«Watanım» digän oyışmanıñ Başqortstan bülege citäkçeseneñ almaştırıluı xaqında ütkän ber programda xäbär itelgän ide. Mäğlüm ki, «Watanım» oyışmasınıñ töbäk bülege räise wazífaların moñarçı Mäcit Xucin başqarğan ide. Ämma anıñ eşçänlegen Başqortstan xakímítları dä, Mäskäwdäge türälär dä oşatmağan bulıp çıqtı. Monıñ säbäpläre küp dilär, ämma şulay da, berençe çiratta, Mäcit Xucinnıñ Başqortstan tatar milli oyışmaları berlege eşendä bu yıl başınnan aktíf qatnaşuı säbäpçe buluın assızıqlílar.
Bilgele buluınça, Mäcit Xucin da tatar milli oyışmalarınıñ Başqortstanda tatar telenä dä däwlät tele statusı birüne taläp itep yazğan xatları häm möräcäğätlärenä üz imzasın sala ide. Moñardan tış ta Başqortstan xakímítları saruın qaynatqan qayber faş itüçe belderülär qabul itüdä qatnaştı Mäcit Xucin.
Älege köndä «Watanım» oyışmasınıñ republíktağı bülegenä, üzeneñ töp eşennän kitmi genä, Başqortstan däwlät pedagogí universitetı prorektorı Rail Äsadullin citäkçelek itä başladı. Çığışı belän Başqortstannıñ Çişmä rayonı tatarı bulğan Rail äfände, mäğlüm buluınça, moñarçı da «Watanım» oyışması eşçänlegendä küpmeder däräcädä qatnaşıp kilgän. Bu oyışma Mäskäwdä oyıştırğan berniçä seminärda qatnaşqan bulğan ul. Rail äfändeneñ üz süzlärenä qarağanda, ul üzeneñ «Watanım» oyışması citäkçese itep bilgelänüen hiç kötelmägän ğämäl dip saní. «Elekke räisne almaştıru üze dä bik aşığıç qına eşlände, – di Rail äfände. – Min bu wazífağa täğäyenlänügä başta nıq qına qarşı torsam da, ügetläp – qodalap, kileşterdelär inde». «Watanım» oyışmasınıñ Başqortstan bülege aldına bügenge köndä nindi burıçlar, nindi maqsatlar quyılğan soñ? Bezneñ şuşı sorawğa Rail Äsadullin tübändägeçä cawap birde.
(awdio)
Sez «Watanım» oyışmasınıñ Başqortstan bülegeneñ yaña räise Rail Äsadullin fikerlären işettegez. Kürenekle millättäşebez Renat Aqçurin citäklägän «Watanım» oyışmasına mönäsäbät Başqortstanda da, Tatarstanda da ber törle genä tügel. Anı qayber tatar milli oyışmaları liderları tatarğa qarşı maxsus oyıştırılğan provokasíon oyışma dip bäyäli. Tatar mänfäğätlären yaqlap kisken çığış yasawçı tatar milli xäräkäte liderların «awızlıqlap» totu öçen tözelgän dip möherläde «Watanım»nı küp kenä milli zíalılarıbız häm milli oyışmalar citäkçeläre. Bu oyışma qanatı astında çığıp kilüçe «Tatar dönyası» isemle gäzitne dä qatı tänqit utına tota küp kenä tatar oyışmaları. Rusiä citäkçelegeneñ tatarlarğa qağılışlı säyäsäten töbäklärdä ütkärü öçen oyıştırılğan dip sanaluçı «Watanım»nıñ Başqortstandağı eşçänlege ni räweşle kitäçägen älegä äytep bulmí. Ämma qayber xäbärlärgä qarağanda, «Watanım» oyışmasınıñ Başqortstan bülege eşçänlegen Mortaza Räximov xäzer üzeneñ nıqlı qontorlendä totaçaq, dilär. Şulay bulğaç, anıñ nindi yünäleştä eşläyäçägen şaqtí çamalap bula inde. Mortaza Räximov «Watanım»nı üzeneñ qatı qulına alu ğämällären anıñ räisen almaştırudan başladı. Çönki näq menä ul Mäskäwdän Renat Aqçurinnı çaqırıp kiterep, räisne başqa keşegä almaştıru taläben quyğan, dilär.
Ufada «Watanım» oyışmasınıñ üz eş urını bulaçaq di. Äle aña şähär üzägendäge berär binadan bülmälär beleşep yörilär. Rail Äsadullin äytüençä, üz eş urını bulğançı, «Watanım» oyışması wäkilläre tatar telendä çığuçı «Qızıl tañ» gäzite redaksísında ber bülmäne biläp toraçaq ikän. Anda urnaşunıñ da üz säbäbe bar – «Qızıl tañ»nıñ baş möxärrire Fail Fätxetdinov «Watanım» oyışması eşendä qatnaşıp yöri, östäwenä äle ul «Tatar dönyası» gäziteneñ redkollegí äğzası da. Xakímítlar aqçasına çığıp kilgän räsmi gäzit redaksísında Tatar ictimağí oyışmasınamı, yä bulmasa tatar mänfäğäten çın – çınlap yaqlawçı başqa milli oyışmağamı berär bülmä birep torunı küz aldına da kiterep bulmí. Ä monda – Watanım» oyışmasına «pojalısta» – räxim itegez dip toralar.
Fänis Fätxi, Ufa.
Älege köndä «Watanım» oyışmasınıñ republíktağı bülegenä, üzeneñ töp eşennän kitmi genä, Başqortstan däwlät pedagogí universitetı prorektorı Rail Äsadullin citäkçelek itä başladı. Çığışı belän Başqortstannıñ Çişmä rayonı tatarı bulğan Rail äfände, mäğlüm buluınça, moñarçı da «Watanım» oyışması eşçänlegendä küpmeder däräcädä qatnaşıp kilgän. Bu oyışma Mäskäwdä oyıştırğan berniçä seminärda qatnaşqan bulğan ul. Rail äfändeneñ üz süzlärenä qarağanda, ul üzeneñ «Watanım» oyışması citäkçese itep bilgelänüen hiç kötelmägän ğämäl dip saní. «Elekke räisne almaştıru üze dä bik aşığıç qına eşlände, – di Rail äfände. – Min bu wazífağa täğäyenlänügä başta nıq qına qarşı torsam da, ügetläp – qodalap, kileşterdelär inde». «Watanım» oyışmasınıñ Başqortstan bülege aldına bügenge köndä nindi burıçlar, nindi maqsatlar quyılğan soñ? Bezneñ şuşı sorawğa Rail Äsadullin tübändägeçä cawap birde.
(awdio)
Sez «Watanım» oyışmasınıñ Başqortstan bülegeneñ yaña räise Rail Äsadullin fikerlären işettegez. Kürenekle millättäşebez Renat Aqçurin citäklägän «Watanım» oyışmasına mönäsäbät Başqortstanda da, Tatarstanda da ber törle genä tügel. Anı qayber tatar milli oyışmaları liderları tatarğa qarşı maxsus oyıştırılğan provokasíon oyışma dip bäyäli. Tatar mänfäğätlären yaqlap kisken çığış yasawçı tatar milli xäräkäte liderların «awızlıqlap» totu öçen tözelgän dip möherläde «Watanım»nı küp kenä milli zíalılarıbız häm milli oyışmalar citäkçeläre. Bu oyışma qanatı astında çığıp kilüçe «Tatar dönyası» isemle gäzitne dä qatı tänqit utına tota küp kenä tatar oyışmaları. Rusiä citäkçelegeneñ tatarlarğa qağılışlı säyäsäten töbäklärdä ütkärü öçen oyıştırılğan dip sanaluçı «Watanım»nıñ Başqortstandağı eşçänlege ni räweşle kitäçägen älegä äytep bulmí. Ämma qayber xäbärlärgä qarağanda, «Watanım» oyışmasınıñ Başqortstan bülege eşçänlegen Mortaza Räximov xäzer üzeneñ nıqlı qontorlendä totaçaq, dilär. Şulay bulğaç, anıñ nindi yünäleştä eşläyäçägen şaqtí çamalap bula inde. Mortaza Räximov «Watanım»nı üzeneñ qatı qulına alu ğämällären anıñ räisen almaştırudan başladı. Çönki näq menä ul Mäskäwdän Renat Aqçurinnı çaqırıp kiterep, räisne başqa keşegä almaştıru taläben quyğan, dilär.
Ufada «Watanım» oyışmasınıñ üz eş urını bulaçaq di. Äle aña şähär üzägendäge berär binadan bülmälär beleşep yörilär. Rail Äsadullin äytüençä, üz eş urını bulğançı, «Watanım» oyışması wäkilläre tatar telendä çığuçı «Qızıl tañ» gäzite redaksísında ber bülmäne biläp toraçaq ikän. Anda urnaşunıñ da üz säbäbe bar – «Qızıl tañ»nıñ baş möxärrire Fail Fätxetdinov «Watanım» oyışması eşendä qatnaşıp yöri, östäwenä äle ul «Tatar dönyası» gäziteneñ redkollegí äğzası da. Xakímítlar aqçasına çığıp kilgän räsmi gäzit redaksísında Tatar ictimağí oyışmasınamı, yä bulmasa tatar mänfäğäten çın – çınlap yaqlawçı başqa milli oyışmağamı berär bülmä birep torunı küz aldına da kiterep bulmí. Ä monda – Watanım» oyışmasına «pojalısta» – räxim itegez dip toralar.
Fänis Fätxi, Ufa.
