2003-2004 uqu yılı äle tämamlanıp citmäsä dä, respublikanıñ Mäğärif ministrlığı aña inde näticälär dä yasıy başladı. 18 mayda Ministrlar kabinetında uzğan brifingta süz näq menä şuşı xaqta bardı. Sişämbe könne uzğan brifingta jurnalistlarnı ütep baruçı uqu yılınıñ qayber näticäläre belän Tatarstannıñ Mäğärif ministrı Fariz Xarisov tanıştırdı. Bıyıl respublika mäktäp-gimnaziälären 68 meñgä yaqın 9 klass uquçıları häm 50 meñ tiräse 11 klass uquçıları tämamlıy ikän. Xarisov süzlärenä qarağanda, Tatarstanda da, bar Rusiädäge kebek ük, balalarnıñ sanı kimi bara. Bıyılğı çığarılış klasslardağı balalarnıñ sanı uzğan yıldağı belän çağıştırğanda küpkä bulmasa da, azayğan. 2005-2006 uqu yılında isä alarnıñ sanı tağı da kimräk, nibarı 46 800 keşe bulaçaq. Bu üz çiratında başqa problemalarnı da kiterep tudıra. Balalar sanınıñ kimüe uqıtuçılarnıñ sanı azayuğa, şähär mäktäplärendä ikençe smenadağı uqunı beterügä, ä qayber keçkenä awıl mäktäpläreneñ bötenläygä yabıluına kiteräçäk.
Brifingta kiläse uqu yılında berençe märtäbä mäktäplärgä baruçı balalarnıñ sanı da iğlan itelde. 2003 yıl belän çağıştırğanda, alarnıñ sanı azğa ğına bulsa da, kimegän. Ağımdağı yılnıñ 1 sentäberendä 1 klassqa 37 500 bala baraçaq. Şularnıñ nibarı öçtän ber öleşe genä – awıllarda. 12 meñ bala tatar klasslarında uqırğa cıyına. Ministr şulay uq uqunı tämamlawçılarnıñ mäktäptäge soñğı sınawları – çığarılış imtixannarı turında da mäğlümätlär birde, bıyıl altın häm kömeş medal’lärgä däğwä itüçelärneñ sanın äytte. Tatarstannıñ 2004 yıldağı mäktäpne tämamlawçılarnıñ 8 protsentı, yäğni 4 meñgä yaqın uquçı şuşı zur däräcäle büläklärne alırğa niätlänä. Oçraşuda qatnaşqan jurnalistlarnıñ sorawlarına cawap birep, Fariz Xarisov tizdän mäktäplärdä ütkäreläçäk çığarılış kiçäläre xaqında da söyläde. Ministr fikerençä, alarnı ütkärergä ata-analardan cıyılğan aqça bik zur külämdä bulmasqa tieş. Monı mäktäplärneñ citäkçeläre kontrol’dä totarğa tieş. Kiçälärdä spirtlı eçemleklär qatğıy räweştä qullanılmasqa tieş, dip tä östäde ul.
Tatarstannıñ Mäğärif ministrınnan tış, sişämbe könne ütkän brifingta şulay uq Qazannıñ qayber yuğarı uqu yortlarınıñ rektorları da qatnaştı. Alar imtixannar, üzläreneñ uqu yortlarına kerü şartları, kommersiä büleklärendä uqu öçen bäyälär belän tanıştırdı. Rusiädä xäzerge köndä eksperiment räweşendä barğan, bik küp xäl itelmägän sorawlar tudırğan Berdäm imtixannar turında süz bardı bu oçraşuda. Belgänegezçä, Tatarstan älegä bu eksperimentta qatnaşmıy. Läkin telägän keşe barıber üzeneñ köçen sınap qarıy ala. Barlıq diärlek yuğarı uqu yortları citäkçeläre älege imtixanğa qarşı bulsa da, bu imtixannar irtäme-soñmı barıber kerteler, digän fikerlär yañğıradı.
Gölnaz İlgizär
