Accessibility links

Кайнар хәбәр

Putin belän Kärimov Strategik Xezmättäşlek kileşüenä qul quydı


Russiä häm Üzbäkistan prezidentları, Putin belän Karimov Şanxay Xezmättäşlek Oyışmasınıñ bügenge oçraşuınnan ber kön elegeräk strategik partnerlıq kileşüenä qul quydılar. İke il arasındağı ekonomik häm politik xezmättäşlekkkä qarağan bu kileşü möhim dokument bulıp tora.

Karimov bu kileşüne töp başqarma dokument dip bäyälägändä, Putin anı ike il arasındağı mönäsäbätlärdä yaña säxifä açqan kileşü dip atadı.

Audio

Kileşügä esasän Russiä belän Üzbäkistan Üzäk Aziädäge täsirle regional iminlek sistemasın buldıru ölkäsendä tırışlıqların koordinatsiäliäçäklär. İminlek Şuraları , saqlanu häm Eçke eşlär ministerlekläre , terrorğa häm radikalıqqa qarşı köräşüçe mäxsus organnar arasında partnerlıq urnaştırılaçaq. İke yaq , massa küläm yuq itü qoralların cäyelderügä, narkotika sävdäsenä , oyışqan cinayätçelekkä häm xalıqara iminlekkä qurqınıç tudırğan başqa küreneşlärgä qarşı bergäläp köräşäcäk. Üzbäkistan moña oxşaş partnerlıq kileşülären AQŞ häm Ukraina belän dä tözegän ide. Xalıqara Krizis Törkemeneñ Qırğızıstannıñ Oş şähärendäge Üzäk Aziä Proyektı direktorı David Lewisnıñ fikerençä, bu kileşü Russiäneñ soñğı yıllarda Üzäk Aziä illäre belän yaqınıraq xezmättäşlek buldıru tırışlığın çağıldıra. Bu ber ük vaqıtta Karimovnıñ Könbatışnıñ Üzbäkistanda keşe xoquqlarınıñ torışın häm ekonomik reformalanıñ ütkärelmäven tänqitläp toruı säbäple , Russiä häm Qıtağa yaqınlaşa baruın da kürsätä.

Audio

"Bu soñğı ike yıldağı AQŞ-Üzbäk mönäsäbätläreneñ torışına reaksiä bulıp tora. Washingtonda keşe xoquqları säbäple Üzbäkistanğa AQŞ yardämen tuqtatırğamı-yuqmı digän mäsälädä diskussiä bara. AQŞ belän Üzbäkistan arasında 2002-nçe yılda tözelgän patnerlıq kileşüenä esasän, ildä eçke reformalar ütkärelergä tieş bulsa da, Üzbäkistan monı eşlämäde. Eçke reformalar ütkrelmäde diärgä bula häm Karimov rejimı Washington öçen qıyınlıqlar tudıra. "

Londonda näşer itelä torğan "Jane saqçısı- Russiä häm BDB"nıñ baş moxarrirı Aleks Vatankanıñ fikerençä, bu kileşü Üzbäkistannıñ bigeräk tä iminlek mäsäläsendä Mäskäv belän yaqınlaşu tırışlığın çağıldıra.

Audio

"Bu ölkädä xezmättäşlek inde ber yıldan artıq dävam itä. Üzbäkstan iminlek xezmätläre Russiäneñ çit il küzläv xezmätlärenä Persiä qultığındağı ğäräp illärennän Çeçnägä kilä torğan fondlarnı tuqtatu öçen yardäm ittelär. Russiä FSBsı cavap itep Russiädäge üzbäk oppozitsiäsen auızlıqladı."

Qul quyılğan kileşü bigeräktä nefte häm enerketika sektorında ekonomik integratsiäne dä küz aldında tota. Putinneñ süzlärençä, Gazprom Üzbäkstan ekonomikasına ber miliard dolar kapital salırğa üzer tora ikän. Üzbäkneftegaz belän Lukoil ilneñ Könyaq Könbatışında tabiği gaz yatmaların eşkä cigü öçen ber miliard dolarlıq kileşü tözedelär. 35 yıl möddätle bu kileşüne ğämälgä quyu öçen urtaq şirkät tözeläçäk. Vatankanıñ süzlärençä, Tözekländerü häm Tärräqiät buyınça Yevropa Bankınıñ häm Xalıqara Valyuta Fondı belän mönäsäbätlärneñ salqınça buluın küz aldında totqanda, bu xezmättäşlekne añlap bula Läkin, anıñ fikerençä, energetika ülkäsenä genä qarağan şundıy ozın möddätle kileşüneñ nigeze nıq tügel .

Audio

"35 yıl ozaq vaqıt. Energetika sektorı tiz üzgärä. Ruslarnıñ biş yldan soñ Üzbäkistan belän qızıqsınaçaqlarına garantiä bulmağanı kebek , Könbatışnıñ mönäsäbäte üzgärgän xäldä, üzbäklärneñ dä Russiäne ideal partner bulıp xisaplayaçaqlarına da garantiä yuq."

Şulay da strategik partnerlıq kileşüe tantana belän imza itelde . Xäzer anıñ näticälären kötik.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG