Accessibility links

Кайнар хәбәр

Washington İranğa qarata qırıs bulu yulın saylıy, Yevropa illäre moña ikelänep qarıy


Saylawaldı yarışı köçäygän sayın, Amerika Quşma Ştatları prezidentı George Bush ta qırısraq belderülär belän çığa. Xäzer inde Washington basımnı İranğa da arttıra. Prezident Bush Tährannı, ägär dä İran Xalıqara atom energiäse idaräse belän tieşle däräcädä xezmättäşlek itmäsä, ul dönyadan ayırılu qurqınıçı aldında qalaçaq dip kisätä häm Yevropa da Quşma Ştatlarnıñ şuşı qırıs säyäsäten yaqlar dip ömetlänä. Läkin qayber belgeçlär, Fransiä, Germaniä häm Britaniä amerikannarnı bu ölkädä yaqlawğa äzer bulmasqa da mömkin dip isäpli.

Bu atna başında Washingtonnan İranğa qarata iñ köçle belderülärneñ berse yañğıradı. Prezident Bush üze dä, anıñ yaqın kiñäşçelärennän berse Condoleezza Rice ta, üz atom programmasınnan waz kiçterügä İrannı, söyläşülär aşa tügel, ä turıdan-turı kisätep häm dönyadan ayıru belän yanaw aşa mäcbür itärgä kiräk dip belderde. Räsmi Tähran Xalıqara atom energiäse idaräse belän tieşle däräcädä xezmättäşlek itmägän oçraqta amerikan citäkçelege aña basımnı bermä-ber arttırırğa cıyına. Häm üzeneñ şuşı säyäsäte, İran belän bu ölkädä söyläşülär alıp barğan Fransiä, Germaniä häm Britaniä tarafınnan da yaqlanır dip ömetlänä. Aq yortta xäbärçelär belän oçraşqanda prezident Bush, İrannıñ atom programmasın tulısınça açu, anı ütä kürenmäle itü eşen Quşma Ştatlar Yevropa Berlegeneñ iñ ere 3 äğzası belän bergä alıp bara dip belderde.

Audio, George Bush

"Bez İranğa zur iğtibar biräbez, bez ul iğtibarnı inde min prezident bulğannan birle birep kiläbez. Häm bez İran mullalarnı dönya taläplärenä qolaq saldıru eşen duslarıbız belän bergä alıp barabız" di amerikan prezidentı Bush. Soñraq anıñ şuşı süzlären däwlät iminlege kiñäşçese Condoleezza Rice tağın da cöpläp, Fox telekanalına, üzeneñ şul yaman tärtibe öçen İran, anıñ belän söyläşülär alıp barası urınğa, tulısınça dönyadan ayırılırğa tieş dip belderde. Anıñ süzlärenä qarağanda, Washington xäzerge waqıtta, yuğarıda atap kitelgän Yevropa illäre belän İran turında qırıs qarar qabul itärgä äzerlänä. Uzğan atnada Tährannı däwlät sekretare Colin Powell da kisätkän ide. Ul, ägär dä İran Xalıqara atom energiäse idaräse taläplären ütämäsä, bu eş Berläşkän Millätlärneñ İminlek Şurasına tapşırıla ala dip äytte. İminlek Şurası qararı isä ğädättä şul ilgä qarşı iqtisadi çikläwlär kertügä kiterä. Läkin Quşma Ştatlarnıñ şuşı qırıslığın Fransiä, Germaniä häm Britaniä xuplarmı, monısı bilgele tügel. İrannıñ üz wäğdälären ütämäwe Yevropada rizasızlıq uyatsa da, anda amerikannarnıñ çikläwlär genä täqdim itkän säyäsäten yaqlarğa bik urğılıp tormıylar. Londonda urnaşqan Yevropa Reformalar üzägendä eşläwçe Steven Everts, yevropalılar Washingtonnan başqa törle täqdimnär dä kötä dip belderä.

Audio, Steven Everts

"Amerikannar älegä haman berük närsäne - çikläwlär häm İrannı ayırunı ğına täqdim itä, yevropalılar isä, İran qatlawlı il, anda törle keşelär, törle qaraşlar bar dip cawap qaytara di Londondağı belgeç. Uzğan ayda, New Yorkta urnaşqan Tışqı mönäsäbätlär Şurası da Quşma Ştatlar citäkçelegen, İranğa törle cäza, çikläwlär belän yanawdan tış, eşlekleräk täqdimnär belän çığunı kiñäş itkän ide. Ämma Bushnıñ häm Ricenıñ soñğı belderüläre Aq yortnıñ bu kiñäşkä älegä qolaq salmasqa buluın kürsätä. İran zamanında Atom qoralların cäyeldermäw kileşüen imzalağan ide, aña quşılğan här il üzendä atom qoralın eşlämäyäçägen wäğdä itä häm ul şul yöklämäsen bozğan oçraqta İminlek Şurası aña qarşı iqtisadi çikläwlär kertä ala.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG