Accessibility links

Кайнар хәбәр

“Qazan utları” jurnalınıñ 8 sanı turında Xatip Miñnegulov söyli.


Azatlıq radiosınıñ Qazan studiäsendä Qazan däwlät universitetınıñ filologiä fännäre doktorı , professor Xatip Miñnegulov. Xatip abıy, jurnalnıñ bu sanında nindi äsärlär, nindi mäs'älälär kütärelä? 2004 yılnıñ noyäberendä KDUğa 200 yıl tula. Bu uqu yortı fän, mäğärif, mädäniät tarixında iskitkeç zur rol' uynadı. Tatarğa da anıñ uñay yoğıntısı köçle buldı. Jurnalnıñ tışlığında Qazan universitetınıñ mähabät binası gäwdäländerelgän. KDU professorı Säwiä Mixailovanıñ “Rossiä xalıqlarınıñ milli mirası”isemle mäqäläsendä universitetnıñ tarixı, ğilmi - mädäni role xaqında süz bara. Tuqay büläge iäse “Qubrat xan”. “Söyembikä xanbikä” häm “İvan Groznıy”, “İlçegä ülem yuq”, “Atilla” häm başqa tarixi romannar avtorı Mösäğit Xäbibullin jurnalda “Aybibi” romanınıñ däwamı belän qatnaşa. Ädipneñ täcribäle qäläm iäse buluı äsärneñ häm syujetında , häm tel –stilendä , häm xarakterlar bireleşendä sizelep tora. Romanda X yözgä mönäsäbätle waqiğalar tasvirlana. Şunısı möhim: Xäzär qağanlığı bezneñ däwlätçelek, etnik tarixta ähämiätle rol' uynıy. M.Xäbibullin şul mämläkätneñ tormışın, xalıqara mönäsäbätlären ädäbi surätlärdä uquçılarğa ireşterä. Bolğar xanı Möxämmätneñ Xäzär xanı Yosıfqa kiäwgä çıqqan qızı Aybibi üzeneñ romantik tabiğäte, olı mäxäbbäte, ziräk aqılı belän uquçıda soqlanu tudıra. Çäçmä äsärlärdän bu sanda şağir Äxmät Räşitneñ “ Ğäliä apa” xikäyäse uñay tä'sir qaldıra. Tatar xatın-qızınıñ dramatik, xätta faciğäle yazmışı surätlänä ul xikäyädä. Başqa sannarı kebek, jurnalnıñ bu nomerı da şiğri äsärlärgä bay. Anda Xarras Äyüp, Şamil Mannapov häm yäş şağirä Luiza Yansuarnıñ tezmä äsärläre birelgän. Alarda yäşäyeş, keşe, mäxäbbät, tuğan cir turında uylanular gäwdäläneş tapqan. Bıyıl yazuçılar oyışması tözelügä 70 yıl. Şuşı uñay belän Rawil Fäyzullinnıñ “Ğibrätlär alırlıq ütkän yul” isemle külämle yazması urın alğan. Bu mäqälädä çınlap ta ğibrätlär alırlıq fakt- mäğlümatlar, küzätü, fikerlär. Avtor sovet çorındağı ayanıçlı xällär belän bergä ädäbiätneñ da üseş-üzgäreşen, yazuçılarnıñ xalıq , il aldında fidaqär'legen assızıqlıy. Tatar ädäbiäte, nindi genä qıyın şartlarda da, üz yuğarılığın, xalıqqa tuğrılığın saqlap qala ala. “Qazan utları” jurnalında “Bezneñ zaman geroe” iseme astında söyläşü –diskussiä alıp barıla. Bu sanda da ul temağa berniçä material urnaştırılğan. İlşat Väliullinnıñ“Yaña mayaqlar ezlägändä” isemle yazmasında soñğı yıllar tatar mäğrifätendäge küp tendensiälär, üzgäreşlär xaqında süz bara. “Minemçä,- di avtor,- kommunistik mayaqtan baş tartqannan soñ häm demokratik romantizm, milli romantizm, qırğı romantizm kiçergännän soñ, tatar şiğriäte fälsäfilekkä yul açaçaq.Çönki bügenge zaman häm sorawlar şunı taläp itä.....” Jurnalda Ğ.İsxaqinıñ törek generalı Mostafa Ruştu Ärdälhül belän dustanä mönäsäbätläre xaqında da material bar. Baqsañ, bu zat böyek ädipne 1934 yılda Muqden törmäsennän azat itüdä dä bulışqan ikän. Qısqası, “Qazan utları”nıñ 8нче sanı da anıñ başqa sannarı kebek, uquçılar tarafınnan teläp qabul iteler dip ışanam.”,-dide Xatip Miñnegulov. Xörmätle radio tıñlawçılar!Sez çirattağı şimbä matbuğat küzätüendä Qazan utları jurnalınıñ 8саны turında KDUnıñ filologiä fännäre doktorı , professor Xatip Miñnegulovnı tıñladığız. Mälikä Basıyr

XS
SM
MD
LG