Moña qädär dönya iğtibarınnan çittä torğan Beslan şähäre keşeläre üzlärenä bötenläy kötmägändä töşkän şuşı çiksez xäsrättän ni eşlärgä belmi. Uramda oçratqan härkemdä diärlek ğailäsendä yuğaltu bar.
Audio
Bu yegetnıñ totıq faciğäsendä ber señlese hälak bulıp, ikençese xäzer xastaxanädä yata ikän. Yaqınnarın yuğaltu säbäple yäşlärennän buılğan keşelärdä "Comğa könne närsä buldı soñ?" digän soraw da köçäyä bara. Xakimiat birgän soñğı mäğlümatqa qarağanda, Rusiä maxsus köçläre mäktäpkä höcüm yasağaç anda 330-lap keşeneñ mäyete tabılğan. Alar niçek ülgän, höcüm waqıtında hälak bulğanmı - monısı älegä xäbär itelmi. 500-dän artıq keşe bügenge köndä xastaxanädä yata. Läkin höcümnän soñ inde 3 kön ütügä qaramastan, distälägän keşeneñ yazmışı äle dä bilgele tügel. Alarnıñ tuğannarı xakimiattän yardäm kötä, läkin ul älegä yuq. Beslan mäktäbenä höcümne kemnär yasawı xaqında da qarşılıqlı xäbärlär kilä. Räsmi Mäskäwneñ Tönyaq Kavkazdağı xällärne xalıqara terrorğa, mäğlüm "äl-Qaidä" törkemenä bäylärgä tırışuı yañalıq tügel. Üzeneñ yäkşämbe möräcäğätendä prezident Putin monı yänä qabatladı häm Beslan faciğäse öçen cawaplılıqnı näq menä xalıqara terrorçılarğa yökläde. Federal'' xakimiat şul fikerne alğa sörep aldan uq, höcümçelär arasında ğäräplär häm xätta ber qaratänle bar dip beldergän ide. Düşämbe könne alınğan xäbärlärgä qarağanda, ğäräplär buluı farazı älegä raslanmıy, anıñ qarawı prokuratura wäkile, "totıqlar aluda berniçä millät wäkile - çäçännär, inguşlar, tatarlar, qazaqlar qatnaşqan" digän belderü yasadı. Xakimiatneñ Beslan faciğäsenä qarağan bar mäğlümatnı çikläwe sürätendä, anıñ wäzğiatne üzenä niçek kiräk, şulay taswirlaw ixtimalı arta töşä. Rusiä citäkçeläre xäzer, maxsus köçlär mäktäpkä höcüm yasarğa cıyınmağan ide, alar qaça başlağan totıqlarnı saqlap qalu maqsatında ğına eş itä başladı dip belderä. Läkin Könbatışta ğına tügel, Rusiäneñ üzendä dä şaqtıy ğına belgeç, räsmi añlatularğa ışanmıy. Xärbi analitik Pavel Felgenhauer, misal öçen, 2002-nçe yılğı Dubrovka teatrı faciğäsendäge tösle ük xakimiat çın xaqiqätne kiñ cämäğätçelektän yäşerergä tırışa dip isäpli.
Audio, Pavel Felgenhauer
Felgenhauer şulay itep, Rusiä xakimiate Beslan turında baştan uq aldap kilde, alar ni buluı, küpme keşeneñ totıq itep alınuı, höcüm itüçelärneñ söyläşülärgä äzer buluı turında yalğan söyläde häm asılda näq menä Rusiä xakimiate, totıqlarnı azat itü maqsatında söyläşülärdän baş tarttı dip belderä. Bu xärbi analitik Pavel Felgenhauer ide. Yäkşämbe könne yasağan belderüendä prezident Putin terrorğa qarşı köräştä yaña qırıs çaralar küräçägen, moña östämä aqça bireläçägen wäğdä itte. Elekke Duma deputatı, keşe xoquqları aktivistı Yuli Rıbakov bu uñaydan, Rusiädä xäzer saqlanu häm iminlekne nığıtu maqsatlarına inde bolay da şul xätle küp aqça sarıf itelä, anı niçek arttırıp bula dip ğäcäplänä. Töp soraw - bu aqça niçek qullanıla, di Rıbakov.
Audio, Yuli Rıbakov
"Däwlät Duması raslarğa cıyınğan büdjetnıñ öçtän bere, ber trillion sum, saqlanuğa häm iminlekkä kitäçäk, ä näticä nindi? Bezdä bu aqçanıñ niçek sarıf itelüen tikşerü mömkinlekläre barmı?" digän soraw quya Rıbakov. Andıy sorawlar ber añarda ğına, häm Beslan keşelärendä genä tügel, Rusiäneñ üzendä dä yış birelä.
Kärim Kamal
Audio
Bu yegetnıñ totıq faciğäsendä ber señlese hälak bulıp, ikençese xäzer xastaxanädä yata ikän. Yaqınnarın yuğaltu säbäple yäşlärennän buılğan keşelärdä "Comğa könne närsä buldı soñ?" digän soraw da köçäyä bara. Xakimiat birgän soñğı mäğlümatqa qarağanda, Rusiä maxsus köçläre mäktäpkä höcüm yasağaç anda 330-lap keşeneñ mäyete tabılğan. Alar niçek ülgän, höcüm waqıtında hälak bulğanmı - monısı älegä xäbär itelmi. 500-dän artıq keşe bügenge köndä xastaxanädä yata. Läkin höcümnän soñ inde 3 kön ütügä qaramastan, distälägän keşeneñ yazmışı äle dä bilgele tügel. Alarnıñ tuğannarı xakimiattän yardäm kötä, läkin ul älegä yuq. Beslan mäktäbenä höcümne kemnär yasawı xaqında da qarşılıqlı xäbärlär kilä. Räsmi Mäskäwneñ Tönyaq Kavkazdağı xällärne xalıqara terrorğa, mäğlüm "äl-Qaidä" törkemenä bäylärgä tırışuı yañalıq tügel. Üzeneñ yäkşämbe möräcäğätendä prezident Putin monı yänä qabatladı häm Beslan faciğäse öçen cawaplılıqnı näq menä xalıqara terrorçılarğa yökläde. Federal'' xakimiat şul fikerne alğa sörep aldan uq, höcümçelär arasında ğäräplär häm xätta ber qaratänle bar dip beldergän ide. Düşämbe könne alınğan xäbärlärgä qarağanda, ğäräplär buluı farazı älegä raslanmıy, anıñ qarawı prokuratura wäkile, "totıqlar aluda berniçä millät wäkile - çäçännär, inguşlar, tatarlar, qazaqlar qatnaşqan" digän belderü yasadı. Xakimiatneñ Beslan faciğäsenä qarağan bar mäğlümatnı çikläwe sürätendä, anıñ wäzğiatne üzenä niçek kiräk, şulay taswirlaw ixtimalı arta töşä. Rusiä citäkçeläre xäzer, maxsus köçlär mäktäpkä höcüm yasarğa cıyınmağan ide, alar qaça başlağan totıqlarnı saqlap qalu maqsatında ğına eş itä başladı dip belderä. Läkin Könbatışta ğına tügel, Rusiäneñ üzendä dä şaqtıy ğına belgeç, räsmi añlatularğa ışanmıy. Xärbi analitik Pavel Felgenhauer, misal öçen, 2002-nçe yılğı Dubrovka teatrı faciğäsendäge tösle ük xakimiat çın xaqiqätne kiñ cämäğätçelektän yäşerergä tırışa dip isäpli.
Audio, Pavel Felgenhauer
Felgenhauer şulay itep, Rusiä xakimiate Beslan turında baştan uq aldap kilde, alar ni buluı, küpme keşeneñ totıq itep alınuı, höcüm itüçelärneñ söyläşülärgä äzer buluı turında yalğan söyläde häm asılda näq menä Rusiä xakimiate, totıqlarnı azat itü maqsatında söyläşülärdän baş tarttı dip belderä. Bu xärbi analitik Pavel Felgenhauer ide. Yäkşämbe könne yasağan belderüendä prezident Putin terrorğa qarşı köräştä yaña qırıs çaralar küräçägen, moña östämä aqça bireläçägen wäğdä itte. Elekke Duma deputatı, keşe xoquqları aktivistı Yuli Rıbakov bu uñaydan, Rusiädä xäzer saqlanu häm iminlekne nığıtu maqsatlarına inde bolay da şul xätle küp aqça sarıf itelä, anı niçek arttırıp bula dip ğäcäplänä. Töp soraw - bu aqça niçek qullanıla, di Rıbakov.
Audio, Yuli Rıbakov
"Däwlät Duması raslarğa cıyınğan büdjetnıñ öçtän bere, ber trillion sum, saqlanuğa häm iminlekkä kitäçäk, ä näticä nindi? Bezdä bu aqçanıñ niçek sarıf itelüen tikşerü mömkinlekläre barmı?" digän soraw quya Rıbakov. Andıy sorawlar ber añarda ğına, häm Beslan keşelärendä genä tügel, Rusiäneñ üzendä dä yış birelä.
Kärim Kamal