Accessibility links

Кайнар хәбәр

Mäskäw, Quşma Ştatlarnıñ çäçän bäysezlege wäkilläre belän oçraşularına kisken qarşı çığa


Beslandağı faciğädän soñ Rusiä citäkçeläre yänä, çit illärdä çäçän bäysezlegen yaqlaw eşen alıp baruçı qayber wäkillärne Rusiä xakimiatenä tapşırunı alğa sörä başladı. İsemlektä berençelärdän bulıp Aslan Masxadov xökümätendäge tışqı eşlär ministrı İlyas Äxmätov tora. Aña küptän tügel genä Quşma Ştatlarda säyäsi sıyınu birelgän ide. Mäskäw monı kisken tänqitläp çıqtı. Şuşı atnada amerikan yağı Rusiä belän teläktäşlegen kürsätep, Beslan qorbannarına yardäm itäçägen häm çäçän wäkilläre belän aralaşuınıñ alay uq ähämiatle bulmawın belderde.

Prezident Vladimir Putin beryaqtan, Beslan dähşäteneñ Çeçnädäge xällärgä bäyle bulmawın qabatlap torsa da, ikençe yaqtan, räsmi Mäskäwneñ çittä yäşäwçe çäçän bäysezlege tarafdarların üz qulına töşerü tırışlıqların köçäytä. Düşämbedä çit illärdän kilgän Rusiä belgeçläre häm xäbärçelär belän oçraşqanda prezident Putin Quşma Ştatlar häm Britaniäneñ şul çäçän wäkilläre, ayırım alğanda Äxmät Zakaev häm İlyas Äxmätov belän oçraşuların kisken tänqitläp çıqtı. Mäğlüm ki, şularnıñ berençese Britaniädä yäşi, ä ikençesenä, Masxadov xökümätendä tışqı eşlär ministrı bulıp torğan İlyas Äxmätovqa küptän tügel genä Quşma Ştatlarda säyäsi sıyınu birelde. Räsmi Mäskäw isä Zakaevnı da, Äxmätovnı da terrorçılarnıñ çittäge wäkile itep kürä. Sişämbedä däwlät departamentında uzğan matbuğat oçraşuında anıñ wäkile Richard Boucher, amerikan yağı terrorğa bäyle keşelär belän oçraşmıy dip belderde häm şulay itep üzeneñ, Äxmätovnı çäçän radikallarına tiñlämäwenä işarä itte. Anıñ süzlärençä, Quşma Ştatlarnıñ Çeçnä nizağına mönäsäbäte üzgärmägän, Washington Rusiäneñ Tönyaq Kavkazda inde 5 yıl alıp barğan suğışın barı tik säyäsi çişeleş aşa ğına tuqtatıp bula dip isäpli. Moñardan tış Boucher, bezneñ säyäsät şundıy ki, bez başqa törle qaraşta torğan säyäsi wäkillär belän dä oçraşabız dide häm Quşma Ştatlarnıñ kiläçäktä dä urtalıqta torğan çäçän wäkilläre belän oçraşaçağın äytte. Däwlät sekretare Colin Powell üze isä amerikan yağınıñ çäçännär belän ütkärgän kiñäşläşü oçraqlarınıñ ähämiaten kimetergä tırışıp, Quşma Ştatlarnıñ bügenge köndä Beslan faciğäsen kiçergän Rusiä belän bergä buluın belderde.

Audio, Colin Powell

"Minemçä, prezident Putin çäçän şäxesläreneñ däwlät departamentı xezmätkärlärenä yasağan oçraqlı häm xäzer tügel, ä elekke çordağı ziaratlarına işarä itä. Xäzer isä bez tulısınça berdäm, şuşı keçkenä şähärdä bulğan qotoçmalı dähşät uñayınnan bulsa da" di amerikan däwlät sekretare. Rusiä qayğısın Quşma Ştatlarnıñ saqlanu ministrı Donald Rumsfeld ta urtaqlaşa häm üz ilenä häm Rusiägä yanağan qurqınıçlarda ul küpmeder urtaqlıq ta kürä.

Audio, Donald Rumsfeld

"Uzğan atnada kürgännärebez, terrorçılarnıñ ni xätle yıraq kitä aluınıñ, alay ğına da tügel, nindi ğämällär eşläweneñ açıq misalı bulıp tora. Bu üz ğömerlären irekle kiçerergä teläwçelär belän ekstremistlar arasında bar dönya külämendä barğan köräş" dip bäyäli Beslan xällären amerikan saqlanu ministrı Rumsfeld. Ämma ul berük waqıtta, Beslandağı totıq aluğa "äl-Qaidä"neñ qatnaşuın raslağan dälillärne kürmäwen dä belderä. Çärşämbedä Quşma Ştatlar yağınıñ Çeçnä säyäsätenä qarağan soñğı belderülärenä Rusiä möğämäläse dä bilgele buldı. Mäskäwdäge tışqı eşlär ministrlığınıñ matbuğat wäkile Aleksandr Yakovenko, amerikan yağınıñ çäçän bäysezlege tarafdarları belän kiläçäktä dä oçraşu ixtimalı xaqında belderüe, "Masxadov wäkillären räsmiläşterü omtılışı bulıp tora" dip belderde. Anıñ süzlärenä qarağanda, Mäskäw andıy oçraşular hiçbernindi şartlarda da bulırğa tieş tügel dip isäpli.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG