Accessibility links

Кайнар хәбәр

Manaralı klub, säxnäle mäçet


Arça rayonınıñ Biräzäbaş awılı rayon üzägennän cide çaqrım yıraqlıqta urnaşqan. Anda barsañ, ğacäp küreneşkä tarıysıñ - awıl urtasındağı tübänlektä şaqtıy zur ğına iske klub tübäsenä ... aylı manara menep qunaqlağan. Xikmät şunda - 70 öylek Biräzäbaşta mäçet belän klub ber bina eçendä urnaşqan. Ber ük işekneñ açqıçları klub mödirendä dä bar, mulla qulında da. İkese dä üz waqıtın belep, binanı aça. Klub mödiren taba almadım, ul dekretta, didelär. Şulay bulğaç, awılnıñ mullası Minziär abzıyğa kittem. Ul berniçä yıl elek ğailäse belän Tacikstannıñ Tursunzade qalasınnan küçep qaytqan. Mäçetttä eşlärgä başqa keşe bulmağaç, Biräzäbaşta anı mulla itkännär. Ul üze mädräsädä uqımağan, dinne üzlektän öyrängän. Doğalarnıñ kübesen tatarça uqi. Dinçelär moña niçek qarıydır, ämma xalıq anı añlıy.

Bez Minziär abıy belän mäçet-klubqa kittek. İşek östenä qadaqlanğan “Biräzäbaş klubı” digän taqtanı isäpkä almasañ, iske mäçet ikänlege kürenep tora. Qarap torışqa borınğı ğına, yaxşı ğına saqlanğan ağaç bina. Ämma anıñ qayçan salınğanlığın beräw dä belmi. Mulla fikerençä, mäçetkä - 105 yäş, Mäxmüt Ğarifullin atlı babay äytüençä, äle ul 1887 yılğa qadär ük tözelgän bulğan, anı Nalasa bayı saldırğan. Kümäk xucalıq brigadirı İlfaq äfände uyınça, mäçet binasına – 200 yıl.

Şunısı ap-açıq, kürenep tora: Biräzäbaş mäçeteneñ berençel manarası sovet zamanında da kiselmägän, şul köe qalğan. Ul zamandağı xucalıq räise moña teşe-tırnağı belän qarşı töşkän, dilär. Döres, mäçet-mädräsä sovet çorında ambar, mäktäp wazifaların başqarğan. Manaralı sklad, mäktäp bulğaç, anıñ xäzer manaralı klub buluı awıl keşelärenä tabiği toyıla.

Awıl keşeläre dingä dä, mädänilekkä dä bitaraf. Biräzäbaş digän awılnıñ “Tatar ensiklopediä süzlege”nä bötenläy dä kertelmäwe berkemne dä borçımıy.

Manaralı klubta niçek yal itälär soñ? Awıl yäşläre, Arçadan kilgän yegetlär kiçlären klub tiräsendä iserek kileş, tämäke pısqıtıp, sügenep, qaqırıp-tökerep waqıt ütkärälär.

Ä bit bu iman yortı. Ä ikençe könne ük şunda namazlıqqa basalar läsa. Ber qarasañ, mäçete dä, klubın da buldırıp, tatarnıñ üzençä yäşärgä tırışuın añlarğa bula. Şulay da klub belän mäçetneñ ayırması zur bit. İñ äybäte - mäçetne babaylarğa qaldırıp, yaña klub tözü. Ämma sovet zamanında, perestroyqa, kapitalizm çorında zur bulmağan Biräzäbaşta klub tözergä aqça tabılmağan. Kümäk xucalıq räise başta: “Klub salsaq, mäçetneñ kommunal' xezmätläre öçen bez tülämibez,” – disä, xäzer inde xucalıqnıñ bötenläy aqçası yuq.

Öydäş klub ta, mäçet tä tärbiä, äxlaq, iman kertü öçen xezmät itä. Awılça tırışıp eşläw, matur ğoref-ğadätlär saqlansın öçen. Ämma Biräzäbaşta ällä ni zur uñışlar kürenmi. Yıl sayın kümäk xucalıq basuına Qazan däwlät universitetınıñ tatar bülege studentları kiterelä. Bıyıl da tatfaknıñ ikençe kursı studentları köçläp diärlek kiterelgän. Ämma tatar awılında tatar şäkertlären qolaç cäyep qarşılamannar. Qaya inde ul qunaqçıllıq! Qazannan bäräñge cıyırgä kilgän studentlarnı fatirğa urnaştırırğa beräw dä atlığıp tormıy. Studentlar köçkä yalınıp fatirğa kerä alğannar. Östäwenä, awıl şalapayları eşkä kilgän Röstäm isemle student yegetne qinağannar, tatfak qızlarına bäylängännär... Keşeçä aralaşu, milli añlaşu ğorefe onıtıla.

Bügen, atna kiç, Biräzäbaş awılı klubı bikle tora, anda kiçke uyın yuq. Çönki anı cıyıştıtırğa kiräk. İrtägäse könne sigez babay comğa namazı uqırğa kilä. Alarnıñ doğaların Xoday üze genä qabul itsen inde.

Lenar Şäyex, Qazan

XS
SM
MD
LG