Accessibility links

BDB sammitı: kön tärtibiendä terrorğa qarşı köräş mäsäläse


Atnakiç könne Qazaxstan başqalası Astanada Bäysez Däwlätlär Berdämlegeneñ çirattağı sammitı ütte. Rusiädä bulğan Beslan faciğäsennän soñ terror mäsäläse bu oçraşunıñ töp temasına äylände. BDB illäre citäkçeläre Rusiägä terrorğa qarşı köräştä teläktäşlek belderep, bu ölkädä xezmättäşlek itergä kileşte. Sammittan soñ ütkän matbuğat oşraşuında qarşılıqlı fikerlär yañğıradı.

Elekke 12 sovet respublikasınnan torğan Bäysez Däwlätlär Berdämlege citäkçeläre çirattağı 38nçe sammitlarına Beslan faciğäsennän cıyıldı. Şul säbäple kön üzägendä terrorğa qarşı köräş mäsäläse tordı. Astanağa kilgän 12 däwlät räsmiläre BDBnıñ tözeleşen bügenge kön taläplärenä cawap birmi dip taptı häm anı töptän üzgärtergä kiräk digän fikergä kilde. Şundıy çaralarnıñ berse turında oçraşuda xuca wazifasın başqarğan Qazaxstan prezidentı Nursoltan Nazarbaev iğlan itte. Süz här ilneñ tışqı, eçke eşlär, saqlanu, başqa qüät ministrların berläştergän İminlek Şurasın tözü turında bara:

Audio (Nursoltan Nazarbaev)

Beslanda bulğan faciğä uñayınnan bar citäkçelär dä Rusiägä bertawıştan teläktäşlek belderde, terror digän afätkä qarşı bergäläp körşäşü kiräklegen äytte, bu xaqta urtaq belderü qabul itte. Ä menä sammittan soñ ütkän matbuğat oçraşuında qayber qarşılıqlar buluı açıqlandı. Döresräge monı jurnalistlar üzläreneñ sorawları belän qazıp çığardı. Här jurnalist üz ilenä qağılğan ber soraw birde, näticädä Çeçnya ğına tügel, elekke sovet kiñleklärendäge Qarabax, Dnestr buyı, Abxaziä mäsäläläre qalqıp çıqtı. Abxaziädäge wazğiätkä qağılıp Rusiä prezidentı Vladimir Putin bolay dide:

Audio (Vladimir Putin)

"İmanıbız qamil: konfliktlarnı, bigräk tä elekke sovet cirlärendä, söyläşülär nigezendä, törle taraflarnıñ mänfäğäten iskä alıp xäl itep bula. İqisadi ya xärbi basım basım belän mäsäläne xäl itep bulmıy."

Putin, terrorçılar belän bernindi söyläşülär bulmayaçaq digän fuikeren qabatlap, Çeçnyada säyäsi çişeleş ezlärgä çaqırğan, şul uq waqıtta Osama ben Laden belän söyläşergä telämägän Könbatışnı ike-yözle bulmasqa öndäde:

Audio (Vladimir Putin)

Putin, BDB qısalarında andıy ike-yözlelek yuq disä dä, Gruziä prezidentı Mixail Saakaşvili monıñ belän kileşmäde kebek. Bez terrorçılarnı yaxşı beläbez, şul uq Basaev, 90nçı yıllarda Abxaziä separatisların citäkläde, şuña kürä, Mäskäwneñ Çeçnya häm Abxaziädäge separatizmğa qarata ike-yözlelege bezne ğäcäpländerä dide ul. Beslan faciğäse genä tügel, ğömümän, Rusiädäge terror mäsäläse bezne borçıy, häm bez Mäskäneñ dä şundıy uq mönäsäbätenä ömetlänäbez dide ul.

Audio (Mixail Saakaşvili)

Şulay itep, BDBnıñ çirattağı sammitı xezmättäşlek turındağı urtaq belderülär häm qayber qarşılıqlar açıqlaw belän tämamlandı. Berdämlekneñ çirattağı räise itep Rusiä prezidentı Vladimir Putin saylandı.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG