Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yevropa Şurası Parlament Mäclese wäkilläre Tatarstanda xoquqlar ütäleşen tikşerä


Parlament Assambleyası wäkilläre Tatarstanğa tikşerüçelär bularaq kildelär. Yevropa Şurasına kergändä, Rusiä, östenä alğan burıçların ütime, yuqmı, digän mäs’äläse belän yöri alar. Parlament Assambleyasında Rusiädä xällär turında xisap äzerläw öçen cawaplı Devid Atkinson häm Rudolf Bindig, Mäskäwdäge wazğiätne genä tügel, ä töbäklärneñ niçek yäşäwen beler öçen, Tatarstanğa kilde. Alarınıñ köndälek eş tärtiben Tatarstan Prezident idäräse tözede, oçraşularnıñ tärtiben bilgeläde. Qunaqlarnı Tatarstanda keşe xoquqları yaqlanamı, din häm süz irege barmı, törle säyäsi firqälärgä eşlärgä mömkinlek tudırılamı, digän sorawlarğa cawap tabarğa kiräk ide. Alar «Xalıqlar duslığı» yortında oçraşular uzdırdı, din ähelläre wäkilläre belän söyläşte. Soñınnan säyäsi firqä äğzäläreneñ çığışların tıñlap çıqtı. Din ähelläre belän oçraşuğa urıs pravoslav çirkäwneñ barlıq tarmaqları, katolik çirkäwneñ protestant, luteran häm başqa yünäleştä eşläwçeläre, yahud dine wäkilläre dä kilgän ide. İslam dine isemennän ber genä xäzrät çığış yasadı, çönki möfti häm anıñ urınbasarları Mamadıştağı forumğa kitep barğan bulğan. İnde PACE wäkile David Atkinson, äydegez, nindi probelamalrıgız bar, söyläp biregez, dip möräcäğät itte. Din ähelläre ber-ber atlı söyli başladı. Ämma, xäl itelmäslek, problemaları yuq bulıp çıqtı alarnıñ. Barlıq din ähelläreneñ diärlek eşlärgä mömkinlege bar. Katoliklar bina mäs’äläsen kütärde, iske ğädät belän eşläwçe pravoslav çirkäwe*: «Rusiä qanunnarı bezneñ din tarafdarlarına, saqal yörtkän öçen, tärtip saqlaw oyışmalarında eşlärgä röxsät itmi», dip äytte. İslam dine wäkilläre, mäğlümat çaralarınıñ möselmannarnı qaraltıp kürsätü problemasın äytep uzdı. PACE wäkilläre, barısın da tıñlap, qayber mäs’älälärne Tatarstan Prezidentı belän bulğan oçraşuda kütärergä wäğdä itte. Qunaqlarnıñ eş tärtibe, şundıy tığız itep tözelgän ide, här säğät sayın alarğa yaña oçraşular uzdırırğa turı kilde. Şuña kürä, fiker alışular, bäxäskä kerülärgä waqıt qaralmağan ide. Säyäsi firkalar belän oçraşuda, 11 säyäsi oyışmanıñ wäkilläre qatnaştı. Oçraşu aldınnan Parlament Assambleyasına xisap äzerläwçe David Atkinson, Rusiädäge saylawlar xaqında üz fikeren äytte. Anıñça, Yevropa Şurası inde soñğı 15 yılda Rusiädä häm Tatarstanda da, törle däräcädäge saylawlarnıñ barışın küzätä. Sayalwlarnı irekle dip sanap bula , ämma alar ğädel ütä, dip äytep bulmıy, dide ul. «Bez haman, Rusiä xakimiätlärenä, irekle, bäysez mäğlümat çarları kiräklegen äytep kiläbez», dip bilgeläp ütte David äfände. Häm ul säyäsi firqä wäkillärenä, räsmi xakimiätlärgä bulğan däğwälären açıq salırğa çaqırdı. Waqıt bik tar bulu säbäple, säyäsi firqä wäkilläre üzläre belän tanıştırudan tış uza almadı. «Tatarstan-yaña ğasır» xäräkäte, bezgä Rusiä qanunı belän, töbäk däräcäsendä säyäsi xäräkät bulırğa röxsät itmädelär, dide, kommunistlar häm «Yabloko» firqäläre wäkilläre saylawlarda ärämäläşülär, qanun bozular buldı, digän däğwälären genä belderergä ölgerde. Oçraşunıñ axırında, PACE wäkile David Atkinson, sez problemalar xaqında äytmädegez, şuña Tatarstanda säyäsi tormış üz cayı belän bara, digän näticägä kildem, dide. PACE wäkilläre Tatarstanda äle 2 kön eşläyäçäk.

Bikä Timerova.

XS
SM
MD
LG