Tatarstan delegatsiäse Qazaqstanda bulğan bu könnärdä, räsmi oçraşularda, intervyular waqıtında tatar häm qazaqlarnı bäyläp toruçı tarixi tamırlar barlığı, mädäniät, tel yaqınlığına basım yasaldı. Tuğandaş xalıq, digän süzlär äytelde, ike prezidentnıñ üz ara dustanä mönäsäbätlärdä toruı telgä alındı, Nursoltan Nazarbayıvnıñ tuğannarı arasında tatarlar barlığın, Qazaqstan xökümäte räise Danial Äxmätovnıñ änise tatar bulğanı turında da iskä töşerdelär. Qazaqstan televideniesenä intervyu oyıştırılğanda da, tatar belän qazaqnıñ tuğanlıq xislären kürsäter öçen, sorawlar qazaq telendä birelde, ä Mintimer Şäymiev tatarça cawap birde. Bu äñgämäneñ tasmasın bezgä İntertat.ru ağentlığı xäbärçese birde, şuña bez dä, andağı söyläşülärneñ eçtälegen beldek. Televidenie tapşıruın alıp baruçısı Söyembikä xanbikäne dä, Qazan xanlığın da, Ğabdulla Tuqaynı da iskä aldı, bügen Qazan ni xäldä, tatar yäşläre üzläreneñ tellären, tarixların belälärme, dip soradı. Tatarstan prezidentı, respublikada tatar tele, milli mäsäläneñ torışı xaqında cawap birde. Äytergä kiräk, Tatarstanda anıñ mondıy çığışlar yasağanı bulmadı. Tatarstan Prezidentı, Mintimer Şäymiev, şulay itep, Tatarstanda tuğan telne saqlaw öçen küp eşlänä, dip äytte, ämma bar tatarnıñ da tatarça söyläşüenä ireşä alğanıbız yuq, dide. Ul üz çığışında, tatar telen uqıtu kiräklegen añlağan öçen, urıs xalqına da, räxmätlären belderde. Biredäge tatar xalıqnıñ tatar telen öyränergä teläge bar ikän, alarğa yärdäm itärgä kiräk, dide ul bu äñgämä waqıtında.
Däwlät totqan qazaq xalqınıñ tuğandaş tatar xalqına mönäsbätläre çınnan da tuğannarça mikän?Tatar telen öyränüne oyıştıru turında tatarlar belän oçraşuda da süz bardı, 28 ütkäberdä Tatarstan wäkilläreneñ Qazaqstan tatarları belän küreşep söyläşüläre xaqında xäbär itkän idek inde. Ul oçraşuda 15 töbäktän, tatar-başqort oyışması wäkille, eşmäkärlär, tatar zıyalıları buldı, dip xäbär itte bezgä Astanadağı millättäşlär. Qazaqstan tatarları aldında iñ berençe çiratta tatar mäktäbe bulmaw mäs’äläse tora. Milli oyışmalar tırışlığı belän, tuğan tel däresläre yäkşämbe mäktäplärendä uqıtıla. Andıy mäktäp Astanada da bar. Mäsälän, Astana tatar-boşqort üzäge turında, anda yörüçe millättäşebez Färidä Barıtbayıva, bu yılnıñ avgust ayında oçraşqanda, balalarnıñ tatar telen öyränergä teläge zur, dip söylägän ide. Saylaw waqıtında xakimiät firqäse isemennän Färidä xanım Tatarstanğa barıp, Qazaqstanda tatar tele däresleklären alıp qaytqan bulğan. Ul kitaplar küpçelek Qazaqstan tatar oyışmalarına taratılğan bulğan. Ämma bu ğına citmi. 28 üktäberdä, Astana opera teatrında bulğan oçraşuda da, tatarlar başlanğıç mäktäptä bulsa da, tatarlar küpläp yäşägän töbäklärdä, tatar tele däreslären kertergä, dip Tatarstan yärdämen sorağan. Tatarstan Prezidentı, bu xaqta Nursoltan Nazarbayıv belän söyläşergä wäğdä itkän. Ämma Qazaqstan tatarlarınıñ problemaları anıñ belän genä betmi, Almatadağı küreşülär waqıtında, tatarlar, Azatlıq radiosı xäbärçesenä, tatar mäğlümat çaraları belän xälneñ niqädär awır bulğanı xaqında söylägän ide. «Çişmä» ansamble citäkçese Marsel Qildiyärov mäsälän, Tatarstannan gäzit- jurnallar kilep citmi, kilsä dä, soñarıp qına, tatar kibetendä 10ar jurnal alıp qaytalar, ämma ul Almatı tatarları öçen bik az, digän ide. Ğalim Grif Xayrullin äytkänçä, Qazaqstan tatarları üzläre dä gäzit çığarırlar ide, ämma bik kilep çıqmıy. Finans xäl awır bulğanlıqtan, ike gäzitne berläşterep, yılğa 4 tapqır ğına gäzit çığarırğa mömkinlek bar. Radioda qısqa qına tapşıru efirğa çığa, ä televideniedä andıy programmalar yuq, digän ide ul Almatada küreşkän waqıtta. Tatarstan Prezidentı belän bulğan oçraşuda bu xaqta da, Almatı tatarlarınıñ bina tiräsendä kilep çıqqan añlaşılmawçanlıq xaqında da, süz bulmadı. Yäşägän urınnarın taşlap, Tatarstanğa, başqa töbäklärgä qaytıp kitkän tatar, başqortlar turında iskä töşerüçe kürenmäde. Tatarlar bik zarlanmadı. Oçraşuda çığış yasağan Astana tatarı oyışması wäkile, Rafail Ablakov, olı qunaqnı törle üteneç, problemalar belän borçırğa uñaysız, dip qıyınlıqlar turında ozaqlap söyläp tormadı. Barı tik Tatarstan Prezidentına Astanada tatar milläteneñ üz yortın açarğa täqdim itte. Tatar eşmäkärläre çığış yasap, ike yaqlı biznesnı üsterergä kiräk, ul waqıtta ğına uñışlı xezmättäşlekne alıp barıp bula, digän täqdimnär kertte.
Tatarstan Prezidentı cawap süz alıp, respublikanıñ Astana belän iqtisadı yaqtan nıqlap xezmättäşlek itärgä cıyınuın äytte. Tatarstan, tatarlar yäşägän barlıq töbäklär öçen uqıtuçılar äzerläp beterä almıy, Qazaqstanda uqıtuçılarnı berniçä ayıllıq kurslarda uqıtıp çığarıp bula, dide. Qazanğa qaytıp kitär aldınnan, Qazaqstan televideniesenä intervyu birgändä, Mintimer Şäymiev, Nursoltan Nazarbayıv belän tatar problemaları xaqında söyläşüen xäbär itte, Qazaqstanğa tatar teatrınıñ gastorllären oyıştıru, tatar artisların kitertü öçen çığımnarnı büleşergä kileşelde, dide. Şulay itep, tatar artistları turında işetep kenä belgän, Qazaqstan tatar yäşläreneñ, «Zäñgär şälne» kürergä ömetläre bar äle.Bikä Timerova.
