Qazanda säyäsi ezärlekläw qorbannarın iskä alu 30 uktäbr'dä ğädättägeçä Arxangel' ziratında başlandı. Mäğlüm ki biredä tuqsanınçı yıllar urtasında säyäsi zolım qorbannarına qäber taşları quyıldı. Taşlarğa utızınçı yıllarda säyäsi säbäplär sıltawı belän xökem itelep cäzalap üterelgän ike meñnän artıq keşeneñ isemnäre çoqıp yazılğan. Bıyıl şul taşlar yanına illeläp keşe cıyıldı. Alarnıñ kübese olı yäştäge keşelär. Utızınçı, qırığınçı yıllarda görlätep eşläp yörgän keşelärneñ balaları, tuğannarı inde az qalıp bara. Şulay şähärneñ törle poçmaqlarınnan üz ayağı belän kilep citä alğan äbilär, babaylar aldında möselman, yähüd, pravoslav ruxaniları qorbannar ruxına bağışlap doğa qıldılar. Arxangel' ziratına doğa qılırğa kilüçelärneñ berse Räysä xanım. Anıñ ätiseneñ familiäse iñ berençe rättäge taşqa yazıp quyılğan ikän. Meñärlägän qorbannarnıñ berse. Şul utızınçı yıllarda Qazanğa kilep eşkä urnaşqan, öylängän tormış qorğan. Utız cidençe yılnıñ dekaberendä Qazannıñ timer yul idäräsendä eşlägän cirennän qulğa alğannar häm ul yuqqa çıqqan. Şulay itep Räysä xanımnıñ ğailäse suğış yıllarında “xalıq doşmanı” ğailäse bulıp qurqıp, qaltırap yäşägän. Ä ätiläre inde küptän, qulğa alınğan aynı uq 58 stat'ya- ”antisäüt agitatsiäse häm propagandası öçen” digän stat'ya buyınça atılğan, ä gäwdäse Arxangel' ziratındağı ber zur çoqırğa kümep quyılğan bulğan. 1956 yılnı ğına nidä ğayeplänüe häm niçek cäzalanuı turında räsmi xäbäre kilgän. Ä aqlanuı turındağı räsmi xäbär tuqsanınçı yıllar başında ğına kilgän. Räysä xanım xäkimyätkä üpkälämi, gärçä komsomolğa almıyça, telägän uqu yortına kerergä röxsät itmi intektersälärdä. Xäzer aña äle pensiäse citä, säyäsi ezärlekläw qorbanı ğailäsenä tieşle taşlamalar kilä. Menä äle şähär xäkimiäte tağın ber mixırbanlıq itte. Arxangel' ziratına cäyäwläp kilsälär dä, doğadan soñ, alarnı Lenin baqçasında, säyäsi qorbannarğa häykäl açu tantanasına buşlay avtobuslarğa utırtıp alıp kitte.Yunıs Ätnäle.
