Alarnıñ tıñlawçılar iğtibarına layıq bulırdayları dip Dinnärara konferensiäne, töbäqära mäğlümat çaralarınıñ fänni-ğamäli konferensiäsen häm Rusiädä soñğı yıllarda kiñ külämdä bilgelänä başlanğan änilär köne çaraların äytergä bula.
Bu çaralarğa ayırım tuqtalğanda - Dinnärara konferensiä Omskida bıyıl 18-nçe märtäbä ütkärelde. Başqa yıllardan ayırma bularaq anda ölkä häm şähär başlıqları, cirle deputatlar qatnaştı. Koferensiäneñ eş waqıtı da, qatnaşuçılar sanı da uzğannarınnan küpkä artıq buldı. Ölkä filarmoniäseneñ plenar utırış barğan 1200 urınlı konsertlar zalında ber genä buş urın da qalmadı, qayberäwlärgä xätta basıp torırğa turı kilde. Döres, xalıqnıñ bolay küp kilüe bälki. mäcbüri diärlek kiterelgän studentlarnıñ, xärbi kursantlarnıñ , eş urınnarınnan cibärelgän törle wazıyfalı keşelärneñ dä küp buluına bäyleder.
Konferensiäneñ teması xäzerge waqıtta kön qadağında torğan terrorçılıqqa qarşı toru turında buldı. Terrorçılıq ul din belän dä, millät belän dä bäylänmägän. Bez dinebezneñ häm millätebezneñ nindi buluına qaramastan terrorçılıqqa berdäm bulıp qarşı torırğa tieşbez-, didelär konferensiädä çığış yasawçılar. Ölkä Qanunnar çığaru cıyılışı deputatı Rawil äfände Bikbavov üzeneñ çığışında, küpmillätle häm küpkonfessiäle Omski ölkäsendä xalıqlarnıñ tolerantlığına, dinnärara häm millätara mönäsäbätlärneñ yaxşı buluına tağı ber qat basım yasadı.
Älege konferensiä eşendä möselman ruxaniları da qatnaştı. Omskinıñ Xäyer-İxsan mäçete möxtäsibe Änuarbek Cunıysov, plenar utırışta çığış yasadı. Döres, ul möselmannarnıñ nindi dä bulsa problemalarına tuqtalmadı. Anıñ çığışı asılda ölkädä dini yünäleştä alıp barılğan säyäsätne xuplawdan tordı. Şulay da möselmannarnıñ mondıy çaralarda qatnaşuları häm üzlären kürsätä aluları, uñay küreneş”, - di ölkäneñ tönyaq rayonnarı baş möxtäsibe Şamil xäzrät Möxammätov.
Konferensiä üzeneñ eşen ölkädä yäşäwçe xalıqlarğa möräcäğät qabul itü belän tämamladı. Anda törle millät xalıqların üzara añlaşıp häm ber-bersen xörmät itep yäşärgä öndälgän. İldä iminlek saqlaw – ul här keşeneñ burıçı dielgän anda.
Omskida düşämbe – sişämbe könnärendä bulıp uzğan töbäqära mäğlümat çaraları konferensiäse turında da ber-niçä süz. Bu konferensiä ölkä xakimiäteneñ matbuğat, teleradioxäbärlär, massaküläm kommunikatsiälär çaraları baş idäräse häm Mädäniät ministrlığı tarafınnan oyıştırıldı häm şähärneñ Puşkin isemendäge üzäk kitapxanäsendä bardı. Anda qaralğan töp soraw – ölkäneñ mädäni potensialın kütärüdä xäzerge zaman mäğlümat telekommunikatsiäläre texnologiälären qullanu häm bötendönya mäğlümat yassılığı aşa xäbärläşü. Konferensiä barışında Omskilılarnıñ bu yassılıqta totqan urınnarı turında söylänelde, internet sistemasın kiñ qullanuçılarnıñ çığışları buldı. Milli oyışmalar belän eşläwçe “Duslıq Yortı”nıñ citäkçese Natal'ya Stepanova, üzläreneñ maxsus saytların buldırıp, mäğlümat yassılığına çığuları turında bäyän itte. Bezneñ saytta “Duslıq Yortı”nıñ eşçänlege yaqtırtıla. Milli oyışmalarğa da ayırım urın bireläçäk, - dide Natal'ya Stepanova.
Älege “Duslıq Yortı”nıñ eşçänlegenä ayırım tuqtalğanda - bıyıl “Änilär köne”n alar üzlärenä kürä ber yañalıq belän bilgelädelär - “Super äni” konkursı ütkärdelär. Döres, konkursta härber telägän keşe qatnaşa almadı, ä barı tik bu uçrejdenie qarşında eşläwçe milli oyışmalar häm kollektivlar citäkçeläre genä yarıştı. Konkurs yarım citdi, yarım şayaru räweşendä bardı häm sorawlarğa birelgän cawaplarda kübräk tapqırlıq häm şayanlıq bäyälände. Mäsälän, ğälämgä berençe bulıp oçqan xatın-qız Tereşkova tügel, ubırlı qarçıq bulıp çıqtı. Anda qatnaşuçılarnıñ äni bularaq köysez balanı tınıçlandıra aluları da, xucabikä bularaq tämle rizıqlar peşerä belüläre dä, citäkçe bularaq oyıştıru ostalıqları da tikşerelde. Üzläreneñ citäkçelärenä yärdämgä oyışmalar, kollektivlar äğzaları da küpläp kilgän idelär. Konkursta qatnaşqan “Umırzaya” ansamble citäkçese Ğafiä Aleewağa uñış teläp anıñ onıqları, ansambl'gä yörüçe dusları kilgän idelär. Alar Ğafiä xanım öçen borçılıp qına utırmadılar, sorawlarğa cawaplar birdelär, cır – biüdä qatnaşıp, citäkçeläreneñ çığışın bizädelär.
Konkurs “Super äni” dip ütkärelsä dä, näticädä bäyräm könne änilärneñ käyeflären cibärergä telämädelär axrı, “iñ – iñ yaxşı äni” bilgelänmäde. Anda qatnaşuçılarnıñ hämmäsenä “yaxşı xucabikä”, “äkiätçe”, “şayan” , “aqıllı” “ uñğan”, “osta qullı” äni kebek isemnär birelde. Änilär bäygesendä tatar möxtariätennän qatnaşqan Ğafiä Aleewa “ İñ yaxşı Xucabikä” titulına layıq buldı. Yarışlar tämamlanğannan soñ min zalda utırğan ber xanımnan anıñ änilär könen niçek bilgeläwe turında soradım. Balalarım, onıqlarım bäyräm belän täbriklädelär, ä Gafiägäbrençe urın birer idem, tatarlarnıñ yolaların, milli rizıqların yaxşı kürsätä aldı, - dide ul.
Änilär könendä Tatar milli-mädäni möxtariätendä dä mädäni çara bulıp uzdı – yaña oyışqan “Tanışu” klubı üzeneñ berençe kiçäsen ütkärde. Biredä yalğız xanımnar häm ir - yegetlär cıyıldı. Aralaşu-tanışuğa kübräk xatın-qızlar moxtac axrı - kiçädä güzäl zatlar buydaq yegetlärdän küpkä artıq buldı. Şulay da, yalğızlarnı tanıştıru – qawıştıru niäte belän oyıştırılğan bu klubnıñ berençe kiçäse uñışlı buldı diärgä mömkin. Aralaşu çäy östäle artında bardı, cır-biyu, törle uyınnar da buldı. Berençe kiçädä yalğızlar üzlärenä par tapmasalar da, aralaşudan qänäğät qaldılar. Kiläçäktä mondıy kiçälärneñ däwamlı buluın telädelär.
Rozaliä Sayganova, Omski.
