Bu atnada Tөrek politikaçıları, diplomatları, burokratları, eşquwarları, jurnalistları xätta xalqınıñ yөräge AB (Avropa Berlege) başqalası Brusseldä suqtı. Räsmi räweştä 17 Dikaberdä AB Tөrkiä arasında tulı ağzalıq şartların sөyläşergä başlaw tarixi iğlan itelä. Läkin 16 Dikaberdä AB liderlarınıñ kiçke aşında uq Tөrkiägä tarix birü mäsäläseneñ xäl itelgän buluwı añlaşıldı. AB-neñ waqıtlı räise Jan Peter Balkenende Tөrkiä belän sөyläşülärneñ 2005 yılnıñ 3 ükteberendä başlayaçağın belderde. Läkin sөyläşülär başlawdan elek Tөrkiädän Kiper Respublikasın tanu şartı kiterelä. Premier Recep Tayyip Erdoğan belän Tışqı Eşlär Ministerı Abdullah Gül Brusseldä soñğı minutqa xätle şuşı qararnı almaştırırğa tırıştılar.
15 Dekardä Tөrkiäneñ ruxı kөtärelgän ide, çөnki AP-nda Tөrkiä belän sөyläşülär başlaw mäsälse tawışqa quyıldı. Şuşı tawış birüdä AP-nıñ 406 deputatı yaqlap, 262-se kire qağıp tawış birde. Bu Tөrkiäne өçen şatlıq häm zur uñış buldı. Dimäk opoozitsiyägä qaramastan Tөrkiäneñ ağzalığın jaqlawçılar 2/3 artığraq ikän. Tөrkiäne bigräktä AB-neñ sotsialist, liberal, tiräyaqçı deputatları yaqlıy. Yaqlaw illärenä kürä dä almaşa. Misalgä Angliä belän İspaniäneñ xätta konservativ demokrat deputatları da Tөrkiäne yaqlaw pozitsiyäsenä küçtelär. Gärçä AP-ndağı Tөrkiä turındağı raportqa tawış birü yäşren ütkärelsä dä, Tөrkiänne yaqlawı bilgele bulğan deputatlarğa Tөrek ilçelege өstendä Tөrek belän AB bayrağı häm Evet, Ja, Si, Qui kebek tөrle Avropa tellärendä Eyyä digän süzlär yazılğan plakatlar taratılğan ide. Menä deputlar yäşren tawış birü protsedurası barğanda, qullarındağı şuşı plakatlarnı kütärep qızıqlı ber küreneş xasıyl ittelär.
Ber yaqtan bu saylawlarnıñ näticäse tege yaqtan Fransiä Prezidente Chaques Chiracnıñ Fransuz xalqına televiziä aşa yasağan çığışı Tөreklärgä beraz räxät sulış aldırdı diärgä bula. Chiracnıñ bugengä xätle Tөrkiäneñ tulı ağzalığına qarşı çığıp kilgän, xätta añarğa mäxsüs statut birü täqdime yasağan ber il bularaq yasağan çığışına bik zur ähämmiät birelde. Chiractan sitat: “Tөrkiäneñ AB-nä quşıluwı Fransiäneñ mänfäğatenä me digän soraqğa ‘äyyä’ dip äytäm. Tөrkiä şartlarnı urnına citkersä AB-nä quşılır. Sivilizatsiälär, dinnär häm mädäniätlär arasında suğışlardan yıraq toru өçen Tөrkiä kebek ber ilneñ Aziägä tügel, ä Avropağa yünlälüwe Avropanıñ faydasına bulaçaq. AQŞ, Rusiä häm Qıtay kebek dөnya ülçäwendä täsirle illär bulğan arenada Tөrkiä Avropdan çitkä qalğançı, eçendä bulsa yaxşıraq. Tөrkiä bik zur ber bazar häm ekonomik kөç. Avropa, şundıy ekonomik potensialğa iä Tөrkiäneñ quşuluwı belän kөç qazanaçaq. Şiksez ABneñ Tөrkiä belän tulı ağzalıq sөyläşülären başlatuwı, Tөrkiä tulı ağza bulaçaq digän süz tügel. Här ber AB ağzası il häm bigräktä Fransiä sөyläşülärne tuqtatu xoquqın saqlap qala. Tulı ağzalıqtan tış, başqa ber statut täqdime näticä birmäs. Tөrek xalqı ğorurlı ber xalıq monı qabul itmäs. Tөrkiäne çitlätü isä zur çawaplılıq digän süz. Ermeni mäsäläse bez sizger bulğan ber xosus. Fransuz parlamentı bu turıda (genosida) qararı alğan ide. Sөyläşülär waqtında Tөrkiädä şuluq sizgerlekne kürsäter dip өmet itäm”. Fransiä Prezidente Chaques Chiractan sitat tämam. Asılda sөyläşülär bik ciñel genä barmayaçaq digän farazlar bar. Ayruça Tөrkiä iñ irtä ağza bulsa 10 yıldan elek bulmayaçaq. Un yılda AB üze ni bulır, dөnya ni bulır kem dä tөgäl äytä almıy.
Bu atnada İstanbulda Tatar aşları restoranı açıla. Kazan Uniks basketbol komandası Fenerbahçegä 60:75 ottırdı.
Әxtäm İbrahim, İstanbul
15 Dekardä Tөrkiäneñ ruxı kөtärelgän ide, çөnki AP-nda Tөrkiä belän sөyläşülär başlaw mäsälse tawışqa quyıldı. Şuşı tawış birüdä AP-nıñ 406 deputatı yaqlap, 262-se kire qağıp tawış birde. Bu Tөrkiäne өçen şatlıq häm zur uñış buldı. Dimäk opoozitsiyägä qaramastan Tөrkiäneñ ağzalığın jaqlawçılar 2/3 artığraq ikän. Tөrkiäne bigräktä AB-neñ sotsialist, liberal, tiräyaqçı deputatları yaqlıy. Yaqlaw illärenä kürä dä almaşa. Misalgä Angliä belän İspaniäneñ xätta konservativ demokrat deputatları da Tөrkiäne yaqlaw pozitsiyäsenä küçtelär. Gärçä AP-ndağı Tөrkiä turındağı raportqa tawış birü yäşren ütkärelsä dä, Tөrkiänne yaqlawı bilgele bulğan deputatlarğa Tөrek ilçelege өstendä Tөrek belän AB bayrağı häm Evet, Ja, Si, Qui kebek tөrle Avropa tellärendä Eyyä digän süzlär yazılğan plakatlar taratılğan ide. Menä deputlar yäşren tawış birü protsedurası barğanda, qullarındağı şuşı plakatlarnı kütärep qızıqlı ber küreneş xasıyl ittelär.
Ber yaqtan bu saylawlarnıñ näticäse tege yaqtan Fransiä Prezidente Chaques Chiracnıñ Fransuz xalqına televiziä aşa yasağan çığışı Tөreklärgä beraz räxät sulış aldırdı diärgä bula. Chiracnıñ bugengä xätle Tөrkiäneñ tulı ağzalığına qarşı çığıp kilgän, xätta añarğa mäxsüs statut birü täqdime yasağan ber il bularaq yasağan çığışına bik zur ähämmiät birelde. Chiractan sitat: “Tөrkiäneñ AB-nä quşıluwı Fransiäneñ mänfäğatenä me digän soraqğa ‘äyyä’ dip äytäm. Tөrkiä şartlarnı urnına citkersä AB-nä quşılır. Sivilizatsiälär, dinnär häm mädäniätlär arasında suğışlardan yıraq toru өçen Tөrkiä kebek ber ilneñ Aziägä tügel, ä Avropağa yünlälüwe Avropanıñ faydasına bulaçaq. AQŞ, Rusiä häm Qıtay kebek dөnya ülçäwendä täsirle illär bulğan arenada Tөrkiä Avropdan çitkä qalğançı, eçendä bulsa yaxşıraq. Tөrkiä bik zur ber bazar häm ekonomik kөç. Avropa, şundıy ekonomik potensialğa iä Tөrkiäneñ quşuluwı belän kөç qazanaçaq. Şiksez ABneñ Tөrkiä belän tulı ağzalıq sөyläşülären başlatuwı, Tөrkiä tulı ağza bulaçaq digän süz tügel. Här ber AB ağzası il häm bigräktä Fransiä sөyläşülärne tuqtatu xoquqın saqlap qala. Tulı ağzalıqtan tış, başqa ber statut täqdime näticä birmäs. Tөrek xalqı ğorurlı ber xalıq monı qabul itmäs. Tөrkiäne çitlätü isä zur çawaplılıq digän süz. Ermeni mäsäläse bez sizger bulğan ber xosus. Fransuz parlamentı bu turıda (genosida) qararı alğan ide. Sөyläşülär waqtında Tөrkiädä şuluq sizgerlekne kürsäter dip өmet itäm”. Fransiä Prezidente Chaques Chiractan sitat tämam. Asılda sөyläşülär bik ciñel genä barmayaçaq digän farazlar bar. Ayruça Tөrkiä iñ irtä ağza bulsa 10 yıldan elek bulmayaçaq. Un yılda AB üze ni bulır, dөnya ni bulır kem dä tөgäl äytä almıy.
Bu atnada İstanbulda Tatar aşları restoranı açıla. Kazan Uniks basketbol komandası Fenerbahçegä 60:75 ottırdı.
Әxtäm İbrahim, İstanbul