Accessibility links

Кайнар хәбәр

Mosuldağı terror kön tärtibenä amerikan xärbiläreneñ iminlege mäs''äläsen kütärde


AQŞ räsmiläre Mosuldağı amerikan xärbi bazasındağı şartlau ber intexarçınıñ eşe bulırğa tieş dip belderdelär. Bu Ğıraqtağı amerikan qorılmalarındağı iminlek çaralarınıñ citärlek bulmauın tänqitlävgä säbäp buldı. Saqlanu miistere Donald Rumsfeld amerikan xärbiläreneñ iminlegenä zur ähämiät birelä dip monı kire qaqtı. Qayber küzätüçelär Pentagon AQŞ xärbilären tämin itü häm iminlek mäsäläsendä üz vazıyfasın üti dip beldergändä, başqalar AQŞqa üzeneñ Ğıraqtağı strategiäsen yañadan tikşerergä kiräk digän fikerdälär.

Bu ay Rumsfeld öçen qıyın ay buldı. Amerikan xärbiläre öçen Ğıraqta bronitrasportlarnıñ citärlek bulmauı, meñnän artıq hälak bulğan amerikan xärbiläreneñ ğailälärenä cibärelgän matämne utaqlaşqan xatlarına şäxsän imza itmiçä möher suğılğan buluı tänqitlände. Çärşämbedä aña tağı ber jurnalistnıñ intexarçınıñ amerikan bazasına kerüe, iminlek çaralarınıñ citärlek bulmauın kürsätä, ni öçen bu şulay digän sorauına cavap birergä turı kilde. Rumsfeld xärbilärneñ iminlegen tämin itü qıyın, läkin, monıñ öçen ber tuqtausız çaralar kürelä dip belderde

Audio

"Min häm başqalar suğışuçı ir-at belän xatın-qızlarnıñ iminlegen tämin itü öçen häm quldan kilgänne eşlämibez dip uylauçılarnıñ buluı mine xäsrätländerä."

AQŞ xärbiläre başta Mosuldağı höcüm raketa belän buldı dip uylağannar ide. Läkin, Ştap başlığı general Richard Myers Çärşämbedä höcüm ber intexarçınıñ eşe bula ala dip belderde. AQŞ xärbi planlauçıları , amerikan xärbiläreneñ iminlegen tämin itärlek xäldäme? Ällä Mosuldağı höcüm strategiäne üzgärtergä kiräklegen işarä itäme? Elek Pentagonda eşlägän häm xäzer Strategik häm Xalıqara Tikşerülär Üzäge ğalime Antony Kordesmannıñ fikerençä, Mosul höcüme AQŞnıñ Ğıraqtağı strategiäsen üzgärtüenä kitermiäçäk.

Audio

"Monı kontekstran çığıp tikşerergä kiräk. Ğıraqta ayına 1600 belän 2 500 arasında insident bula. Qayber oçraqlarda höcümçelär uñışlıqqa ireşä. Berniçä kön elegeräk Nacaf häm Karbaladağı höcümdä 68 ğıraqlı hälak buldı 175-e yaralandı. Bu anda çın suğışnıñ baruın kürsätä. Ber insidentnı strategiäne üzgärtü öçen saylap alu qurqınıçlı reaksiä bulır ide."

Ä inde dönyada konfliktlarnı buldırmau öçen eşlägän Xalıqara Krizis Grupası Sişämbe könne iğlan itkän raportında Washingtonnı üzeneñ Ğıraqtağı strategiäsen üzgärtergä çaqırdı. Oyışmanıñ vise-prezidentı Mark Şnayder Washington fetnäneñ ike töp elementı çit il radikalları belän AQŞnıñ anda toruı belän qänäğätsez bulğan millätçe Sönnilär arasında upqın buldıru strategiäsen alıp barırğa tieş digän fikerdä. Anıñ süzlärençä, urta yulda torğan sönnilärne politik protsesqa cälep itü moña yardäm itä ala.

Audio

"İñ kimendä alarnı bülgälärgä kiräk. Yaña politik kiläçäk telägän sönnilärne ayırıp alu startegiäsen alıp barırğa kiräk. Andıy sönnilär AQŞnıñ östenlek itüe kürenmägän yaña politik kiläçäktä küberäk qatnaşa alırğa tieşlär."

AQŞ 30-nçe ğinvarda parlamentqa bulaçaq saylaularğa zur ömet bağlıy. Bu ildä vazğiätne normallaştıruğa öleş kerter dip ömetlänä. Läkin, cualışlarnıñ, bäreleşlärneñ dävam itüe saylaularnıñ planlanğança häm zur külämle köç qullanular bulmıyça ütkärelä alu mömkinlegenä şik tudıra.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG