Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tsunami qorbannarı sanı 70 meñgä yaqınlaşa


Keşelek belgän iñ yaman sunami qorbannarı sanı 70 meñgä yaqınlaşıp kilä. Ämma yardäm xezmätläre äytüençä, yoğışlı cirlär çığıp ülüçelär sanı 2 märtäbä artırğa da mömkin. Bozılğan mäyetlär, kanalizatsiä torbalarınıñ saftan çığuı, eçär sunıñ pıçranğan buluı xäzer iñ zur qurqınıç tudıra. Dönyanıñ törle illäre millionnarça dollar belän yardäm wäğdä itä. Qaza bulğan urında kiñküläm yardäm eşläre bara. Ämma ul citärlek tügel. İndoneziäneñ qayber öleşlärendä açlıq başlanırğa tora. Cılı yaqqa yal itärgä kilgän yözlärçä çit il turistınıñ qaya yuğaluı da mäğlüm tügel. Alarnı su alıp kitkän bulırğa mömkin.

Hind okeanı uzğan yäkşämbedä üze ütergän keşelärneñ mäyetlären yar buylarına qaytarıp birä. Yar buylarında mäyetlär sanı minutlap arta bara. Ülelär sanı inde 70 meñgä citep kilä. Sri Lankanıñ BMOdağı ilçese Bernard Goonetilleke millionlağan keşe yortsız qalğan bulırğa mömkin dide.

AUDİO: Yortsız qalğannar sanı millionğa citä yäki annan da artıp kitä. Bezneñ iqtisadnıñ nigezen täşkil itkän balıqçılıq häm turizm dulqın belän tulısınça yuq itelde diärlek.

Çärşämbe könne İndoneziädä Dönya Sälamätlek Oyışması başlığı David Nabarro ägär çir taralsa qorbannar sanı ike märtäbä kübräk tä bula ala dip kisätte. Küp kenä urınnarda bozıla başlağan mäyetlärneñ awnap yatuı, kanalizatsiäneñ eşlämäwe, sunıñ pıçranğan buluı näticäsendä isän qalğannarnıñ sälamätlegenä qurqınıç yanıy.

Yäkşämbe könne okean töbendä köçle cir teträwdän çıqqan 10 metr bieklektäge sunami dulqını İndoneziädän alıp Sri Lankağa qädär ülem duğası bulıp taraldı. Xätta Afrikağa qädär barıp citte. İñ zur zıyan İndoneziägä kilgän. Moñarçı iğlan itelgän sannarğa qarağanda, anda 32 yarım meñ keşe ülgän. Sri Lankada 22 yarım meñ, Hindstanda 12 meñ 400-läp keşe ülgän.

Tsunami diñgezdän çığıp binalarnı cimerde, maşinalarnı ağızdı, cirdäge keşelärne suırıp aldı.

AUDİO: Çärşämbe könne alman turistı Deklef Richler Sri Lankadağı xastaxanä yatağınnan Reuter agenlığına bolarnı söyläde.

Min yort tübäsenä ürmälärgä tırıştım, ämma bu mömkin tügel ide. Dulqınnar şul qädär köçle ide ki, mine plyazh artındağı djungliğa kimendä 500-600 metrlap ağızıp alıp kerde.

Yözlärşçä turist äle dä tabılmadı häm alar inde ülgän bulırğa mömkin. İñ kübe Tailandta yal itüçelär yuğaldı. Şwetsiädän genä dä meñyarımlap turist yuğaldı.

Zıyan kürgän illärgä qotqaruçılar häm humanitar yardäm ağıla. BMOnıñ Humanitar eşlärne koordinatsiäläw idaräse äytüençä, zunami zıyanı milliardlarça dollarğa citär dip kötelä. Törle illär inde millionnarça dollarlıq yardäm wäğdä itte. İñ küp yardämne Yewropa Berlege, Quşma Ştatlar häm Yaponiä birä.

Çärşämbe könne Tailandnıñ Phuket utrawında Fransiä tışqı eşlär ministrı Michel Barnier bolay dide.

AUDİO: Monda keşelärneñ ğailäläre cimerelgän. Bez alarğa psixologik yardäm kürsätergä tieş. Häm min biregä alarğa yardäm itü öçen psixiatrlar, psixologlar belän kildem.

Ämma iñ zur zıyan İndoneziäneñ üzäktän yıraqta urnaşqan Aseh töbägenä kilgän bula ala. Ul cir teträwneñ üzägenä yaqında ğına. Çärşämbe könne İndoneziä prezidentı Susilo Bambañ Yudhoyono Asehtan qurqınıç xäbärlär kilä dide. Qotqaruçılar törkemnäre Çärşämbedä Asehnıñ könbatış yarındağı Meulaboh şähärenä kilep citkän. Ämma bu şähärdä alar meñnärçä mäyet häm xärabälär genä tapqan.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG