Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraqta sönni citäkçelärneñ ğinwar axırına bilgelängän saylawlar turında rizasızlıq tawışları köçäyä bara


Alar ilneñ üzäk häm tönyaqtağı qayber öleşlärendä iminlek citmäw säbäple küp kenä sönnilär tawış birüdä qatnaşa almas dip borçıla. Çönki sönnilär näq menä şul tirädä kübräk tuplanğan. Moñarçı distälärçä yıl buyı Ğiraqta sönni citäkçelär xakimlek itte. Xäzer isä bu saylawlarda kübräk şiğilar qatnaşu näticäsendä xakimiät şiğilar qulına küçärgä mömkin digän borçılular bar.

Bu borçılular xätta xäzerge Ğiraq xökümäteneñ iñ yuğarı dairälärendä dä bar. Çärşämbe könne Ğiraqnıñ küçeş çorı prezidentı, üze dä sönni, Ğazi äl-Yawir Ğiraqnıñ qayber öleşlärendä iminlek citmäw säbäple BMO ilküläm saylawlar ütkärü yäki ütkärmäw mäs''äläsen qararğa tieş dide. Qayber sönni säyäsätçelär saylawlarnıñ kiçekterelüen taläp itsä dä äl-Yäwir üze kiçekterü yaqlı buluın äytüdän tıyılıp qaldı.

AUDİO: Ägär dä bez kiçekterik, yäki ütkärik dip äytsäk bu mänfäğätlär qarşılığına kiterer ide. Ämma BMO häm bäysez saylaw komitetı bu turıda soñğı süzne äytä aladır.

BMO saylawlar könen turında qararlar saylaw komissiäseneñ eşe di. Komissiä isä elegräk, 30-nçı ğinwarğa bilgelängän saylawlar könen üzgärtü öçen Ğiraqnıñ üzendä häm BMO belän kiñ säyäsi diskussiälär zarur bulaçaq dip beldergän ide. Ğiraqnıñ BMOda xuplanğan waqıtlı konstitutsiäse saylawlarnı ğinwar axırına qädär ütkärüne taläp itä.

Xäzer Ğiraqta prezident äl-Yawir xakimiäte formal prezidentlıq belän genä çiklänä. äl-Yawir waqıtlı premyer Ayät Älläwineñ üze häm ike vitse prezident belän tieşençä kiñäşläşmiçä eş itüenä tänqit belderde.

Şığıylar arasınnan çıqqan Älläwi isä xökümät saylawlarnı bilgelängän könendä ütkäräçäk di. Sişämbe könne ul monı tağın ber märtäbä qabatladı.

AUDİO: Xökümät saylawlarnı bilgelängän köndä ütkärergä cıyına häm bu Ğiraqlılar belän BMO İminlek Şurası arasındağı kileşügä nigezlängän qarar. Premyer ministr bularaq min saylawlarnı waqıtında ütkärü öçen başqa ministrlar belän bergä eşne däwam itäçäkmen dide Älläwi.

Xalıq tarafınnan yaqlanğan, ğisyançılarnı bastırırğa häm kiñküm tözekländerü eşlären başlarğa sälätle xökümät tözelüen telägän Quşma Ştatlar da bu saylawlarnı ütkärü zarur dip isäpli häm Älläwine yaqlıy.

Sişämbe könne Bağdad üzägendäge mäçettä yözlärçä sönni din ähelle, säyäsätçelär häm qabilä citäkçeläre cıyılıp saylawlarnı kiçekterergä caqırdı. Alar saylawlarnı xäzerge qıyın häm qatlawlı şartlarda ütkärü Ğiraq xalqınıñ zur öleşen çitläşteräçäk häm bu büleneşkä kiteräçäk dip kisätä. Bu cıyınnı oyıştırğan Möselman Ğölämälär Berläşmäse näyober ayında uq, Fällücädä Amerikannar citäkçelegendä barğan xärbi operatsiägä protest yözennän barlıq ğiraqlılarnı saylawlarda qatnaşmasqa çaqırğan ide. AQŞ räsmiläre bu berläşmäne ğisyançılar belän tığız elemtädä buluda ğäyepli. Ämma ğölämälär berläşmäse Ğiraqtağı sönnilär arasında şaqtıy däräcäle oyışma. Sişämbe könge älege oçraşuda ber Sönni xäyriä fondı başlığı Adnan Möxämmät Sälman äd-Duläymi bolay dide.

AUDİO: Saylawlarnı xäzerge wäzğiättä ütkärü Ğiraqqa faydalı tügel. Çönki iminlek şartları naçaraya häm küpsanlı ğiraqlılarnıñ saylawlarda qantaşa almıy, Ğiraqnıñ küp kenä öleşlärendä qayber saylawçılarnıñ saylaw qäğäzlären äle almawın istä totıyq. Xätta Bağdadnıñ küp kenä bistälärendä dä bu qäğäzlär kilep citmäde, östäwenä Ğiraqqa çit il keşeläre ütep kerde.

Analitiklar fikerençä, sönnilär arasında borçılularnıñ arta baruı säbäple bu saylawlarnı alarnıñ niçek qatnaşaçağın äytep bulmıy. Premyer Älläwi sönni ıru citäkçelärenä häm aqsaqallarğa möräcäğät itep alarnıñ xalıqnı tawış birergä çaqıruın soradı. Ämma bu yardäm itärme-yuqmı bilgesez. Analitiklar aldağı atnalarda sönnilär arasında bu saylawlarğa rizasızlıq arta barır kebek di.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG