Accessibility links

Кайнар хәбәр

Fälestin xalqı yaña citäkçe saylıy


9 ğıinwarda Fälestin xalqı wafat bulğan Yassir Arafat urınına yaña citäkçe saylıy. Fiker beleşülärgä qarağanda, Fälestinne Azat İtü Oyışması başlığı Mäxmüt Abbas üzeneñ 6 köndäşen ciñel genä ciñep çığar kebek. Bügen BMO general'' sekretare Kofi Annan da Abbas ciñep çığar dip isäpläwen belderde.

AUDİO: Min prezident Arafatnıñ ülemennän soñ fälestin xalqınıñ küçeş çorın şulay kiçerüennän bik tä''sirländem. Bügen alar yaña citäkçe saylaw mömkinlegenä iä. Bu saylawlar bik yaxşı äzerlände. Bälki bu bezneñ qatnaşlıqa äzerlängän saylawlarnıñ iñ yaxşısıdır. Bez alar belän ber yıl çaması eşlädek. Häm min ul yaxşı ütär dip ömetlänäm. Yaña citäkçegä üz xalqınıñ xezmättäşlege genä tügel, ul däwlätneñ finans nigezenä, andağı reformalarğa yardäm itärgä, ul däwlätneñ iqtisadıy yäşäyeşen tä''min itärgä tieşle xalıqara cämäğätçelekneñ dä xuplawı da kiräk bulaçaq. Häm min bu tınıçlıq urnaştıru eşenä yaña mömkinleklär aça dip isäplim. İzrail''neñ Gazadan çigenüe dä uñay tärräqiät. Häm minem uylawımça İzrail'' premyer ministrı Ariel Şaron belän Abbas ber bersen belä. Min alar üz xalıqları häm xalıqara cämäğätçelek belän bergäläp tınıçlıq urnaştıru eşen canlandıra alır dip ömetlänäm.

1996-nçı yıldan soñğı berençe fälestin saylawların 800-läp xalıqara küzätüçe, şul isäptän elekke AQŞ prezidentı Jimmy Carter da qarap bara. Bügen Carter İzrail'' okupatsiälängän cirlärdä fälestinlelärgä xärbi tikşerü qapqaların ütüne ciñeläytü turındağı wäğdäsen üti kebek dide. Carter äytüençä, İzrail''neñ xärbi tikşerü qapqaları tawış birergä baruçı fälestinlelärgä qayber qıyınlıqlar tudırğan, ämma bu problemalar turında İzrail'' premyer-ministrı idaräsendä belderelgännän soñ ul mäs''älä tiz arada çişelgän.

AUDİO: Min Şaron idaräsenä şaltıratıp anıñ ölkän kiñäşçese Weisglass belän söyläştem, törle problemalarnı çişüne soradım. Şimbä könne min alarğa wäğdä itelsä dä açılmağan qayber tikşerü qapqaları turında belderdem. Häm uzğan kiçtä min Ramalla yanında xalıqnı ütkärmi torğan ber qapqa turında äyttem. Häm ul şunda uq açıldı. Mindä anıñ şäxsi telefon nomerı bar. Berär problema çıqsa min turıdan-turı premyer-ministr idaräsenä şaltırata alam.

Şimbä könne fälestinlelär İzrail Könbatış Yarda häm Gazada xärbi tikşerü qapqaları aşa ütüne ciñeläytü wäğdäsen ütämi dip zarlandı. Ul cirlärdä 1 million 800 meñläp saylawçı bar.

Fiker beleşülärgä qarağanda Arafatnıñ İzrail'' tarafınnan okupatsiälängän cirlärdä Fälestin däwläte tözü öçen köräş säyäsäten däwam itü turındağı wäğdä birgän Abbas ciñel genä ciñep çığar dip kötelä. Bügen tawış birüdän soñ Abbas jurnalistlar aldında tağın ber märtäbä bu maqsatqa tınıç yul belän ireşü öçen tırışaçağın belderde.



AUDİO: Demokratik protses bara häm ul yaxşı bara. Ul fälestinlelärneñ demokratiädä qatnaşa aluın kürsätä. Häm bez tawış birü moñarçı barğan kebek däwam itär dip ömetlänäbez.

Hamas kebek suğışçan törkemnär bu saylawlarğa boykot iğlan itärgä çaqırdı. Analitiklar fikerençä, ägär tawış birüdä az saylawlawçılar qatnaşsa Hamas Abbasnıñ tınıçlıq urnaştıru eşenä qomaçawlarğa mömkin. İzrail'' Abbas belän eş itü mömkin dip beldergän ide. AQŞ citäkçelegendä aradaşçılar da Abbas belän tınıçlıq söyläşüläre alıp barıp bula dip isäpli. Tawış birüneñ berençe räsmi näticäläre düşämbe könne iğlan iteler dip kötelä.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG