Bagdadta xäbärçelär belän söyläşkändä waqıtlı premyer-ministr İyäd Ğälläwi, iminlek şartlarınıñ tieşle däräcädä bulmawı säbäple ilneñ qayber poçmaqları saylawlarda qatnaşmayaçaq dip belderde. Ul bu süzlären ayırım alğanda qaysı töbäklärgä qarata äytüen açıqlap tormadı. Ä menä uzğan atnada Ğiraqtağı ber amerikan generalı, tawış birüne oyıştıru öçen nigezdä sönni ğäräplär yäşägän dürt wilayät imin tügel dip beldergän ide. Şuña da qaramastan, Ğiraqnıñ waqıtlı xökümäte dä, anı yaqlağan Quşma Ştatlar da 30-nçı ğinwarğa bilgelängän şuşı saylawlarnı waqıtında ütkärüne alğa sörä. Amerikan prezidentı George Bush, bu xaqta İyäd Ğälläwi belän uzğan atnada ğına da öç märtäbä telefonnan söyläşte dip xäbär itelä. Sişämbedä Quşma Ştatlarnıñ saqlanu ministrı Donald Rumsfeld, bu saylawlar Ğiraqta xalıq tarafınnan tağın da kiñräk yaqlanğan xökümät qoru öçen bik zaruri dip belderde.
Audio, Donald Rumsfeld
"Ğiraqlılar tarafınnan idarä itelgän häm alarnıñ üzläre tarafınnan iminlek buldırılğan Ğiraq - bar xalıqara berektäşlekneñ maqsatı şul. Ğiraq xaqı häm anıñ waqıtlı xökümäte, äle şaqtıy ğına barası bulsa da, bu yünäleştä uñay täräqqiatkä ireşte" di amerikan saqlanu ministrı Rumsfeld, Ğiraqta saylawlar ütüneñ zaruriate turında. Washington, xalıq tarafınnan kiñräk yaqlanğan xökümät Ğiraqtağı ğisyançılardan tizräk arınuğa yardäm itäçäk dip ömetlänä. Ämma ikençe yaqtan, tawış birüneñ qayber töbäklärdä ütmäwe, dimäk qayber keşelärneñ saylawlarda qatnaşmawı, kiläçäk xökümätneñ kiñ qatlam tarafınnan yaqlanuın kimetä ala digän şöbhälär dä belderelä. Çärşämbedä "New York Times" basması tawış birüne kiçekterergä kiräk, çönki ul iminlek naçar bulu säbäple sönni ğäräplär yäşägän töbäklärdä uzmasa, alarnıñ yaña mäclestä wäkillege bulmayaçaq, ä bu yaña xakimiatne yaqlawnı kimetäçäk dip yazıp çıqtı. Sönni ğäräplärneñ töp säyäsi köçe - Ğiraq İslam partiäse uzğan ayda saylawlarda qatnaşmayaçağın beldergän ide. Bu partiä, iminlekneñ tieşle däräcädä bulmawı anıñ tarafdarlarına tawış birüdä äwzem qatnaşuğa kirtä bulaçaq dip isäpli. Sönnilärneñ başqa yuğarı wäkilläre ğomumän 30-nçı ğinwar saylawlarına barmasqa öndi, çönki şunıñ aşa ildäge xakimiat Ğiraq xalqınıñ zur öleşen täşkil itkän şığıylarğa tapşırılaçaq dip kisätä. Şvedsiädä urnaşqan Demokratiä häm Saylawlarğa bulışlıq institutı belgeçe Virginia Beramendi-Heine, tawış birü mömkin qädär irekle bulırğa tieş dip isäpli.
Audio, Virgina Beramendi-Heine
"İreklek yağınnan qarağanda, bez saylawçılarnıñ üz tawışın irekle wä çit basımsız birüen tä''min itärgä tieşbez, alar üzläreneñ fiker, berläşmä häm cıyın ireklege ütälüen bar saylaw protsessı barışında toyıp torırğa tieş" di Virginia Beramendi-Heine. Ğiraqnıñ waqıtlı xökümäte dä, Quşma Ştatlar da aldağı saylawlarnıñ qayber citeşsezleklär belän ütäçägen inde xäzerdän ük tanıy, läkin alar kamillektän yıraq torsa da, Ğiraqta saylawlar uzdıru üze genä dä zur täräqqiat bulaçaq dip isäpli.
Kärim Kamal
Audio, Donald Rumsfeld
"Ğiraqlılar tarafınnan idarä itelgän häm alarnıñ üzläre tarafınnan iminlek buldırılğan Ğiraq - bar xalıqara berektäşlekneñ maqsatı şul. Ğiraq xaqı häm anıñ waqıtlı xökümäte, äle şaqtıy ğına barası bulsa da, bu yünäleştä uñay täräqqiatkä ireşte" di amerikan saqlanu ministrı Rumsfeld, Ğiraqta saylawlar ütüneñ zaruriate turında. Washington, xalıq tarafınnan kiñräk yaqlanğan xökümät Ğiraqtağı ğisyançılardan tizräk arınuğa yardäm itäçäk dip ömetlänä. Ämma ikençe yaqtan, tawış birüneñ qayber töbäklärdä ütmäwe, dimäk qayber keşelärneñ saylawlarda qatnaşmawı, kiläçäk xökümätneñ kiñ qatlam tarafınnan yaqlanuın kimetä ala digän şöbhälär dä belderelä. Çärşämbedä "New York Times" basması tawış birüne kiçekterergä kiräk, çönki ul iminlek naçar bulu säbäple sönni ğäräplär yäşägän töbäklärdä uzmasa, alarnıñ yaña mäclestä wäkillege bulmayaçaq, ä bu yaña xakimiatne yaqlawnı kimetäçäk dip yazıp çıqtı. Sönni ğäräplärneñ töp säyäsi köçe - Ğiraq İslam partiäse uzğan ayda saylawlarda qatnaşmayaçağın beldergän ide. Bu partiä, iminlekneñ tieşle däräcädä bulmawı anıñ tarafdarlarına tawış birüdä äwzem qatnaşuğa kirtä bulaçaq dip isäpli. Sönnilärneñ başqa yuğarı wäkilläre ğomumän 30-nçı ğinwar saylawlarına barmasqa öndi, çönki şunıñ aşa ildäge xakimiat Ğiraq xalqınıñ zur öleşen täşkil itkän şığıylarğa tapşırılaçaq dip kisätä. Şvedsiädä urnaşqan Demokratiä häm Saylawlarğa bulışlıq institutı belgeçe Virginia Beramendi-Heine, tawış birü mömkin qädär irekle bulırğa tieş dip isäpli.
Audio, Virgina Beramendi-Heine
"İreklek yağınnan qarağanda, bez saylawçılarnıñ üz tawışın irekle wä çit basımsız birüen tä''min itärgä tieşbez, alar üzläreneñ fiker, berläşmä häm cıyın ireklege ütälüen bar saylaw protsessı barışında toyıp torırğa tieş" di Virginia Beramendi-Heine. Ğiraqnıñ waqıtlı xökümäte dä, Quşma Ştatlar da aldağı saylawlarnıñ qayber citeşsezleklär belän ütäçägen inde xäzerdän ük tanıy, läkin alar kamillektän yıraq torsa da, Ğiraqta saylawlar uzdıru üze genä dä zur täräqqiat bulaçaq dip isäpli.
Kärim Kamal