İnternetnıñ populyarlaşa baru belän global çeltärne fänni yaqtan öyränü omtılışların yasap qaradılar. Saytlarnıñ eçtälege, eşläw tärtibe genä tügel, iñ tiz üzgärä torğan, qaynar bäxäslär bara torğan forumnar da tikşerelä. Mäsälän, www.master-x.com saytında niçek forumnarda söyläşüçe keçelärneñ psixologik sıyfatların qullanıp, tovarlarnı satarğa, reklama kampaniäsen ütkärergä, forumğa häm saytqa iğtibarnı cälep itelä. Şul xaqtağı mäqälädä, gel yañalıq yäki köldergeçlär bastıruçılar, yärdämçe keşe, yäğni böten sorawlarğa faydalı kiñäş birä ala torğan şäxes, iñ soñğı model maşina yäki başqa äyber xucası häm baylığın kürsätüçe ädäm, başqalarnıñ xatalarınnan ütergeç kölüçe, mısqıl itüçe keşe, gel yärdäm sorawçı forumçı, milli mäs’äläne uynatuçı, säyäsätçe, ike isem astında üz ara bäxäs tudıruçı häm başqa tör forumçılar telgä alına. Mäqälä avtorı, keşelärneñ internet säxifägä iğtibarın cälep itü öçen berär rol’ne saylap yaxşı itep başqarırğa çaqıra.
«Tatarskaya gazeta»nıñ forumında şuña oxşağan sıyfatlama basılıp çıqtı. Amerikada yäşäwçe millättäşlärbez Sabircan äfände, Tatar internetında fiker alışuçı töp 12 tör forumçını bilgeli. Avtor üze monı şayaru dip atıy, ämma süzlärendä küpmeder xaqlıq barlığın da äytä. Şulay itep, Sabircan fikerençä, Tatar internet forumında «Ber qatlı tatarnı» oçratıp bula. Ul tatar tarixın belmi, mäcbüri çuqındıru buluın belmi, Rusiäne yarata. İkençe tör forumçı «Ber qatlı urıs» keşese ikän. Ul yalğış tatar forumına kergän bulırğa mömkin, tatar millätçelärneñ radikal belderülären kürep, gel tatar forumına kerä dä, tatarlar turında berär äşäke süz yazıp qaldıra ikän. Sabircan fikerençä, forumnarda tağın «dönyavi intellektuallar», «tuğrıqlı möselmannar», berär «tuğandaş törki xalıq wäkile» dä bula ala. Xatın-qızlarğa Sabircan äfände 2 pozitsiä birä, «tutaş» häm «xanım»nı bilgeli. Anıñ fikerençä, «tutaş» – tatar mädäniäte belän qızıqsınmıy, forumnarğa ğäybät söyläşergä genä kerä. Avtor, «Xanım» digän yarlıq astında üz xalqın yaratuçı «tutaş»tan ölkänräk xatın- qıznı kertä. Sabircan äfände şulay uq, «näfrät totuçı», «tüläwle provokatorlar» häm «manqortlarğa» xas sıyfatlarnı bilgeläp quya. «Tatarskaya gazeta»nıñ konferensiäsendä basılıp çıqqan älege sıyfatlama forumçılarnıñ iğtibarın cälep itte. Tutaş törenä kertelgän ber tutaş, birelgän sıyfatlama belän kileşmäwen beldergän. Başqalar, üzlären fälän-fälän törneñ sıyfatlarında üzenä xas sıyfatlarnıñ tanuın yazıp qaldırdılar. Öçençelär, Sabircannı qızıqlı yazma belän söyendergän öçen räxmätlären belderä.Ä sezgä qaysı tör forumçı küñelgä yatışlıraq? İnternet dönyasında sez nindi rol başqarasız? Bu xaqtağı söyläşüçelärne «Tatarskaya gazeta»nıñ konferensiäsendä taba alırsız.Forumğa çığu öçen iñ qısqa yul www.yuldash.com/tg
Bikä Timerova.
