Accessibility links

Кайнар хәбәр

Qorban bäyräme aldınnan Seber yağında yaña mäçet açıldı


Yalutrdan Yärkäwgä taba yul totqanda Pumayır awılına kilep citäräk 1 çaqrımnar qala manarası belän kükkä aşqan kömeş ayı balqığan Allahı täğälä yortı sälamli. Ğıynuarnıñ 15 yendä İzge Qorban bäyrämenä sanawlı könnär genä qalğanda Pumayırda mäçet açıldı. Ap-aq kirpeçtän salınğan, qalay tübäle, awıl öçen ğädäti bulmağan küreneş- plastik täräzäle bu Bismilla yortı qarşına tezelgän Djiplar, Toyotalar, Rusiäneñ üz maşinaları yänäşäsenä cigüle at ta üz däräcäsen belep kilep tuqtağan. Arbadağı tolıpqa menep yatqan yomşaq yonlı et, olısı-keçese mäçetkä ağılğan bu minutlarda, kürşe yorttan çıqqan 5-6 yäşlek malaynıñ qapqa töbenä basıp aptırap qarap torın küzätä. Alik mäçet qarşındağı yortta tora. Qapqalarına elengän taqtadağı buyawları qubıp betkän yazunı, bik tırışsañ, uqıp bula- Kommuna uramı, 7 nçe yort dip yazılğan. Taşmuxammetova: Xökümätebez qarşı kilep, 1929 nçı yılnı mäçetneñ manarasın kisep töşerälär. Şulay da awılıbız keçkenä genä bulsa da, möselman yulınnan hiç taypılmadı. Bezneñ äti-änilärebez, yuğarıdan röxsät bulmasa da, ay yaqtısında namazların uqıdılar, ay yaqtısında urazaların tottılar. Üz balalarına ğına bulsa da “Bismilla” belän “Sälam birüne” onıttırmadılar, dip söyli 41 yıl buyı balalarnı uqırğa häm yazarğa öyrätkän uqıtuçı Rawiä apa Taşmöxämmätova. Rawiä apa süzlärençä, 29 nçı yılda manarası kiselgän mäçet binası awıl öçen 2002 nçe yılğa qädär tarixi istälek bulıp utırğan. Awılnıñ iñ ölkän aqsaqalı Möxtäbär äkä Yörtlıbayıvnıñ äytüenä qarağanda, mäçetne awılnıñ üz waqıtındağı iñ kürenekle keşese- ikençe “Gildiä” kupes- säwdägäre Fättax Ramazanov 18 nçe ğasırnıñ ikençe yartısında tözetkän bulırğa tieş. Bügen Pumayırda 200 läp keşe yäşi. 2002 nçe yılnıñ 19 nçı iyüle könne bar xalıq ömägä cıyıla. Mäçet tözelüne başlap yörgän Timerxan abıy Äbdelxäyevne tıñlıyq äle. -Traktorda eşläp yöri idem. Awıl xalıq poprosit itep mine soradılar. Mäçet yuq. Kürşedä bar. Bez qaldıq. Sezneñ texnik bar. Bez dä alardan kim meni. Ber süzgä kilep. İske mäçetne sütep. Pensiädän- keçkenä malaylar. Sütep taşladılar. Tazartıp betep quydılar. Uylamağan xäl. Ğäliev Rail taşlar birep taşladı. Allahı täğälä räxmäte belän şul mäçetne başlap cibärdek. Pumayır mäçeten açu tantanasında qatnaşqan Tömän ölkäse diniä idaräseneñ räise Ğälimcan xäzrät Bikmullin: “Xakimiätlär yäki Ğäräplär aqçasına salınğan Allahı täğälä yortlarınıñ kübesendä at başı xätle yozaq tora. Xalıq üz köçe belän tözegännärendä namaz uqıylar, wäğaz tıñlıylar”,- dide. Pumayır awılı Aslana xakimiätenä qarıy. Xalıq anı Qaşawıl dip yörtä. Menä şuşı Aslana xakimiäte başlığı Mönir Xälilov süzlärençä, bügenge köndä xalıqnıñ ğomümän ışanır äybere qalmadı. Mönir Xalilov: -5 nçe awılda 5 nçe mäçetne açabız. Xalıq dingä ışansın, mäçetkä yöresen. Bütän ışana torğan äyber yuq. Bu mäçetne stroit itkäle bulışqan osnovnom xalıq köçe belän. Mäçetneñ mullası Timerxanğa, anıñ xatınına räxmät. Alar azaplanmasa ul bulmas ide. Ber yılnıñ eçendä anı yasap çığu ul zur xalıq äle tırışatı çtob bulsın. Mäçet açu tantanasında Yalutr rayon xaqimiäte wäkile Aysılu Makarova da qatnaştı. Xakimiät cılıtu problemı bulmasın öçen mäçetkä ğaz kertkän. Bu çara matur awıl bäyräme ide. Äytelgän süzlär dä çın küñeldän ide, büläkkä alıp kilengän kelämnärne dä çın küñeldän tapşırdılar. Täwge namaz tämam bulğannan soñ tiz genä qorılğan bäyräm tabınına toqmaçlı aş taşığan yäşüsmerlärneñ dä bu eşne çın küñeldän başqarğanlıqları sizelep tordı. Renäl Xäyrullin: 11 klassta uqıym. Plitqalar alıp kerdem. Su taşıdıq. -Käläpüşeñ bik matur. Timerxan baba birep tordı. Öylä ezlädek taba almadım. -Mäçetkä yöri torğan keşe bulırmı? Bulır min yörermen berär waqıt. Tantana tämam bulıp yulğa quzğalır aldınnan, awıl tarixın cıyuçı Rawilä apadan: “Mäçetkä yörerdäy keşelär barmı soñ?”,- dip soradım. Ul: “Älegä bez 7-8 xatın-qız yörerbez. Ber-ike babay bulır. Bezgä kemnär östäler, ansın waqıt kürsäter”,-dide.

Nail Alan, Tömän
XS
SM
MD
LG