Separatistlarnıñ internet söxifäsendä basılıp çıqqan belderügä qarağanda, Masxadov atışlarnı tuqtatu turındağı kürsätmägä 14-nçe ğinvarda qul quyğan bulğan. Anda şulay uq citäkçe Kremlne suğışnı tuqtatu öçen söyläşülär başlarğa da çaqıra dielgän. Bu xäbär kafkazcenter.com säxifäsendä Cärşämbe kiçen urnaştırılğan. Ber ük vaqıtta komandir Şamil Basayevneñ dä fevralneñ 22-senä qädäre barlıq höcümçän xärbi aktivlıqlarnı tuqtatırğa digän kürsätmäse dä urnaştırılğan. Russiäneñ Memorial keşe xoquqları oyışmasınıñ İnguşetiädäge väkile Sahman Akbulatov , yış qına Çeçnägä baruın häm xalıqnıñ suğıştan tuyğanın häm atışlarnı tuqtatunı xuplap qarşı alaçağın belderde.
Audio
"Suğıştan Masxadov ta , anıñ keşeläre dä, barlıq Çeçennär dä tuyğannar. Ruslarğa da, hiç bulmağanda ğadi keşelärgä dä bu suğış kiräkmi torğandır."
Anıñ süzlärençä, Masxadovnıñ atışlarnı tuqtatu qararına suğışnıñ altı yıldır dävam itüı säbäp bulğandır. Läkin, ul Masxadov ğailäse ağzalarınıñ urlanuı da rol uynau ala digän fikerdä.
Audio
"Min belmim. Bu qararnıñ Masxadov tuğannarınıñ urlanuı belän bäyläneşe bula ala. Dikäber ayında anıñ 8 tuğanı urlandı. Atışlarnı tuqtatu qararında monıñ täsire bula ala. Bez belälmibez. Tik faraz ğına itä alabız."
Elekke tapşıruıbızda, Çeçnä baş prokurorınıñ urlau eşe tikşerelä dip beldergänen xöbör itkän idek. Memorial Masxadov tuğanarın urlau artında Ramzan Qadırov citäklägän militisä köçläre tora dip farazlıy. Atışlarnı tuqtatu kürsätmäseneñ täsire yäisä Masxadovnıñ bu turıda qarar qabul itendä tuğannarınıñ urlanuınıñ nindi rol uynağan buluı bilgele tügel. Akbulatovnıñ fikerençä, atışlarnı tuqtatunıñ Masxadovqa tiskäre täsire bulmas. Basayevnıñ da moña iärüe Çeçen qarşılıq kürsätü xäräkätendä berdämlekne çağıldıra. Soñğı yıllarda Russiädä bulğan küpkenä höcümnär, şul sanda Beslanğa höcüm öçen cavaplılıqnı üz östenä alğan Basayev belän Masxadov arasındağı mönäsäbätlärdä tarqalış bulğan ide. Masxadov Beslan höcümen xökem itkän häm Basayev monıñ öçen xökemgä tartılırğa tieş dip beldergän ide. Läkin Kavkazcentr säxifäsendä soñğı vaqıtlarda basılıp çıqqan foto sürätlär , alarnıñ bergäläp utıruların , xärbi strategiä turında söyläşülären kürsätä. Britan gazetası Timeneñ bügenge sanında Basayevneñ bügen kiçen televideniädä kürsäteläçäk intervyusınnan qayber sitatlar kiterelgän. Basayev, Beslan vaqiğäse Russiä xärbiläreneñ Çeçnädäge aktivlığına reaksiä buldı häm kiläçäktä dä andıy höcümärne planlıym dip beldergän. Çeçen köräşçeläre belän söyläşülärne kire qaqqan Kreml Kafkaz Centrdağı belderüenä, ul räsmi çığanaq tügel dip kire qaqtı. Mäskäv tarafınnan yaqlanğan Çeçnä xökümät süzçese, prezident Alu Alkanov monı PR dip atadı dip beldergän. Xalıqara Mönäsäbätlär buyınça Mäskäv institutı xezmätkäre Kiril Koktış , Kreml bu turıda endäşmiäçäk, cönki söyläşülär başlau Russiäneñ zäğiflegen häm prezident Putinneñ Çeçnädä här närsä kontrol astında, anda suğış tuqtaldı digän belderüeneñ döres bulmauın kürsäter ide.
Audio
"Qarar birü sistemasınıñ xärbi qanatı öçen bu abruynı yuğaltu bulır ide . Kire qaytu öçen inde soñ. Putin dä Masxadov ber kemne dä väkillek itmi dip bik yış belderde . Çınnan da bu soñğı ike –öç yıl öçen döres tä. Masxadov, barlıq çeçennärne tügel, ä üzen häm tiräsendäge az sandağı çeçennärne genä väkillek itä."
Koktışnıñ fikerençä, Putin atışlarnı tuqtatuğa reaksiä kürsätäçäk dip kötü öçen säbäp yuq. Şulay itep Çeçnä körçekkä terälgän köyençä qala biräçäk.
Färit İdelle, Praga.
Audio
"Suğıştan Masxadov ta , anıñ keşeläre dä, barlıq Çeçennär dä tuyğannar. Ruslarğa da, hiç bulmağanda ğadi keşelärgä dä bu suğış kiräkmi torğandır."
Anıñ süzlärençä, Masxadovnıñ atışlarnı tuqtatu qararına suğışnıñ altı yıldır dävam itüı säbäp bulğandır. Läkin, ul Masxadov ğailäse ağzalarınıñ urlanuı da rol uynau ala digän fikerdä.
Audio
"Min belmim. Bu qararnıñ Masxadov tuğannarınıñ urlanuı belän bäyläneşe bula ala. Dikäber ayında anıñ 8 tuğanı urlandı. Atışlarnı tuqtatu qararında monıñ täsire bula ala. Bez belälmibez. Tik faraz ğına itä alabız."
Elekke tapşıruıbızda, Çeçnä baş prokurorınıñ urlau eşe tikşerelä dip beldergänen xöbör itkän idek. Memorial Masxadov tuğanarın urlau artında Ramzan Qadırov citäklägän militisä köçläre tora dip farazlıy. Atışlarnı tuqtatu kürsätmäseneñ täsire yäisä Masxadovnıñ bu turıda qarar qabul itendä tuğannarınıñ urlanuınıñ nindi rol uynağan buluı bilgele tügel. Akbulatovnıñ fikerençä, atışlarnı tuqtatunıñ Masxadovqa tiskäre täsire bulmas. Basayevnıñ da moña iärüe Çeçen qarşılıq kürsätü xäräkätendä berdämlekne çağıldıra. Soñğı yıllarda Russiädä bulğan küpkenä höcümnär, şul sanda Beslanğa höcüm öçen cavaplılıqnı üz östenä alğan Basayev belän Masxadov arasındağı mönäsäbätlärdä tarqalış bulğan ide. Masxadov Beslan höcümen xökem itkän häm Basayev monıñ öçen xökemgä tartılırğa tieş dip beldergän ide. Läkin Kavkazcentr säxifäsendä soñğı vaqıtlarda basılıp çıqqan foto sürätlär , alarnıñ bergäläp utıruların , xärbi strategiä turında söyläşülären kürsätä. Britan gazetası Timeneñ bügenge sanında Basayevneñ bügen kiçen televideniädä kürsäteläçäk intervyusınnan qayber sitatlar kiterelgän. Basayev, Beslan vaqiğäse Russiä xärbiläreneñ Çeçnädäge aktivlığına reaksiä buldı häm kiläçäktä dä andıy höcümärne planlıym dip beldergän. Çeçen köräşçeläre belän söyläşülärne kire qaqqan Kreml Kafkaz Centrdağı belderüenä, ul räsmi çığanaq tügel dip kire qaqtı. Mäskäv tarafınnan yaqlanğan Çeçnä xökümät süzçese, prezident Alu Alkanov monı PR dip atadı dip beldergän. Xalıqara Mönäsäbätlär buyınça Mäskäv institutı xezmätkäre Kiril Koktış , Kreml bu turıda endäşmiäçäk, cönki söyläşülär başlau Russiäneñ zäğiflegen häm prezident Putinneñ Çeçnädä här närsä kontrol astında, anda suğış tuqtaldı digän belderüeneñ döres bulmauın kürsäter ide.
Audio
"Qarar birü sistemasınıñ xärbi qanatı öçen bu abruynı yuğaltu bulır ide . Kire qaytu öçen inde soñ. Putin dä Masxadov ber kemne dä väkillek itmi dip bik yış belderde . Çınnan da bu soñğı ike –öç yıl öçen döres tä. Masxadov, barlıq çeçennärne tügel, ä üzen häm tiräsendäge az sandağı çeçennärne genä väkillek itä."
Koktışnıñ fikerençä, Putin atışlarnı tuqtatuğa reaksiä kürsätäçäk dip kötü öçen säbäp yuq. Şulay itep Çeçnä körçekkä terälgän köyençä qala biräçäk.
Färit İdelle, Praga.