Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tatnet yañalığı : Mädinä awılınıñ saytı açıldı


Tatarlar.ru saytı başlap cibärgän «Yıl tatarı» digän soraştıru däwam itä. Ber atnada soraştıruda qatnaşqan keşelär sanı 100gä artıp, 449ga citkän. Bu atnada kötelmägän räweştä Daniä Ğöbäydullina alğa çıqtı. Ul keçkenä qızlar arasında ütkärelgän dönya çibärlek bäygesendä ciñgän ide. Anıñ öçen 17% tawış birelgän. Şul san belän säyäsätçe Fändäs Safiullin bara, ä cırçı Cämilä, Daniä Ğöbäydullinadan 1% qalışa bara, Marat Safin öçen birelgän tawışlar sanı kimegän ul 6% tawış belän 3nçe urında bara. İsemlektä tağın cırçı Mälikä, däwlät eşleklese Zilä Wälieva, artist Marat Başarov, sportçı Alina Kabaeva, ğalim Vil Mirzayanov häm başqalar da bar. Älege saytka kerü öçen başta tatarlar.ru säxifäsen ezläp tabası bar. Säxifädä üzendä yäki ğomum internetta «Yıl tatarı» digän süzlär belän ezlätergä bula. Tatnet tapşırunıñ tekstında da saytqa çığu yulı kürsätelgän. www.tatarlar.ru/new/060205.html

«İnternetka qaydan totaşırğa?», -digän soraw da tuarğa mömkin. Küpçelek keşe eştäge mömkinleklärne faydalana, öydäge kompyuter çeltärenä totaşqan bulsa saytlarğa kerergä bula. Şulay uq, poçta büleklärendä häm internet –kofelarda bilgele ber bäyägä dönya päräwezenä totaşu mömkinlegen birälär. Bu atnada elemtä ministrlığı yıllıq utırışın ütkärep, informatizatsiä yünäleşendä eşlägän eşlär turında xisap tottı. Mäsälän, elemtä ministrlığı Rinat Cäläyev çığışında tübändäge mäğlümat kertelgän. Berençe çiratta ministrlıq, respublika mäktäplären internetqa totaştıru proyektın tämamlaw belän maqtana ala. Respublika mäktäpläreneñ 80%, ä ul 1315 mäktäp, dönya kompyuter çeltärenä totaştırılğan.



2005 yılda elemtä ministrlığı tağı 250 mäktäpne global çeltärgä totaştıru planın quya. Ä annan soñ, mäğärif ministrlığı belän berlektä belem birüçe çeltär tözü planlaştırıla. Anıñ öçen ayırım çıbıq suzu kiräk bulmayaçaq. Çönki mäğärif belgeçläre internet öçen suzılğan cihazlarnı qullanırğa uylıy. Ul waqıtta barlıq respublika mäktäpläre ber çeltärgä totaşıp, ber bereneñ eşe turında xäbärdar bulaçaq, mäğlümat almaşu tizlege dä bik küp tapqırğa artaçaq ikän. İnternetnı qullanu küläme 1 yılğa 2 tapqırğa artqan, qullanuçılar sanı 66% kübäygän. Texnologiä alğa kitkängä kürä internettan suırıp alına torğan mäğlümätneñ külämnäre dä arta bara, şuña internet belän totaşu tizlegen zuraytu ixtiacı tuğan. Bu maqsattan 2004 yılda xDSL digän digital abonent totaşu ısulı qullanıla başlağan. Ul internet belän totaşu sıyfatın bermä- ber artıruğa yärdäm itä ikän. Yaqın kiläçäktä Tatarstannı texnik yaqta tağı da yuğarıraq däräcägä kütärelü kötä. Belgänegezçä, Tatarstan xökümäte «İntel» şirkäte belän xezmättäşlek turında kileşü tözede. Şuşı kileşü nigezendä Tatarstanğa WiFİ häm WİMax texnologiälären qullanu torğan sayın kübräk bulaçaq ikän. Bu çıbıqlar suzmıyça ğına, radio dulqınnar yärdämendä genä internet, eçke çeltär urnaştırırğa mömkinlek birä torğan texnologiälär. Ägär Tatarstan bu adımğa barsa iñ aldınğı regionnar rätenä kerä alır ide . Ä küptän tügel Qazanda «İntel» şirkäteneñ belgeçlek serverlar üzäge açıldı. Berençe qaraşqa bik qatlawlı yañğırağan bu cömlälär asılda zamança texnologiälärneñ Tatarstanğa kilüen añlata. «İntel» şirkäte üze eşläp çığarğan produktsiäne respublika şirkätlärenä täqdim itä. Satıp alır aldınnan sınap qararğa mömkinlek birä, kompyuter programmaların quyıp birä, soñınnan alarnıñ tögäl eşläwen küzätep baraçaq. Şunıñ belän bergä «İntel» şirkäte, mäktäp uqıtuçıların häm studentlarnı yaña kompyuter uylap tabıldıqlar, yaña texnologiälärne niçek itep qullanırğa öyrätergä cıyına. Bu uqıtu programmaları turında tulıraq mäğlümatnı aldağı tapşırularda da birep barırbız.



Axırda ber yañalıq. Ere şirkätneñ, gäzitneñ, ayırım keşeneñ global çeltärdä saytı açıldı digän xäbär belän ber kemne dä şaq qatıra almasıñ xäzer. Ä menä awıllarnıñ saytları siräk açıla äle barıber. Bu könnärdä internetta Nicgar ölkäsendäge Mädinä awılınıñ üz säxifäse barlıqqa kilde. Sayt açılğaç uq, «Tuğan awılım, Mädinä» digän cır yañğırıy başlıy. Säxifäneñ adresı www.madina.su. Berençe bittä yazılğança, bu säxifä Tübän Novgorod şähäreneñ «Mahinur» mädräsäse häm ölkäneñ Qızıl Oktäber rayonı möxtäsibäte başlanğıçı belän äzerlänep kilä, dip yazılğan. Säxifädä awıl tarixı, mäçet qarşında eşlägän mäktäp-mädräsälär, Mädinä awılınıñ, andağı mäçetneñ, eşlägän keşelärneñ foto räsemnäre urnaştırılğan. Sayt www.madina.su digän adresta urnaşqan. SU domenı siräk oçrıy xäzer, ul Sovet Union digänne añlata. Sovetlar berlege yäğni. Belgäneğezçä, 1nçe däräcäle domennar ayırım illärgä birelä. Xäzer kübräk RU, Russia domenı qullanıla. Alay da, SU domenı äle isän häm siräk bulsa da qullanıla.

Bikä Timerova.

XS
SM
MD
LG