Accessibility links

Кайнар хәбәр

Livannan üz ğäskärlären çığaru mäs''äläsendä Süriägä basım arta bara


Amerika Quşma Ştatları Süriägä basımın tağın da arttıra, xörmätle tıñlawçılar. İlneñ däwlät sekretare Condoleezza Rice sişämbe könne Washingtonnıñ, Süriä Livannan üz ğäskärlären çığarırğa tieş digän taläben qabatladı. Düşämbedä Livanda Süriä tarafınnan yaqlanğan xökümät urınınnan kitüen iğlan itkän ide. Rice ğomumän, Süriä bar Yaqın Könçığıştağı demokratik reformalarğa kirtä bulıp tora dip belderä.

Şuşı taläben Condoleezza Rice fälästin reformalarına bağışlanğan London kiñäşmäsendä yasadı, häm ul bu mäs''älädä üze genä tügel ide. Süriäneñ Livannan kitüen Fransiä tışqı eşlär ministrı Michel Barnier da taläp itä. Anıñ süzlärenä qarağanda, Livanda üz ğäskärlären totıp Süriä xalıqara qanunnarnı boza.

Audio, Michel Barnier

"Berläşkän Millätlär qararın ütämäw berniçek aqlana da, kiçerelä dä almıy. Anda Livannıñ möstäqil buluı, bar çit il ğäskärläreneñ häm yäşeren xezmät wäkilläreneñ annan çığarıluı qaralğan. Häm moña qatnaşı bulğan Süriä bezneñ şuşı mäs''älägä bik citdi qarawıbıznı añlarğa tieş. BMO qararın citez häm çınlap torıp ütäw taläbenä bar xalıqara cämäğätçelek citdi kilä" di Fransiä tışqı eşlär ministrı. Amerikan däwlät sekretare isä räsmi Dimäşqneñ töbäktä nindi säyäsät alıp baruına kiñräk qarıy. Süriäneñ şul qırın eşläre Yaqın Könçığıştağı bar xalıqnıñ demokratik üzgäreşlärgä ömetlären sürelderä dip isäpli Condoleezza Rice.

Audio, Condoleezza Rice

"Süriälelär ğisyançılarnı yaqlap yäisä alarğa üz cirennän torıp eş itügä yul quyıp Ğiraq xalqı omtılışların sürelderä. Livanda üz ğäskärlären häm yäşeren xezmätlären totıp Süriä uramnarğa çıqqan Livan xalqı ömetlären yuqqa çığara. Ä inde üz çirennän torıp, İzge cirdä bomba höcümnäre yasawçı terror törkemnären yaqlap süriälelär fälästin xalqınıñ da omtılışların sürelderä" di Quşma Ştatlarnıñ däwlät sekretare. Sişämbedä senat qarşında çığış yasağan general John Abizaid, Ğiraqtağı amerikan köçläreneñ yuğarı başlığı, üz çikläre aşa Ğiraqqa törle çit il suğışçıların ütkärügä kirtä quyu ölkäsendä Süriä citärlek däräcädä eş alıp barmıy dip belderde, läkin berük waqıtta, Dimäşqtäge xökümät üze moña yardäm itäme, monısı äle tögäl bilgele tügel dip tä östäde. Washington da, xäzer Bagdadta utırğan waqıtlı Ğiraq xökümäte dä inde küptännän Süriäneñ ike il arasındağı çiklärne yaxğıraq küzätüen häm törle suğışçılarnıñ terror qılu maqsatında Ğiraqqa ütep kerüenä kirtä quyuın taläp itä. Soñğı aralarda Dimäşq bu ölkädä xezmätteşlegen arttırdı digän xäbärlär dä alınğan ide. Sişämbedä Ğiraqnıñ saqlanu ministrı, misal öçen, Saddamnıñ ügi qärdäşe Sabawi İbrahim äl-Xäsän äl Tiqriti näq menä Süriä yardämendä totqarlandı dip äytte. Livan mäs''äläsendä dä şuşı könnärdä genä Süriä prezidentı Başar äl-Asäd "Time" basmasına, andağı ğäskärlär berniçä ay eçendä çığarılaçaq dip beldergän ide. Ämma qayber belgeçlär, Dimäşq üzeneñ kündämlegen kürsätergä tırışsa da, çittän yañğırağan taläplärne telär-telämäs kenä ütiçäk, çönki bu anıñ şul kürşe illärdäge pozitsiäsen qaqşataçaq dip isäpli. Britaniäneñ Oxford Universitetında Livannı öyränü üzägen citäklägän Nadim Şähadi:

Audio, Nadim Şähadi

"Time" basmasına birgän äñgämäsendä Asädneñ ğäskärlärne berniçä ay eçendä çığarabız diüe çın mäğnäsendä çığarunı añlatmıy. Solıx söyläşüläre belän dä Süriä monı yıllar däwamında eşläp kilde - alar İzrail belän kileşüne "irtägä" ük imzalarğa äzer ide, häm ikençe könne şul irtägä citü belän ul yaña "irtägä" turında söylärgä kereşte häm bu yıllar buyı şulay däwam itte. Bu barı tik söyläşülär xäyläse genä bulıp tora" di Livan belgeçe Nadim Şähädi. Anıñ fikerençä, üzenä tağın da köçleräk diplomatik basım yasalmıy torıp Süriä citäkçelege Livannan ğäskärlären çığarunı tiz genä başlamayaçaq.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG