Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraqnıñ Milli Mäclese eşen başlıy, xökümät mäsäläsendä kileşü yuq


Çärşämbedä Bağdadta Ğiraq Milli mäcleseneñ wazifağa kereşü utırışı ütäçäk. Ul arada parlamenttağı urınnarnıñ yartısınnan kübrägen alğan şiğlilärneñ Berläşkän Ğiraq İttifağı xökümät tözü mäsäläsendä körd törkemnäre belän älegäçä kileşügä ireşä almıy.

30 Ğinwarda ütkän saylawlar näticäsendä şiğilärneñ Berläşkän Ğiraq İttifağı mäclestäge urınnarnıñ 51, ä Kördlär Berdämlge - 27 protsentın alğan ide. Xökümätne raslağanada mäclestäge tawışlarnıñ öçtän-ikese kiräk. Soñğı 6 atna buyına şiğilär belän kördlär koalitsiä qorıp yaña xökümät tözü turında söyläşülär alıp bardı, tik älegä urtaq fikergä kilä almadı häm mäcles utırışına qädär kilä almas ta sıman. Londonda urnaşqan Suğış häm Tınıçlıq institutı belgeçe Kamran äl-Karadaği:

Audio (Kamran äl-Karadaği)

i"Mäcles irtägä açıla, läkin xökümät mäsäläsendä kileşü bulır digän süz tügel. Küräseñ, fikerläre şul: utırış açıla, räis, urınbasarlar saylana. Ä xökümät mäsäläsendä söyläşülär däwam itäçäk."

Şiğilär belän kördlärne kileşterä almağan berniçä möhim mäsälä bar, şularnıñ berse – neft çığanağı bulğan Kirkuk qalası. Londondağı tağın ber Ğiraq belgeçe, bu yulı İqtisad mäktäbennän Yahia Said:

Audio (Yahia Said)

"Qayber körd säyäsätçeläre xökümätkä kerer aldınnan, körd qaçaqları mäsäläsen xäl itergä, Kirkukqa körd töbägeneñ öleşe digän status birergä taläp itä."

Saddamnıñ ğäräpläşterü kampaniäse waqıtında tartıp alınğan Kirkuknı kördlär üz watanı dip sanıy. Ä ğäräplär öçen ul Ğiraqnıñ ber öleşe bulıp tora. Kirkuktağı kördlär status taläp itsä, ğäräplär belän törkmännär - moña qarşı. Belgeçlär fikerençä, nigezdä töbäkneñ neft yatmaların kontrol itü öçen bäxäs bara. Şiğilär ilneñ daimi konstitutsiäse raslanğançı Kirkuk mäsäläsen kiçekterep torırğa täqdim itä. Bu eş şuşı yılnıñ axırına kötelä.

Tağın ber bäxäsle mäsälä – kördlärneñ "peşmerga" dip atalğan suğışçı törkemnäre. Ğäräplär bu törkemnärne yä taratırğa yä Ğiraq armiäsenä quşırğa çaqıra. Xäyer, säyäsmännär bu mäsälädä kileşkän digän xäbärlär bar. Ğiraq armiäse körd töbäklärendä xäräkät itäçäk, peşmergalar bu armiäneñ ber öleşe bulaçaq.

Nixayät, tağın ber bäxäsle mäsälä din belän bäyle. Küpçelege sönnilär bulğan kördlär şiği mäshäbneñ ildä töp urın aluınnan qurqa.

Audio (Kamran äl-Karadaği)

"Körd säyäsmännäreneñ tağın ber taläbe: Ğiraq ittifağı, şiğilär şäriğtne töp qanun dip iğlan matdäne konstitutsiägä köçläp kertmäskä tieş."

Kamran süzlärençä, xökümättäge urınnar älegä bülenep betmägän, bu da bäxäslärgä säbäp bula ala. Qayber töp wazifalar inde xäl itelsä dä. Kördstan patriotlar berlege başlığı Calal Talabani prezident bulaçaq, İslamçı Däwa firqäse citäkeçese şiği İbrahim äl-Cafari – premier-ministr. Qalğan wazifalar şuşı atnada bülenep beter diyüçelär bulsa da, bu eş ozaqqaraq suzılırğa mömkin. Kileşügä ireşkänçe waqıtlı premier-ministr Ayad Allawi wazifasın ütäp toraçaq.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG