Accessibility links

Кайнар хәбәр

“Rusiä möselmannarı kemgä qomaçawlıy?”


Soñğı waqıtta Rusiäneñ küpçelek töbäklärendä möselmannarnı küpläp qulğa alu yışayıp kitte. Bu xällär Tatarstanda, Tömän , Orenbur, Asterxan, Samara häm başqa küp törle ölkälärdä küzätelä.4 martta Mäskäwdä Bäysez matbuğat üzägendä küp törle jurnalistlar, din ähelläre, xoquq yaqlawçılar häm ğalimnär qatnaşında “Rusiä möselmannarı kemgä qomaçawlıy?” digän isem astında matbuğat oçraşuı uzdı. “Memorial” xoquq yaqlaw oyışmasınnan Vladimir Ponamarev, äle genä Tatarstannıñ Älmät şähärendä dini ädäbiät tabılğanı öçen genä qulğa alınğan biş möselman keşese xaqında xäbär itte. Häm ul xattä Kubada, Guatanama törmäsendä utırıp qaytqan, xäzer inde aqlanğan ike möselman keşesen yañadan qulğa alğannar dip tä xäbär itte. Alar “Memorial” oyışmasına möräcäğät itep, Rusiä yäşäw mömkin tügel, çit ilgä çığıp kitärgä yärdäm itegez dip ütengännär. Xoquq yaqlawçılarnıñ äytüenä qarağanda,qulğa alular bar cirdä dä ber tösle başqarıla. İrtänge säğät altıda kerälär. Tentü yasıylar, ğäräpçä yazmalar ezlilär, tapmasalar üzläre yäşeren quyıp, üzläre tabalar häm näq 37 yıldağı kebek ğayepläw dä belderälär. Qor'äni Kärim kitabı mı, ul turıda tikşerep tormıylar ikän, ğäräpçä bulsa, tıyılğan ädäbiät sanala. Läkin Rusiädä nindi genä teldä bulmasın,ädäbiätnı tıyu turındağı qanun yuq. Terrorçılarnı ezläw sıltawı belän xäzer berse östennän berse kürsätmälär birep millisiägä ğarizalar cibärü dä kübäyep kitkän. Şundıy ğarizalardan Boğırıslan möftie İsmail Şängäräev anıñ bügenge köndä yalğan donos belän törmägä yabılğan Asterxandağı tuğanı Mansur Şängäräev turında söyläde, häm anıñ açlıq iğlan itüen äytte.. .

Xoquq yaqlawçı Xel'sinki törkeme citäkçese Lyudmila Alekseeva,“ Xaq” digän oyışma oyışıp kitkän bulsa da, alar bik zägıyf' bulıp çıqtılar. Bezgä bergä eşlärgä kiräk. Çönki Rusiä möselmannarı- Rusiä xalqı. Alarnıñ başqa Watannarı yuq. Alar ildän kitärgä tieş tügel dide, Lyudmila Alekseeva.

Şul uq waqıtta mondıy qulğa alular, möselmannarğa bulğan astırtın höcümnär Rusiäne tarqatırğa yunältelgän säyäsät dip äytüçelär dä buldı. Şularnıñ berse pedagogiä fännäre doktorı Bötenrussiä mäğärif fondı direktorı Sergey Komkov. Ul, Yugaslaviädä bulğan xällärne ürnäk itep kiterep, bu eşlärneñ barısı belän dä Amerika şöğellänä, Garward universitetında şundıy eşlärne başqarır öçen belgeçlär äzerlilär dip bik citdi tös belän xäbär itte. Anıñ bu süzlären tıñlağan xoquq yaqlawçı Ayudmila Alekseeva, militsiä xezmätkärlärenä gäyepsez keşelärneñ kesälärenä narkotiklarnı salırğa Garward universitetınnan quşqannarına minem xiç tä ışanasım kilmi dip,çınlap mäğnäsez bulğan gäyepläwne kire qaqtı.

Rusiä möselmannarı kemgä qomaçawlıy dip atalğan matbuğat oçraşuında çınlap ta citdi söyläşülär buldı. Xoquq yaqlawçılar jurnalistlarğa, Rusiädä barğan möselmannarnı yäşerten qulğa alular xaqında matbuğatta az yazıla. dip belderdelär Moñar iğtibarnı arttırırğa kiräk, çönki bu xäl böten Rusiägä tarala bara, şunısı qurqınıç ul 37 yılnı xäterlätä. Bu xaqta matbuğatta yazmalar yışraq bulırğa tieş didelär xoquq yaqlawçılar.

Näzifä Kärimova, “azatlıq radiosı” Mäskäw.

XS
SM
MD
LG