30yıldan birle ülem cäzasına qarşı köreşep kilgän xökümättän bäysez xoquq yaqlaw oyışması Aİ Londonda urnaşqan. Amnestynıñ Pragadağı süzçese
Eva Dobrovolna(audio)
Aİ, 1977nçe yılda ülem cäzası turında xalıqara konferensiä ütkärde
Aİ häm başqa törkemnär ülem cäzasın tıyu öçen dönya küläm konvensiägä ireşergä tırışa. Cinayät eşlägän öçen keşelärgä ülem cäzasın birü tarixnıñ bik borınğı çorlarında başlanğan.Modern yustitsiäneñ cäzalau isä 18.ğasırda Voltaire kebek zialılarnıñ yazuları belän başlana.Venezuella ülem cazasın 1863nçe yılda uq köçtän çığarğan.Şunnan soñ 119 il cinayätçelärne üterüne tuqtattı.Ütkän yılda Butan,Gretsiä, Samoa Senegal häm Törkiä ülem cözasın köçtän çığarğan illär isemlegenä quşıldı.Ämma Aİ üz xisabında 2004nçe yılda mäxkämä qararı belän üterelgän keşelär sanı 25yıldağı in yuğarı dip azsızıqlıy 3797. Qıtay 2004nçe yılda 3.400 keşene üterüe belän berençe urında tora. Dönyada eşlägän cinayätläre öçen räsmi räweştä ülem cäzasına xökem itelep üterelgän här 10keşeneñ 9ı Qıtayğa turı kilä.. Küpkä azıraq, 159 üterü belän ikençe urında İran . İrannan qala 3nçe urında Vietnam 64 häm şunnan soñ 59 keşe belän 4urında AQŞları tora. Xisapta AQŞnı küzdä totmağanda äytep kitkän sannnar minimum faraz çönki barlıq legal üterülär terkälmägän dielä.Aİ Yevropa häm üzäk Aziäne üterü cazasız zona xälenä kitermäkçe.Yevropa Berlege häm Yevropa Şurası da ülem cäzasına qarşı köräşüçe oyışmalar Belarus belän Üzbäkstan andıy zonanı buldıruğa kirtä bulıp tora
Dobrovolna(audio)
Yevropada Belarus äle dä ülem cäzasın birgän berdänber il. Ütkän yılda bez 5 andıy waqıyğä küzättek.
Dobrovolna süzlärenä däwam itep (audio) bez 2004nçe yılda Üzbäkstanda üterülär turında xabär ittek. İn kimendä 4 üterüne häm in kimendä 50keşeneñ ülem cazasına xökem itelüen terkädek.Üzbäkstan şulayuq Belarusta yustitsiä sisteması xökem xatalarına mömkinçelek birä dip basım yasarğa telim. Bez keşelärneñ ğädel bulmağan protseslarda ülemgä xökem itelüen şulayuq tän cäzası, cafalau yulı belän ğäyebne tanuları turında mäğlümätebez bar
Yzbäkstanda Ülem häm Cafalauğa qarşı Analar''isemle bäysez oyışma wäkile Tamara Çikunova radiobıznıñ Üzbäk redaksiäsenä bolay dip belderde:
Çikunova(audio)
Üzbäk qanunına kürä ülemgä xökem itelüçeneñ xoquqları şunduq kimetelä. Çınbarlıqta ul keşeneñ ber nindi dä xoquqqu bulmıy.Qanunğa kürä anıñ yaqınnarı ayına ber märtäbä yanına kilä ala.Ülem cazasına xökem itelgän beräwgä şunduq konslagerlardağı kebek sorı-aq tösle kiyem häm buylı buylı başlıq kiderelä.
AQŞlarında ülem cazası qanunnarı ştattan ştatqa üzgärä .Ütkän ayda Yuğarı Mäxkämä 18dän yäşräklär cazalana ämma ülem cäzasına xökem itelmi digän qarar qabul itte. Bu qarar böten ildä köçtä, şulay itep AQŞ balalarnı ülem cazasına xökem itüçe ber törkem illär klubınnan çığarıla.Aİ xisabında İran ütkän yılda in kimendä 3 balanı ülem cazasına xökem itep üterde dip yazılğan. Papa İonn Paul İkençe dä küp yıllar ayruça zur cinayät ,zur gönax qılğannarnı däwlätneñ üterü xoququ bar dip äytep kilde. Ämma 1997nçe yılda papa zur cinayät, zur gönax digän süzlären çirkäw qağıydälärennän töşerde.1999da Amerikağa yasağan säfäre waqıtında här törle cinayät öçen ülemgä xökem itügä qarşı söyli başladı. färidä xämit
Eva Dobrovolna(audio)
Aİ, 1977nçe yılda ülem cäzası turında xalıqara konferensiä ütkärde
Aİ häm başqa törkemnär ülem cäzasın tıyu öçen dönya küläm konvensiägä ireşergä tırışa. Cinayät eşlägän öçen keşelärgä ülem cäzasın birü tarixnıñ bik borınğı çorlarında başlanğan.Modern yustitsiäneñ cäzalau isä 18.ğasırda Voltaire kebek zialılarnıñ yazuları belän başlana.Venezuella ülem cazasın 1863nçe yılda uq köçtän çığarğan.Şunnan soñ 119 il cinayätçelärne üterüne tuqtattı.Ütkän yılda Butan,Gretsiä, Samoa Senegal häm Törkiä ülem cözasın köçtän çığarğan illär isemlegenä quşıldı.Ämma Aİ üz xisabında 2004nçe yılda mäxkämä qararı belän üterelgän keşelär sanı 25yıldağı in yuğarı dip azsızıqlıy 3797. Qıtay 2004nçe yılda 3.400 keşene üterüe belän berençe urında tora. Dönyada eşlägän cinayätläre öçen räsmi räweştä ülem cäzasına xökem itelep üterelgän här 10keşeneñ 9ı Qıtayğa turı kilä.. Küpkä azıraq, 159 üterü belän ikençe urında İran . İrannan qala 3nçe urında Vietnam 64 häm şunnan soñ 59 keşe belän 4urında AQŞları tora. Xisapta AQŞnı küzdä totmağanda äytep kitkän sannnar minimum faraz çönki barlıq legal üterülär terkälmägän dielä.Aİ Yevropa häm üzäk Aziäne üterü cazasız zona xälenä kitermäkçe.Yevropa Berlege häm Yevropa Şurası da ülem cäzasına qarşı köräşüçe oyışmalar Belarus belän Üzbäkstan andıy zonanı buldıruğa kirtä bulıp tora
Dobrovolna(audio)
Yevropada Belarus äle dä ülem cäzasın birgän berdänber il. Ütkän yılda bez 5 andıy waqıyğä küzättek.
Dobrovolna süzlärenä däwam itep (audio) bez 2004nçe yılda Üzbäkstanda üterülär turında xabär ittek. İn kimendä 4 üterüne häm in kimendä 50keşeneñ ülem cazasına xökem itelüen terkädek.Üzbäkstan şulayuq Belarusta yustitsiä sisteması xökem xatalarına mömkinçelek birä dip basım yasarğa telim. Bez keşelärneñ ğädel bulmağan protseslarda ülemgä xökem itelüen şulayuq tän cäzası, cafalau yulı belän ğäyebne tanuları turında mäğlümätebez bar
Yzbäkstanda Ülem häm Cafalauğa qarşı Analar''isemle bäysez oyışma wäkile Tamara Çikunova radiobıznıñ Üzbäk redaksiäsenä bolay dip belderde:
Çikunova(audio)
Üzbäk qanunına kürä ülemgä xökem itelüçeneñ xoquqları şunduq kimetelä. Çınbarlıqta ul keşeneñ ber nindi dä xoquqqu bulmıy.Qanunğa kürä anıñ yaqınnarı ayına ber märtäbä yanına kilä ala.Ülem cazasına xökem itelgän beräwgä şunduq konslagerlardağı kebek sorı-aq tösle kiyem häm buylı buylı başlıq kiderelä.
AQŞlarında ülem cazası qanunnarı ştattan ştatqa üzgärä .Ütkän ayda Yuğarı Mäxkämä 18dän yäşräklär cazalana ämma ülem cäzasına xökem itelmi digän qarar qabul itte. Bu qarar böten ildä köçtä, şulay itep AQŞ balalarnı ülem cazasına xökem itüçe ber törkem illär klubınnan çığarıla.Aİ xisabında İran ütkän yılda in kimendä 3 balanı ülem cazasına xökem itep üterde dip yazılğan. Papa İonn Paul İkençe dä küp yıllar ayruça zur cinayät ,zur gönax qılğannarnı däwlätneñ üterü xoququ bar dip äytep kilde. Ämma 1997nçe yılda papa zur cinayät, zur gönax digän süzlären çirkäw qağıydälärennän töşerde.1999da Amerikağa yasağan säfäre waqıtında här törle cinayät öçen ülemgä xökem itügä qarşı söyli başladı. färidä xämit