Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä armiäsenä çaqıru bara – meñlägän yeget xärbi xezmättän qaça. Ni öçen?


1 Aprildä Rusiädä xärbi xezmätkä çaqıru başlandı. Bıyıl anda 18 belän 27 yäş arasında barlığı 155 meñ yeget çaqırılırğa tieş. Rusiäneñ räsmi mäglümät çaraları xärbi xezmätne izge burıç itep kürsätergä tırışqan arada, meñlägän yeget annan qaçu yulların ezli. Çeçnä suğışı häm "dedovçina" ğälämätläre arqasında Rusiädä xärbi xezmät äle dä "telämägän mäcbüriät" bulıp qala.

"Armiägä barır ideñme?" digän sorawğa bügen Qazan uramında oçrağan yegetlär menä niçek cawap birde:

Audio (Qazan yegetläre)

Qazan yegetläreneñ bu fikerlärenä 25 yäşlek Mäskäw yegete, 7 yıl ğäskärdän qaçıp yörgän Aleksandr da quşıla:

Audio (Aleksandr)

"Rusiäneñ bügenge armiäse professional tügel, anda xezmät itüneñ mägnäse yuq, bu ber fars, min ul maşinanıñ ber şörefe bulırğa telämim."

Rusiä prezidentı Vladimir Putin tarqala barğan armiäneñ däräcäsen kütärüne töp maqsatlarınıñ berse itep quyğan ide. Räsmi mäglümät çaralarında patriotik rux belän suğarılğan tapşırular idseñme, mäktäplärdä xärbi äzerlek däreslären qaytarular – şul säyäsät çağılışları. Xärbi xezmätkä çaqıru kebek möhim eşne bügen töbäklärdä iñ yuğarı citäkçelär kontrol itä. Tik menä, keşe xoquqların yaqlaw törkemnäre äytüençä, yıl sayın meñlägän yeget armiädän qaçu yulların ezli. Xärbi komissariat wäkilläre alarnı küñel açu urınnarında awlap yöri. Mäskäwdäge Human Rights Watch xezmätkäre Aleksandr Petrov:

Audio (Aleksandr Petrov)

"Ber-ike yıl elek andıy awlawlar kiñ taralış alğan ide. Xäzer dä Mäskäw, Peterbur kebek ere şähärlärdän andıy xäbärlär yış kilä. Bu yegetlärne totqanda qaywaqıt köç qullanalar."

Çeçnädä 6 yıl barğan suğış, armiädäge waxşileklär, şul uq "dedovçina" ğälämätläre yäşlärdä armiägä qarata näfrät xisläre uyata. Çirattağı şundıy xäl turında "Vremya Novostey" gäzite bügen 7 april sanında yazıp çıqtı. Xärbi xezmätkä äle genä çaqırılğan 12 yeget "dedlar"nıñ qıyırsıtu-qıynawına tüzä almıyça tön citügä xärbi bülegen taşlap qaçqan, 50 çaqırım aranı cäyäw ütep, Peterburdağı "Soldat anaları komitetın" ezläp tapqannar. Komitet wäkilläre äytüençä, mondıy xällär soñğı waqıtta daimi küreneş. "Soldat anaları komitetı" citäkçese Valentina Melnikova:

Audio (Valentina Melnikova)

"Xärbi xezmätkä härkem barırğa telämi: Çeçnäğa elägergä telämäwçelär, qıynalırğa telämäwçelär, andağı talawlar turında belüçelär. Bu tabiğıy xäl. Bügenge armiä - şul uq sovet armiäse, Praga, Baqı, Äfğanstan, Qarabaxqa basıp kergän sovet armiäse."

Armiägä barırğa telämäwçelär öçen alternativ xezmät digän närsä bar. Tik anda 4 yıl xezmät itüne, küplär artıq ozaq dip sanıy. Bayraq häm uqımışlıraq ğailälär ulların armiädän niçekter yomıp qalırğa tırışa. Näticädä armiä safların xäyerçeräk ğailädä üskän, sälämätlege qaqşağan, araqı yä narkotikka bireşkän yegetlär tutıra. Rusiäneñ general ştabı iğlan itkän soñğı sannarğa qarağanda, uzğan közdä çaqırılğan rekrutlarnıñ 57 protsentı sälämät tügel ikän, alar ğädäti künegülärne dä ütä almıy. Här 50 rekrutnıñ kimendä berse törmädä utırıp çıqqan.

Rusiä armiäseneñ şuşı ayanıç xälen belgän häm anda barırğa telämägän yegetlärne ber yaqtan añlap ta buladır. Bügen Qazan uramnarında alar şulayraq fiker yörtä:

Audio (Qazan yegetläre)

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG