Accessibility links

Кайнар хәбәр

Guardian: Protestlar dulqını Putinğa qurqınıç tudıra


Sonğı waqıtlarda Russiäneñ törle töbäklärendä däwam itkän uram cıyınnnarı Vladimir Putinnıñ Russiä totrıqlılığınıñ köçle keşese imicine qurqınıç tudıra .Massa küläm demonstratsiälär Russiädä infeksiäle çir kebek cäyelä bara. Kiçä Mäskäwdä meñnärçä student mäğarif sistemasına kerteläçäk reformalarğa protest beldersä, atnakiçtä Volgogradta 10meñ keşe Putin administratsiäseneñ taşlamalarnı aqçalata kompensatsiägä äyländergän reformalarına qarşılıq belderde. Britan gazetası Guardiannıñ xabärçäse Nick Paton Walsh 12nçe aprelda Ufadan ''protestlar dulqını Putingä qurqınıç tudıra dip yaza.

Guardian gazetası yazuınça Başqortstan respublikası başqalası Ufada şimbä kön öçen planlaştırılğan uram cıyınına 20meñ keşe qatnaşaçaq dip kötelä.Opozitsiä 16yıldan birle neftkä bay töbäk belän üz bilämäse kebek idarä itkän prezident Murtaza Raximovnıñ çigenüen taläp itä. Protest belderüçelärdän berse muynına äflüsen tösendä şarıf bäylägän Robert Zagreyev.Ul distälärçä äflüsen tösendä çatır häm plakatlar kürsätep,protest belderüçelär Ufada xökümät binası aldında 1nçe maydan başlap çatır şähre buldırır digän ömed belderde. Zagrayev süzlärençä, 20meñ keşe qatnaşır dip kötäbez,min 2meñ keşe çatır şährendä almaşlap eşlär dip uylıym. Xalıq böten respublikadan çaqırıla. Prezident 2003nçe yılğı saylawlarda xärämläşte ,şunlıqtan başqa yul yuq dip söyli Zagreyev. Guardian gazetası opozitiädäge Cirle Üzidarä Fondı citäkçese Zagreyevnıñ entusiazmı anıñ original , üzençälekle fikre bulmawın kompensatsiäle dip yaza.Çatırlar, protestqa çaqıru xätta äflüsen töse dä Ukrainadağı saylaw krizisınnan urlanğan. Ämma Başqortstan, sonğı 17 ayda massaküläm protestlarnıñ rişwätçelekkä birelgän post sovet rejimnarın cimergän Gruziä, Ukraina yäki Qırğızstan tügel. Ul Russiäneñ ber öleşe.Russiä 1990dağı totrıqsızlıq häm üzgäreşlärdän qurıqqan, saqlanğan il. Anda äle ütkän martta ğına Putin yañadan saylandı. Atnakiçtä Ufadan Mäskäwgä kilgän 220 protest belderüçe prezident Putinğa 50meñ keşe qul quyğan xat tapşırdı.Alar şulayuq Blagoveşçendä militsiäneñ bäğersez xäräkätlärenä dä protest belderde. 3 kön däwam itkän waqıyğälär waqıtında militsiä cirle xalıqnı qıynağan 342 keşe qulğa alınğan , in kimendä 10keşe yaralanğan,8ofitser östennän cinayät eşe quzğatılğan.11nçe dikäberdä militsiä tentüläreneñ ikençe könendä Aleksey Rasçoskov isemle beräw kiçen öye yanıda tämäkä tartıp utırğan.Ul bitlek kigän mundirle keşeneñ üzene taba kilüen kürgän ul minnän dokument ta ber närsä dä soramıy, mıltıq tütäse belän qorsağıma urdı. Küzläremne açqanda min xastaxanädä intensiv bülektä yata idem 2yarım liter qan yuğalttım monıñ öçen Raximov ğäyeple dip söylägän Rasçoskov.Ul Mäskäwgä barğan törkemdäge keşelärneñ berse. Putin bu turıda söylärgä dä telämägän.Bez uramğa çığarğa tieş, Ägär dä militsiä Ufada planlaştırılğan protestnı tuqtatırğa teläsä , xalıqnıñ üzen yaqlarğa xoquqı bar ,ägär dä Blagoveşçen qabatlansa , qanlı suğış bulaçaq dip äytkän Aleksey Rasçoskov Raximov süzçese Rostislav Mirzagulov insident militsiä öçen sabaq bulıp tora dip äytep Raximov ministırları Blagoveşçendağı yawızlanularnıñ külämen 10kön buyı prezidettan yäşerde , Başqortstandağı militsiäneñ ber öleşe Çeçnädä bulıp qayttı , alarnıñ qayberläre bälkim dä andağı bäğersez praktikanı alıp qayttı dip söylägän Ämma Mirzagulov opozitsiä, taşlamalarğa almaşqa aqça reformalarına qarşılıq kürsätkän çın demonstrantlar arasına yış qına aqça tüläp protest belderüçelärne qatnaştıra dip däğwä itkän. Mirzagulov protestlarnı ozaq waqıt däwam itterü öçen alarnıñ citärlek aqçası bar,neft kompleksların kontrol itergä teläwçe bizness törkemnäre despotizm häm avtoritarizm mifın buldırdı dip söylägän Mirzagulav . Russiä Ufadağı protestlarnıñ täsiren çikliäçäk. Ütkän yılda Putin 89 regional citäkçe üze tarafınnan bilgelänäçäk dip belderde. Opozitsiä citäkçese Ramil Bignov protestlar Raximovnı çitlätüe öçen Kremlgä basımnı arttıraçaq qına , min Rusiädä demokratiä yuq digän könbatıştağı fiker belän kileşäm , ämma min ilneñ parçalanuın telämim dip beldergän. Bignov süzlärençä Raximov rejimınnan arığan tuyğannarnı wäkilçelek itkän opozitsiä küpçelektä. Opozitsiä töbäk öçen 5 alternativ citäkçene Putingä yäşren räweştä täğdim itmäkçe.Putinnıñ ğına qarar çığaru xoququ bar bu Rusiä ısulı demokratiä bulıp tora digän süzlär belän tämamlana Britan gazetası Guardianda basılğan mäqalä färidä xämit
XS
SM
MD
LG