Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ärmänstan Törkiä täqdimenä salqın qarıy


Berençe Dönya Suğışı waqıtında ärmännärne deportatsiäläw, küpläp üterü mäsäläsen tikşerü öçen Ankaranıñ urtaq komissiä oyıştıru täqdimenä Yerevan cawap qaytarmadı. Törkiä citäkçeläre tarixçılardan torğan urtaq komissiä küpläp üterü genosidmı ide digän mäsäläne açıqlarğa tieş dip belderä. Ärmänstan ütkän ayda da şunduyuq täqdimne kire qaqtı.Yerevan 1915nçe yıldağı genosidnıñ xalıqara tanılu häm xökem itelüe öçen tırışlığın däwam itteräçäk digän pozitsiädä tora.

Ärmänstan Törkiäneñ kiçäge inisiativasına salqın ğına reaksiä kürsätte. Törkiä tışqı eşlär ministırı A.Gül kiçä TBMM (parlamentınıñ ) mäxsus sessiäsendä Ärmänstannı tarixçılardan torğan mäxsus komissiäneñ oyışuın qabul itergä çaqırdı häm Premyer R.T.Erdoğannıñ bu xaqta prezident Robert Koçarianğa xat cibärgänen belderde.Gül uñay cawap ike il arasındağı mönäsäbätlärne yaxşırtuğa öleş kerter ide dide. Ankara-Yerevan mönäsäbätläre 12yıl elek Qarabax säbäple Azärbaycan belän Ärmänstan arasında barğan suğış waqıtında özelde. Ärmänstan tışqı eşlär ministırılığı süzçese Hamlet Gasparian bez genosid mäsäläsen sorau astında qaldırğan bernindi inisiativa belän kileşmiäçäkbez dide

Gasparian (audio)

Min Ärmän xakimiätläre bu täqdimgä qarata nindi eraksiä kürsäter nindi qarar birer äytä almim.Ämma tarixçılar komissiäsen oyıştırıp genosidmı tügelme digän mäsäläne tikşerü turında elek tä täqdimnär buldı.Ärmänstan genosid mäsäläse diskussiä mäwzuı tügel dip belderep quydı.

Gül ütkän atnada ärmännär 1915-1917ne yılğı tragedieneñ 90yıllığın 24nçe apreldä dönya külämdä iskä alırğa äzerlängändä Törkiädä ''kontr strategiä''äzerlärgä tieş dip açıqça äytte. Ärmänstannıñ genosid däğwäsen älegäçä berniçä xökümät ,parlament qına rasladı. Alar Fransiä,Russiä, Livan ,Uruguai häm Şwitsariä. Törkiä bälkim AQŞ ta tanıyaçaq dip borçıla. Ankara Ärmännärneñ genosid däğwäsen kire qaqqan amerikan tarixçısı Justin McCarthyneñ yaqlawına tayana . Ul 24nçe martta törek parlamentarları aldında yasağan çığışında 1915-1917nçe yılda ärmännärneñ küpläp üterelüe xökümät tarafınnan yaqlanğan säyäsät näticäsendä bulğan eş tügel ä suğış operatsiäläre näticäse dip belderde. AQŞ belgeçeneñ dönya säyäsätçeläre Törkiäneñ Yevropa Berlegenä kerü tırışlıqlarına kirtä salu öçen genosid süzen qullanalar digän belderüen Reuter agentlığı işettergän ide. A.Gül kiçä

A.Gül(audio)

Törkiä ,abruyın töşerü öçen här forsattan faydalanğan yaxşı oyıştırılğan kampaniä aldında tora.İlebezgä qarşı oyıştırılğan bu kampaniä yaqınça ber ğasır elek başlatılğan yalğan, alfiker , küpertü häm bozıp kürsätügä nigezlänä.

Könbatış tarixçılarnıñ küpçelege Ğosmanlı däwläteneñ sonğı yıllarında in kimendä ber million ärmän üterelde dip farazlıy,küpläp üterü häm şunnan soñ in kimendä 200meñ grekneñ üterelüe öleşçä xakimiättäge İttihad wä Teraqqi komitetınıñ imperiäne xristiannardan çistartu säyäsäteneñ ber öleşe ide . İttihad häm Teraqqi komitetı alar Yäş Töreklär dip tä yöretelä Ğosmalı däwläte belän 1912 dän başlap Berençe dönya suğışınıñ azağına qädär idarä itte. Komitet citäkçeläreneñ qayberläre 1915-17nçe yıllar arasındağı küpläp üterü belän idarä ittelär dip uylana. Alar soñraq ärmän partizannarı tarafınnan üterelde.Suğıştan soñ Ğosmanlı mäxkämäläre üterügä qatnaşqan İttihat wä teräqiçelärneñ qayberläre östennän xökem protsesı ütkärde. Şulay da Törkiädä genosid turında söyläp bulmıy. Ğosmanlı xökümätennän soñ eş başına kilgän xökümätlärneñ berse dä genosid süzen qabul itmäde. Törek citäkçeläre genosid tügel ä suğış häm etnik çualışlar waqıtında unmeñnnärçä ärmänneñ üterelüen qabul itä. Şul yıllarda başlıça törek häm kördlär dä üterelde dip belderä Premyer R:T. Erdoğan üzeneñ AQpartiäsendä yasağan çığışında Törkiä üz ütkänennnän qurıqmıy dide

Erdoğan(audio)

tarixnı küreregä telämägän küzlär öçen meditsina älegä çara taba almadı dip äytte

färidä xämit
XS
SM
MD
LG