German kanslerı şulay itep, yatıp qalğançı, atıp qalırğa buldı - ul citäklägän sotsial-demokratlarnıñ ildäge iñ ähämiatle töbäklärdän berse sanalğan Tönyaq Rein-Westfaliädäge cirle saylawlarda ottıruı mäğlüm buluğa, federal'' kansler bundestag saylawların da waqıtınnan alda, kiläse yıl urınına bıyıl közen ük ütkärü täqdime belän çıqtı.
Audio, Gerhard Schroeder
"Min monı Germaniä kanslerı bularaq üzemneñ burıçım häm cawaplılığım dip sanıym, prezident Horst Koehlernı konstitutsiä mömkinleklären tabıp bundestag saylawların mömkin qädär tizräk, şuşı yılnıñ közendä ük ütkärügä künderep qarayaçaqmın" di kansler Gerhard Schroeder. Germaniäneñ sotsial-demokratlar partiäse Tönyaq Rein-Westfaliä töbäge xökümäten 39 yıl buyı citäkläp kilde, Koeln, Duesseldorf, Dortmund, Bonn kebek şähärlär yatqan ilneñ şuşı öleşe Germaniäneñ industrial'' yöräge sanala, här bişençe german watandaşı şunda yäşi häm anda ğömer buyı sotsial-demokratik, sulçı qaraşlar köçle ide. Läkin soñğı yıllarda kiñ cäyelgän sotsial'' ömetsezlek häm eşsezlekneñ artuı ğadi saylawçınıñ urta-uñ xristian-demokratlar yağına awışuına kiterde. Häm bu ber Tönyaq Rein-Westfaliädä genä kürenmi, sotsial-demokratlar partiäse moña qädär başqa regional'' saylawlarnı da ottırğan ide. Bundestag saylawların aldan ütkärügä rizalaşıp Schroeder şuşı açı çınbarlıqnı qabul itärgä mäcbür buluın kürsätä dip isäpli belgeçlär. Ayırım alğanda, Bertelsman Fondı xezmätkäre Peter Zervakis:
Audio, Peter Zervakis
"Schroedernıñ başqa çarası yuq, alman telendä ber mäqäl bar - nindider azağı bulğan dähşät, oçı-qırıyı kürenmägänenä qarağanda xäyerleräk. Aıñ turında da, ul, amerikan prezidentlarına äytkän kebek, "aqsaq ürdäk", yäğni inde urınınnan kitärgä küp qalmağan keşe dip äytergä bula, şuña kürä anıñ mömkinlekläre çiklängän" di Bertelsman Fondı belgeçe Zervakis. Wäzğiatneñ qızıq yağı şunda, german saylawçısı sulçı sotsial-demokratlarnı yaqlawdan uñçı xristian-demokratlar yağına, sulçılarnıñ artıq liberal, yäğni uñ qanatqa xas säyäsät alıp baruı säbäple küçä. Kansler Schroederneñ sotsial-demokratlar wä "yäşel"lärdän torğan xökümäte soñğı yıllarda liberal'' iqtisadi reformalar ütkärü yulın saylağan ide. Ul monı dönyada barğan global''läşü täräqqiatenä caylaşu kiräklegennnän çığıp eşläde häm bu köçle sotsial'' yaqlaw sisteması qorılğan Germaniäneñ äkrenläp şul "sotsial'' däwlät" täğlimatınnan kitüenä säbäp buldı. Yaxşı eş xaqı häm kiñ sotsial'' yaqlawğa künekkän german saylawçısı öçen bolar barısı da awır sınawğa äylände. Bu isä xäzerge xökümät öçen genä tügel, xakimiatkä omtılğan uñ oppozitsiä öçen dä ber problema bulıp tora, di Peter Zervakis:
Audio, Peter Zervakis
"Germaniä Federativ Respublikası tarixında täwge märtäbä xökümät tä, oppozitsiä dä ğadi saylawçığa, zarur reformalarnıñ bergäläşep fayda kürügä tügel, ä kümäkläşep qorban kiterügä nigezlängänen añlatırğa tieş" di Zervakis. Häm bu problema ber Germaniä öçen genä tügel, sığılmalı eş bazarı, tübän sotsial'' taşlamalar xas bulğan yaña iqtisadi modelne qabul itü aldında toruçı başqa yewropa illäre öçen dä bik aktual'' tora.
Kärim Kamal
Audio, Gerhard Schroeder
"Min monı Germaniä kanslerı bularaq üzemneñ burıçım häm cawaplılığım dip sanıym, prezident Horst Koehlernı konstitutsiä mömkinleklären tabıp bundestag saylawların mömkin qädär tizräk, şuşı yılnıñ közendä ük ütkärügä künderep qarayaçaqmın" di kansler Gerhard Schroeder. Germaniäneñ sotsial-demokratlar partiäse Tönyaq Rein-Westfaliä töbäge xökümäten 39 yıl buyı citäkläp kilde, Koeln, Duesseldorf, Dortmund, Bonn kebek şähärlär yatqan ilneñ şuşı öleşe Germaniäneñ industrial'' yöräge sanala, här bişençe german watandaşı şunda yäşi häm anda ğömer buyı sotsial-demokratik, sulçı qaraşlar köçle ide. Läkin soñğı yıllarda kiñ cäyelgän sotsial'' ömetsezlek häm eşsezlekneñ artuı ğadi saylawçınıñ urta-uñ xristian-demokratlar yağına awışuına kiterde. Häm bu ber Tönyaq Rein-Westfaliädä genä kürenmi, sotsial-demokratlar partiäse moña qädär başqa regional'' saylawlarnı da ottırğan ide. Bundestag saylawların aldan ütkärügä rizalaşıp Schroeder şuşı açı çınbarlıqnı qabul itärgä mäcbür buluın kürsätä dip isäpli belgeçlär. Ayırım alğanda, Bertelsman Fondı xezmätkäre Peter Zervakis:
Audio, Peter Zervakis
"Schroedernıñ başqa çarası yuq, alman telendä ber mäqäl bar - nindider azağı bulğan dähşät, oçı-qırıyı kürenmägänenä qarağanda xäyerleräk. Aıñ turında da, ul, amerikan prezidentlarına äytkän kebek, "aqsaq ürdäk", yäğni inde urınınnan kitärgä küp qalmağan keşe dip äytergä bula, şuña kürä anıñ mömkinlekläre çiklängän" di Bertelsman Fondı belgeçe Zervakis. Wäzğiatneñ qızıq yağı şunda, german saylawçısı sulçı sotsial-demokratlarnı yaqlawdan uñçı xristian-demokratlar yağına, sulçılarnıñ artıq liberal, yäğni uñ qanatqa xas säyäsät alıp baruı säbäple küçä. Kansler Schroederneñ sotsial-demokratlar wä "yäşel"lärdän torğan xökümäte soñğı yıllarda liberal'' iqtisadi reformalar ütkärü yulın saylağan ide. Ul monı dönyada barğan global''läşü täräqqiatenä caylaşu kiräklegennnän çığıp eşläde häm bu köçle sotsial'' yaqlaw sisteması qorılğan Germaniäneñ äkrenläp şul "sotsial'' däwlät" täğlimatınnan kitüenä säbäp buldı. Yaxşı eş xaqı häm kiñ sotsial'' yaqlawğa künekkän german saylawçısı öçen bolar barısı da awır sınawğa äylände. Bu isä xäzerge xökümät öçen genä tügel, xakimiatkä omtılğan uñ oppozitsiä öçen dä ber problema bulıp tora, di Peter Zervakis:
Audio, Peter Zervakis
"Germaniä Federativ Respublikası tarixında täwge märtäbä xökümät tä, oppozitsiä dä ğadi saylawçığa, zarur reformalarnıñ bergäläşep fayda kürügä tügel, ä kümäkläşep qorban kiterügä nigezlängänen añlatırğa tieş" di Zervakis. Häm bu problema ber Germaniä öçen genä tügel, sığılmalı eş bazarı, tübän sotsial'' taşlamalar xas bulğan yaña iqtisadi modelne qabul itü aldında toruçı başqa yewropa illäre öçen dä bik aktual'' tora.
Kärim Kamal