Üzbäkstanda xärbilärneñ üz xalqına ut açıp 700-800 keşene üterep 2 meñ tiräsendä Üzbäkne cäräxätläwläre Tөreklärdä şok täsire yasadı. Dөres Tөrkiädä dä Tөrkilär belän qızıqsınuçılar häm qızıqsınmawçılar bar. Läkin 1991-nçı yıldan birle inde Tөrki respublikalar häm Tөrki xalqlar Tөrkiäneñ räsmi dairäläreneñ dä qızısınu ramlarına kergänlektän başta Qırğızıstandağı soñğı atnada isä Üzbäkstandağı xällär ğomumän xalıqnıñ küpçelegendä şok täsire yasadı. Çөnki anda eşlär alda gөl bara dip uylanıla ide. Ankara da bu illärdäge diktatorlarnı tänqitläw tügel, ä alarnı yaqlaw pozitsiäsenä küçkän ide. Ankara här ilneñ üz eçke eşe bez tığılmıyıq digän pozitsiä alğan ide. Ämma Üzbäkstan belän, bigräktä Prezident Kärimov belän mөnäsäbätlärdä bu citmäde. Oppozitsiädäge Erk Partiäse liderı Muhammed Salih Tөrkiägä sıyınğaç, Kärimovnıñ taläbe buyınça ul ildän sөrelde. Läkin Ankara ni xätle taşlamalar yasasa da Taşkäntne qänäğätländerä almadı. Kärimov ber kөn eçendä Tөrkiädä uquçı 2 meñ studentnı kire aldı. Üzbäkstandağı räsmi häm sivil Tөrek mäktäplären yaptı. İlgä kilüçe diplomat, fän eşlekläre, ğomumän Tөrek pasportlılarğa tupas mөğämälä başlandı. Qısqası mөnäsäbätlär 1995tän başlap 2000-nçe yılnıñ azaqlarına xätle bik naçaraydı. Soñında beraz tөzälde. Şulay da räsmi şäxeslär Üzbäkstandağı rejim turında naçar ber süz sөyläwdän totılıp tordılar. Xäzer inde Kärimovnıñ xaqimiäteneñ ozaqqa suzılmayaçağı mäğlüm bulğaç Tөrkidä dä tänqit tawışları kütärelä başlandı. Asılda bugen borınğı Sovet soyuz häm aftonom cөmhuriätlärendä Kommunistik çordan qalğan citäkçelär xөkem sөrä. Xäzer inde alarnıñ berämläp säxnädän yıraqlaşuların küräbez. Gөrcestan, Ukraina, Qırğızıstan digändä başqalar da çiratta kөtä. Çөnki xalıqlar bu citäkçelärneñ ekonomik bularaq ber närsä dä başqara almawların, tik üz baların, tuğannnarın häm yaqınnarın bayıtqan buluwların kürep, alardan bizdelär.
Tөrkiä Tışqı Eşlär Ministerlege “Andicanda küp sanda Üzbäk watandaşınıñ häm saqlıq kөçläreneñ tormışların yuğaltuları Tөrkiädä dä zur qayğı tudırdı; täräqqiätlärne qurqu belän küzätep barabız, ildäge tärtipsezlek stabillekne qurqınıç astında qaldırmağay ide; bolarnıñ tizlek belän betüwe bezneñ telägebez” digän belderü yasadı.Tışqı Eşlär Miniserlege belderündä tağı, “Üzbäk xөkümäte protest belderüçelärgä häm sivil xalıqqa tüzemlek kürsätep, tağı da küberäk qan ağızmasa ide; Tөrkiä Üzbäkstanğa här tөrle yardämne kürsätergä äzer tora” diyelde.
“Vakit” gazetası elekke Tөrki respublikalardan cawaplı Däwlät Ministere Prof. Dr. Ahad Andicanğa soraw birgän. Familiäsennän dä añlaşılğança çığışı belän Üzbäk häm ğailäse Andicannan bulğan elekke Däwlät Ministere, “Kärimovnıñ xalığı belän dialogı өzelgän, Andicandağı kebek ber protest xäräkäte başqa cirdä bulsa, anda da qan qoyaçaq, anıñ başqa alternativası qalmadı, Kärimovnıñ säyäsi basımı artaçaq dip uylim” dip beldergän.
18 Mayda Millät Mäclesendä pres konferentsiä ütkärgän xakimiättäge AK partiä deputatı Dr. Mahmut Koçak ta yz xөkümäteneñ Urta Aziä politikasın tänqit itte. Ul “ Premier Erdoğan äle İstanbul mere bulğan çaqta oppozitsiä çitäkçese Muhammed Salihqa här tөrle yardämne kürsätkän ide. Tışqı Eşlär Ministerebez dä şul xätle sizger bula alsa ide, “ dip äytte.
Tege yaqtan “Yeni Şafak” gazetasında İbrahim Karagül 18-nçe Mayda çıqqan “21-nçe yөz diktatorı, Färgana utı, Tөrkiä citeştergän mäxsüs saqlıq kөçläre” isemle mäqaläsendä “ Tөrkiä Üzbäkstan belän tөzegän saqlıq kileşüwe ramlarında Kärimovnıñ mäxsüs saqlıq kөçlären künekterep Üzbäk xalqın üz qarşısına aldı… Andicandağı bäreleşlärdä Assosiated Pressneñ dөnyağa taratqan ber fotoräseme mine өrkette. Çөnki ul fotoräsemdä xärbi maşinanıñ işegendä Tөrek bayrağı kürenä ide” dip yazdı.
Tөrek Dөnyası Keşe Xoquqları Oyışması räise Abdullah Buksur isä Üzbäkstanda qan qoyıluwnı tuqtatu өçen bөten dөnyanı keşeçelek ismenän yardämgä çaqırğan ber belderü iğlan itte.
Qısqası Üzbäkstan mäsäläse Tөrkiädä baytaq kөntärtibendä toraçaq buluğa oxşıy. Qızıq yağı şul ki, bigräktä üzlären Tөrekçe dip atağan räsmi yaki sivil oyışma belän şäxeslär dä Tөrkilär Dөnyasındağı ğädelsezleklär turında küberäk sөyli häm yaza başlayaçaqlar. Elektän Kärimov işe diktatorlarnı tänqit itü Tөrkilär Dөnyasına tap tөşerer dip bulğannarnı kürmämeşkä salınar ide.
Äxtäm İbrahim, İstanbul
Tөrkiä Tışqı Eşlär Ministerlege “Andicanda küp sanda Üzbäk watandaşınıñ häm saqlıq kөçläreneñ tormışların yuğaltuları Tөrkiädä dä zur qayğı tudırdı; täräqqiätlärne qurqu belän küzätep barabız, ildäge tärtipsezlek stabillekne qurqınıç astında qaldırmağay ide; bolarnıñ tizlek belän betüwe bezneñ telägebez” digän belderü yasadı.Tışqı Eşlär Miniserlege belderündä tağı, “Üzbäk xөkümäte protest belderüçelärgä häm sivil xalıqqa tüzemlek kürsätep, tağı da küberäk qan ağızmasa ide; Tөrkiä Üzbäkstanğa här tөrle yardämne kürsätergä äzer tora” diyelde.
“Vakit” gazetası elekke Tөrki respublikalardan cawaplı Däwlät Ministere Prof. Dr. Ahad Andicanğa soraw birgän. Familiäsennän dä añlaşılğança çığışı belän Üzbäk häm ğailäse Andicannan bulğan elekke Däwlät Ministere, “Kärimovnıñ xalığı belän dialogı өzelgän, Andicandağı kebek ber protest xäräkäte başqa cirdä bulsa, anda da qan qoyaçaq, anıñ başqa alternativası qalmadı, Kärimovnıñ säyäsi basımı artaçaq dip uylim” dip beldergän.
18 Mayda Millät Mäclesendä pres konferentsiä ütkärgän xakimiättäge AK partiä deputatı Dr. Mahmut Koçak ta yz xөkümäteneñ Urta Aziä politikasın tänqit itte. Ul “ Premier Erdoğan äle İstanbul mere bulğan çaqta oppozitsiä çitäkçese Muhammed Salihqa här tөrle yardämne kürsätkän ide. Tışqı Eşlär Ministerebez dä şul xätle sizger bula alsa ide, “ dip äytte.
Tege yaqtan “Yeni Şafak” gazetasında İbrahim Karagül 18-nçe Mayda çıqqan “21-nçe yөz diktatorı, Färgana utı, Tөrkiä citeştergän mäxsüs saqlıq kөçläre” isemle mäqaläsendä “ Tөrkiä Üzbäkstan belän tөzegän saqlıq kileşüwe ramlarında Kärimovnıñ mäxsüs saqlıq kөçlären künekterep Üzbäk xalqın üz qarşısına aldı… Andicandağı bäreleşlärdä Assosiated Pressneñ dөnyağa taratqan ber fotoräseme mine өrkette. Çөnki ul fotoräsemdä xärbi maşinanıñ işegendä Tөrek bayrağı kürenä ide” dip yazdı.
Tөrek Dөnyası Keşe Xoquqları Oyışması räise Abdullah Buksur isä Üzbäkstanda qan qoyıluwnı tuqtatu өçen bөten dөnyanı keşeçelek ismenän yardämgä çaqırğan ber belderü iğlan itte.
Qısqası Üzbäkstan mäsäläse Tөrkiädä baytaq kөntärtibendä toraçaq buluğa oxşıy. Qızıq yağı şul ki, bigräktä üzlären Tөrekçe dip atağan räsmi yaki sivil oyışma belän şäxeslär dä Tөrkilär Dөnyasındağı ğädelsezleklär turında küberäk sөyli häm yaza başlayaçaqlar. Elektän Kärimov işe diktatorlarnı tänqit itü Tөrkilär Dөnyasına tap tөşerer dip bulğannarnı kürmämeşkä salınar ide.
Äxtäm İbrahim, İstanbul