Accessibility links

Кайнар хәбәр

Baku-Ceyhan ütkärgeçe: Könyaq Kafkazğa baylıq, iminlek..


Bügen Azärbaycan, Gruziä, Törkiä häm Qazaxstan citäkçeläre, Xäzer Dingeze neften Urta dingezgä totaştıraçaq 4milliard dollarlıq eksport neft ütkärgeçeneñ Bakuda ütkän inaguratsiäsenä qatnaştı.Üzäk Aziäne könbatış Yevropağa totaştırğan Kafkaz töbägen trasport koridorına äyländerüne mäqsat itep quyğan planda töp element bulıp Baku—Tiflis-Ceyhan yäki BTC dip atalğan 1760 çaqırımlıq ütkärgeç tora. Amerikannnar , könyaqtağı eleke sovet iärçennäreneñ Rusiä energiesennän bäylelegen kimetü öçen bu proyektnı äzerläde. Ämma cirle belgeçlär ,proyektnıñ iqtisadi faydaları sonğı çiktä geo-strategik ähämiättän zurıraq bulaçaq dip ışana

1760çaqırımlıq ütkärgeç Bakunı Tiflis aşa Urta Dingezdäge törek portı Ceyhanğa totaştıra. Ütkärgeçne British Petrolium BP citäkçelegendäge 11şirkättän torğan xalıqara Konsortium tözede.Bu konsortium Hazar Dingezendä Azärbaycan sektorında neft ezläw, çığaru eşläre belän dä şögellänä.Kiläse yılda BTC,yanında Bakunı Tiflis aşa Anadolunıñ könçığışında Erzurumğa totaştıruçı tabiğıy gaz ütkärgeçe dä tözeleçäk .Här ike proyektta könyaq Kafkazğa nigezle iqtisadi tabış kiteräöçäk.Gruziädä Tabiğıy Fännär Akademiäsendä iqtisadçı

Tvalchrelidze (audio)

İqtisadi yaqtan qarağanda, ütkärgeç tözelü waqıtında uq Gruziäneñ tulay milli produksiäsen 2%qa üsterde .Şunlıqtan proyekt häm Gruziä häm dä töbäk öçen bik faydalı dip äyter idem

İqtisadçı,energiä mäsäläsendä Rusiädän nıq bäyle bulğan Gruziä öçen ike ütkärgeç anıñ eşen qulaylaştıraçaq dip qarıy.Transit ile bularaq Gruziä yaña energieneñ ber öleşen buşlay alaçaq.Bik zur çığımnarğa qaramastan BTC Azärbaycannı bik möhim energie eksport itüçe ilgä äyländeräçäk.Washington neft häm gaz ütkärgeçe başlıça Rusiä häm İrannı küzdä tota dip äytüdän totılıp qalmadı. İran AQŞ tarafınnan sponsırlanğan proyektlarğa tänqitle qaraş beldersä dä, Rusiä inde fikren üzgärtkän. Baku-Tiflis-Erzurum proyektına 10% öleş kertkän Mäskäw äle fikren üzgärtep BTC iqtisadi yaqtan ışanıçlı dip äytä. Ütkän yılda ul xätta üz ekport ütkärgeç çeltären Azärbaycannıqına totaştıru ideaların kütärep çıqqan ide .1990nçe yıllarda Azärbaycan tışqı eşlär ministrı bulıp torğan Tovfik Zulfuqarov Baku-Ceyhan ütkärgeçeneñ geopolitik aspektı ähämiätle bulıp qalsa da sonğı çiktä ul iqtisadi täsirne küzdä totqanda ikençe urında bulaçaq dip äytä.Energie belgeçläre BTC Üzäk Aziäda neft çığarğan başqa illärne dä cälep itäçäk dip äytä. Qazaxstan Aqtau portı belän Baku arasındağı suastı ütkärgeçe tözelep betkeç üz nefteneñ ber öleşen BTC aşa eksport itäçägen iğlan itte. Qazaxstannıñ BTCgä qatnaşu mäsäläse turında küptännän birle spekulativ fikerlär yöri.Nazarbayevnıñ energie elemtäläre Rusiä Qıtay häm İran belän . Bügen Bakudan 40çaqırım yıraqta Sangaçal neft tuplağıçında dönyanıñ 40ilennän kilgän energiä räsmiläre şulsanda Azärbaycan, Gruziä Törkiä häm Qazaxstan prezidentları yaña ütkärgeçne açtı. 2001nçe yılda tözelä başlağan ütkärgeçneñ bäyäse planlaştırılğan 3 milliard dollarnı ütep kitte Märasımğa qatnaşqan prezidentlarnıñ barısı da anıñ ähämiätenä basım yasadı. Gruziä citäkçese Saakaşvili ilebez nixayät ber genä energie täminatınnan bäyle bulmayaçaq ,ütkärgeç energiä bäysezlegebezneñ in möhim garantı bulaçaq dip söyläde . Törkiä prezidentı Axmed Sezer yaña ütkärgeç turında (audio)

21nçe ğasırnıñ cifäk yulı dip isemländerelgän Baku-Tiflis-Ceyhan ütkärgeçe könçığışnı –könbatışqa totaştırğan trasport koridorında in möhim element bulıp tora.Ul töbäkneñ totrıqlılıq häm iqtisadi üseşenä möhim öleş kertä.

1760 kilometrlıq ütkärgeçne tutıru öçen aylarça waqıt kiräk bulaçaq . Törkiä energie häm tabiğıy resurslar ministırı Hilmi Güler Anadolu xabär agnetlığına Ceyhanğa neft sintäber ayında ğına kilep citäçäk dip äytkän.2009nçe yılda ütkärgeç könenä ber million miçkä neft cibärä başlayaçaq. Çärşämbedä Törkiä, Azärbaycan häm Gruziä citäkçeläre Törkiäneñ Kars şähre belän Bakunı totaştırğan timer yulı tözü turınağı deklaratsiägä qul quydı. färidä xämit
XS
SM
MD
LG