Accessibility links

Кайнар хәбәр

Atlı Kazaklarnıñ Rusiädäge role


Kazak citäkçeläre bu atnada prezident Putin belän oçraşıp atlı Kazak büleklären yañadan torğızu mäsäläsen tikşerdelär. Putin uzğan ayda Dumağa , Kazaklarğa ğäskär, militsioner häm çik saqçısı bulularına röxsär itkän qanunproyektın täqdim itkän ide. Qayber belgeçlär, Kazaklarnıñ patşa çorında Rusiäneñ Könyağında milli azçılıqlarnı basıp totu öçen qullanılğan buluların istä totıp, moña borçılalar. Kazak büleklären buldıru bu regionda bolay da kierenke bulğan vazğiätne tağı da kiskennäşteräçäk digän fiker dä bar.

Bu atnada Don Kazak citäkçeläre üzläreneñ Veşenskaya yäşävlegendä prezident Putinne bik cılı qarşı aldılar. Sovet çorında ezärleklängän kazaklar xäzer üzläreneñ eleke atlı kazak statutın öleşçä torğızu yağın qarıylar. Küpkenä Kazaklar bu mäsälädä Putinneñ üzlärenä ğäskär, militsioner häm çik saqçısı bulırğa röxsät itkän April ayında Dävlät Dumasına täqdim itkän qanunproyektına ömet bağlıylar. Rusiäneñ Könyağında Kazaklar inde bu vazıyfalarnı de facto ütäsälär dä, alarnıñ qanuni statutı yuq. Qanunproyektı berençe uqılışta ütte inde. Tesk regionındağı atlı kazaqlarnıñ atamanı Vasilii Bondarev Putin belän oçraşqanda, Kazaklar Tönyaq Kafkazda tärtip urnaştırırğa telilär dip belderde.

Audio

"Mänfäğätlärne köç qullanu aşa ğına tügel, ä milli demokratiä aşa da yaqlap bula. Taularda yäşävçe xalıqlar belän bergä yäşägän bezneñ babalarıbız dürt ğasırdan artıq andıy diplomatiäne uñışlı alıp bardılar."

Putin qanunproyektın täqdim itsä dä, ul bäysez häm köçle Kazak bülekläreneñ buluın telämi. Alar xökümät komandasında bulaçaqlar dip beldere.

Audio

"Älbättä, Kazaklarnıñ terror häm cinayätkä qarşı köreşe näticäle bula ala. Läkin, bu xökümät organnarınıñ vazıyfası. Tübäneräk däräcädäge organnar tübäneräk vazıyfa ütärgä tieşlär."

Kazak xärbi büleklären buldıru ideası , belgeçlär häm keşe xoquqları törkemnäre arasında törle fiker xasıyl itte. Monı tänqitlävçelär, Kazaklar, Könyaq Rusiädäge milli azçılıqlarnı yäisä illegal imigrantlarnı ezärlekläv yaki quıp çığaru öçen köç qullanudan totlıq tormıylar dip belderälär. Mäskävdäge İnformatsiäne Saqlau Üzäge direktorı İvan Safrançuk Kazaklar Russiäneñ Könyağında, şul sanda Çeçnädä etnikara mönäsäbätlärne kiskennäşterälär digän fiker belderde.

Audio

"Kazaklar Könyaq Rusiädä üzlären aldınğı saftağı çik saqçıları dip kürälär. Bu nindider ber däräcädä döres tä. Läkin, ikençe yaqtan, Kazaklarnıñ köçle milätçe qaraşları bar häm alarnıñ başqa etnik törkemnärgä mönäsäbäte tiskäre. Bu regionda millätçelek propogandası Rusiägä zur zian kiteräçäk."

Kazaklarnıñ üzlären iskä almağanda, alarnıñ imperianıñ saqçıları digän elekke danın torğızu mömkinlegenä ışanuçılar az. Memorial keşe xoquqları Oyşmasınıñ Kafkaz belgeçe Aleksander Osipov xäzerge Kazalar belän ütkändägelär arasında ayırma zur digän fikerdä.

Audio

"Bügenge Kazaklar ütkändägelärneñ kölkele parodiäse genä. Kazak oyışmalarına kem kerä? Elekke yäisä äle dä xezmät itkän militsinerlar, elekke armiä ofitserları , kolxozçılar, qısqası, küp araqı eçärgä yaratqan yuğaltuçılar. Ğomumän alğanda millätçelär, borınğı qaraştağılar."

Färit İdelle. Praga.
XS
SM
MD
LG