Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yewropa Berlege konstitusiäsen kire qağu, aña kiläçäktä quşılırğa telägän illärneñ telägen sürelderä ala


Fransuzlarnıñ häm xäzer inde hollandlılarnıñ da Yewropa Berlege konstitutsiäsenä qatği töstä "yuq" dip äytüe, Berlekneñ kiläçäge genä tügel, aña quşılırğa omtılğan başqa illärneñ dä ömetlärenä külägä töşerä. Törkiä häm Xorvatiä tösle illär xäzer üz cämäğätçelegen, Yewropa Berlegenä yaqınayunı maqsat itep quyğan reformalarğa künderä alırmı - bu soraw älegä cawapısz qala. Yaña konstitutsiä tiräsendäge bilgesezlek bu ölkädäge qurqularnı da arttıra.

Kiläçäktä üzlären berläşkän Yewropanıñ ayırılğısız öleşe itep kürgän illärneñ citäkçeläre Fransiä häm Niederland referendumnarı näticälären älegä berni bulmağanday qabul itüen kürsätä. Fransuzlar Yewropa Berlegeneñ yaña konstitutsiäsenä qatği räweştä "yuq" dip äytkännän soñ, şul illärneñ berse - Xorvatiäneñ prezidentı Stipe Mesiç bolay digän ide:

Audio, Stipe Mesiç

"Bezneñ maqsat elekkeçä qalırğa tieş - Yewropa Berlege äğzası bulu. Şuşı eş däwam itä. Xorvatiä Yewropağa taba bara häm alğa bara. Yewropanıñ berläşüenä alternativa yuq häm bezneñ berläşkän Yewropadağı urınıbıznı aluğa da alternativa yuq" dip belderä xorvat prezidentı Mesiç. Ämma xakimiat wäkillärennän ayırmalı bularaq, şul illärdä, berençe çiratta Törkiä, Xorvatiä, Ukrainada mäğlümat çaraları şaqtıy töşenke ruxtağı fikerlär bäyän itä. Alarnı qarap barğan Patrick Moore, radiobıznıñ Balkan belgeçe, bu xaqta bolay di:

Audio, Patrick Moore

"Matbuğattağı reaksiäneñ zur öleşe bik tä borçulı, çönki älegä qädär andağı bar illärdä dä, ütä uñçı dairälärne isäpkä almağanda, kiläçäkkä berdänber yul itep Yewropa Berlegenä quşılu ğına qarala ide" di Patrick Moore, Balkan belgeçe. Moore fikerençä, Fransiä häm Niederlandnıñ Yewropa konstitutsiäsen kire qağuı, kiläçäktä quşılırğa telägän illärdä, şul uq Xorvatiädä, misal öçen, nigä soñ mul tormıştağı fransuzlar häm hollandlılar moña barğan, alar nigä qänäğät tügel digän şiklänü uyata ala. Bu üz çiratında Yewropa Berlegenä ışanıçnı qaqşata häm aña quşılu maqsatında başlap cibärelgän reformalarnı äkrenäytä ala, di Patrick Moore. Xorvatiä oçrağında monıñ räsmi Zagrebnıñ Haagtağı xalıqara mäxkämä belän xezmättäşlek itüendä sülpänlekkä kiterüe bik ixtimal - Berlekkä quşılunıñ ber şartı itep Yewropa näq menä şunı, Xorvatiäneñ suğış cinayätläre qıluda şiklänelgän xorvat xärbilären Haagka tapşrıuın quyğan ide. Törkiägä kilgändä dä, Änkaradağı Bilkänt universitetınıñ Tışqı säyäsät institutı mödire Säyfi Taşhan, Yewropa Berlege eçendäge teläsä nindi bilgesezlek anıñ Törkiädäge köndäşlären qıyulandıraçaq qına häm alar ilneñ Yewropa Berlegenä kerü maqsatında başlağan reformaların äkrenäytüne, xätta tuqtatunı taläp itä başlayaçaq dip kisätä. Törkiä Yewropa Berlegenä quşılu söyläşülären inde bıyıl uq, üktäbrneñ 3-endä başlarğa tieş. Atnakiç Brüsseldä berniçä xäbärçe belän aralaşqanda Yewropa komissiäseneñ kiñäytü öçen cawaplı wäkile Olli Rehn, närsä genä bulmasın, Yewropa Berlege şuşı yöklämäsen ütiäçäk dip belderde:

Audio, Olli Rehn

"Ägär dä Törkiägä şart itep quyılğan ike närsä - qanuni sistemasın kamilläşterü häm Kıprısnı tanu ütälä, häm Törkiädäge säyäsi reformalarda çigeneş bulmıy ikän, dimäk Törkiä üz yöklämälären ütägän oçraqta, Yewropa Berlege dä näq şunı uq eşliäçäk - söyläşülär aldan qaralğança, waqıtında başlanaçaq" di yewrokomissiädä kiñäytü öçen cawaplı Olli Rehn.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG