Düşämbedä Qazan jurnalistların beraz aptıraşta qaldırğan xäbär taraldı häm ozaq ta ütmi ul raslandı. “Tatar – inform” mäğlümat agentlığınıñ general' direktorı alışınğan. Ni öçen bu xäbär jurnalistlarnı aptıraşta qaldırdı soñ äle. Eş şunda ki, qayber küzätüçelär, monı respublika xakimiätendäge qayber üzgäreşlär belän bäylädelär. Nindi üzgäreşlär ikäne turında soñraq. Täwdä, närsä soñ ul “Tatar –inform” agentlığı xaqında añlatma birep ütik äle. Älege agentlıq monnan 15 yıldan artığraq oyıştırılğan ide. Däwlät xisabına yäşägän “Tatar-inform” mäğlümat tarata. Yäğni, küp kenä mäğlümat çaraları öçen operativ mäğlümat çığanağı bulıp tora. Döres, däwlätneke bulğaç, xakimiätkä nindi yünäleştä kiräk şul mäğlümat birelä.
Monnan ike yıl elek, “Tatar-inform” turında azraq işetergä bula ide. Agentlıknı xäzer vitse-spiker bulıp torğan Rimma Ratnikova citäklägändä, sülpän eşlägänlegen, bu äle yomşaq itep äytkändä, küp küzätüçelär raslıy ide. Rimma Ratnikova urınına kilgän Räşit Ğällämov isä, ber yıl, yıl-yarım eçendä, “Tatar-inform”nı başqa mäğlümat kanalları belän köndäş bulırlıq, xätta küp oçraqta berençelekne saqlarlıq däräcägä citkerde. Räşit Ğällämov, moña qädär “Восточный экспресс” gäziten oyıştırğan häm qayber çığanaqlarğa qarağanda däwlät yärdäme belän näşer itep kilgän ide. “Восточный экспресс” gäziten “Эфир” televideniese xucası Grigoryev äfände satıp alğaç ta, baş möxärrir bulıp eşläde. Annarı annan kinät kenä kitte. Monı, küzätüçelär, Grigoryev häm Ğällämov arasında kilmeşenmäwçänlek bulğanlığı belän añlattılar. Çınlap ta, Ğällämov “Восточный экспресс”tan kitkännän soñ, gäzittä, mäsälän, Tatar dönyası kebek säxifälär yuqqa çıqtı. Ozaq ta ütmi, Räşit Ğällämov, “Tatar –inform”nan Rimma Ratnikova kitkäç, anıñ urınına bilgelände. Düşämbedä, Räşit Ğällämovnıñ kinät kenä bu wazifasınnan kitü, häm anıñ urınına moña qädär “Tatarstan” däwlät TVsında kiçke yañalıqlar çığarılışın alıp barğan Leonid Tolçinskiynıñ bilgelänüe, küzätüçelär arasında säyersenü tudırdı. Tolçinskiy, moña qädär dä, Tatarstan xökümäte qarşındağı iqtisat häm sotsial' mä’sälälärne öyränü üzäge direktorı urınbasarı da bulıp tordı.
İnde, küzätüçelärneñ sağayuı närsädä soñ?
Kemgä dä ser tügel, böten xakimiättäge kebek ük, Tatarstan xakimiätendä dä üzara yarışıp, köndäşlek itep häm xakimiätne tağı da qulğa kübräk töşerü öçen köräş alıp barğan törkemnär bar. Şundıy törkemnärneñ berse, küzätüçelär vitse-premyer Rawil Moratov törkeme dilär. “Tatar-inform”ğa yaña citäkçe itep bilgelängän Tolçinskiy da, Rawil Moratov keşese. İnde küptän Tatarstanda iñ yuğarı citäkçelektä üz tä'siren saqlaw öçen köräş alıp barğan Rawil Moratov, şuña üz keşelären matbuğat orğannarına citäkäçe itep bilgelärgä tırışa dilär. Leonid Tolçinskiynı “Tatar-inform” agentlığına “Tatmediä” agentlığı xucası Marat Moratov täqdim itte. Küzätüçelär, Tatarstan xakimiätendä üzara yarışuçı köçlär, törkemnär arasında üzgäreşlär başlandı, “Tatar-inform”dağı soñğı üzgäreşlärdän çığıp, “Tatmediä” xucası Marat Moratov vitse-premyer Rawil Muratov belän urtaq tel tapqan, bu törkemgä tağı “Tatar-inform”nıñ elekkege xucası, xäzerge Däwlät Şurası räise urınbasarı Rimma Ratnikova da quşılğan dip añlatalar. Bu xaqta, Azatlıq radiosına isemen telgä almawnı sorap, xakimiättäge çığanaqlar da xäbär itte.
“Tatar –inform” citäkçelegennän kitkän Räşit Ğällämovnı, üz irke belän, üz ixtiarı belän kitte dip añlatalar räsmilär. Räşit, üzeneñ yaña biznes proyektları bulı belän añlata monı. Şunısın da äytergä kiräk, “Tatar-informğa” Räşit Ğällämov üz kadrları belän kilgän ide. Şular yärdämendä agentlıknı köndäşlek itärlek däräcägä çığarğan ide. İnde, soñı mäğlümatlarğa qarağanda, yaña citäkçe bilgelängäç, Räşit alıp kilgän keşelär eşlärennän kitä dä başlağannar. Sişämbedä, “Tatar-inform”nan ike keşe eştän kitkän digän xäbärlär buldı. Alarnıñ berse, tanılğan jurnalist Arslan Minwäliev.
Qısqası, qayber küzätüçelärneñ süzlärenä qarağanda, Tatarstan xakimiätendäge törle törkemnärneñ üzara yarışı, tä'sir köçenä kübräk iä bulırğa omtılunıñ bu başı ğına äle. Döresme, yuqmı, kiläçäktä kürerbez.
Şulay da, qayber küzätüçelär, Räşit Ğällämovnıñ “Tatar-inform”nan kitüen finans häm käsep iäläreneñ bik qimmätle proyekt başqaruın finanslarğa bulğanlıqları belän añlatalar. Xäzergä, döres bu proyektnıñ bäyäse bilgele tügel. Säyäsi qoral bulğan “Tatar-inform”nan Räşitneñ kitüe ber xäl bulsa, Tolçinskiynıñ kilüe tağı ber yaqtan qızıqlı. Ul inde finansnı säyäsätkä äyländerergä osta dilär.
Räfis Cämdixan
