Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tanılğan cırçı Yuriy Şevçuknıñ änise – Fäniä xanımnıñ şäxsi kürgäzmäse açıldı



“Мне снилась мама в мае:
Ночь Мамая вилась дорогой поля...
Мама рисовала”

Bu cır belän Yuri Şevçuk may azağında änise Fäniä Äkram qızı Gäräyevä-Şevçuknıñ şäxsi kürgäzmäsen açıp cibärde. Kürgäzmä Fäniä xanımnıñ 80 yäşe tulu uñayınnan Moyka yarı 12 yorttağı Puşkin muzeyenda uzdı. Bu kürgäzmä Fäniä xanımnıñ icadi xisabı kebegräk ber çara buldı – anda maylı buyaw, tempera, akvarel belän töşerelgän natyurmort, peyzajlar, qäläm belän eşlängän räsem, portretlar kürergä bula ide. Fäniä xanım üze yaratqan könbağış, mäklär, tönyäk balqışı berkemne dä bitaraf qaldırmağandır ul. Yuri Şevçuk tormışta, icatta üz urının änise ürnäge, änise yärdäme belän tabuın yäşermi:

Audio

Fäniä xanımnıñ üzeneñ tormış yulı bik ciñeldän bulmağan. Fäniägä 12 yäş çaqta ğäiläläre Başqortstannan Yaqutiägä küçep kitä. 1941 yılnıñ cäyendä 16 yäşlek Fäniä uqudağı uñışları, cämğiät eşlärendäge tırışlığı öçen sovet balalarınıñ xıyalı - Artekka yullama ala. Tik qızğa könyaqtağı Artek urınına tönktağı Laptevlar diñgezennän yıraq bulmağan radistlar mäktäbenä barırğa turı kilä.

Radistlar mäktäben tämamlağaç, başta stajer bulıp yöri. 1942 yılda qazanı tişelgän ber paroxodnı Yanski qäsäbäsennän Yaqutskiğa remontqa iltergä kiräk bula. Fäniäne radist itep alalar. Yulğa çığar aldınnan zur amerikan yök karabın buşatırğa yärdäm itkändä Fäniälär paroxodınıñ palubası quba häm ber öleşe sına. Bu tişek näq Fäniäneñ radiorubkası östendä bula. İke ay buyına Yaqutskiğa barıp citkänçe qıznı tönyaq diñgez suı qoyındırıp tora. Tirbälü başlanğaç ta paroxodtağı irlär, matroslar kebek intekmädem, yul buyı bozlı su belän qoyınıp barsam da, tomaw da töşmäde, dip aptırıy Fäniä xanım. Şuşı ike aylıq säfär öçen 17 yäşlek Fäniägä “Maqtawlı polyarnik” iseme birelä. Tiz urap qaytırğa isäp totqan qıznıñ cılı kiemnäre dä bulmıy. Yaqutskiğa remontqa tuqtağaç, eşkä här könne 7 km cäyäw yörergä kiräk bula. Ayaqların, biten tuñdıra. Ğömer buyı bitem şulay qap-qara bulıp qalır mikän - iñ qurıqqanım şul buldı, di Fäniä xanım. Ä anıñ Yaqutiädä, Mağadanda kürgännäre üze ber kitp yazarlıq:

Audio

Yuri Şevçuknıñ räsemgä, cır-şiğergä säläte dä änisennän kilä. Üzen belä belgännän birle Fäniä xanım gel cırlıy. Kürgäzmä açılğanda Peterburg bomondına - kompozitor Andrey Petrov, Aleksandr Dolskiydan başlap epataj rässamnär törkeme “Miteklarğa” qädär – Fäniä xanım xalqıbıznıñ ülmäs “Sarmanın” cırlap işetterde:

Audio

Kürgäzmädä Fäniä xanımnıñ ölkän ulı Vladimir, kilene Zöhrä dä bar ide. Alar da äniläre turında berniçä süz äyttelär:

Audio

Äytergä kiräk, Şevçuklar ğäiläsendä bu yıl yubileylarğa bay. DDT törkemenä bıyıl 25 yäş tula. Şul uñaydan 12 yündä Ufada, 24endä Peterburda DDTnıñ zur konsertı bulaçaq. Anda ciñü köne aldınnan çıqqan yaña rok-albomğa kergän cırlar başqarılaçaq. ”Xäbärsez yuğalğan” dip atalğan bu albomğa 11 cır kergän, şul isäptän suğış turında da.

Gölzadä Kamalova, Peterbur
XS
SM
MD
LG