Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tөrkiädän atnalıq küzätü – zilzilä, säyäsät häm Sabantuyları


Tөrkiäneñ kөnçığışında Bingöldä 5.7 Richter ülçäwe kөçendä cir teträwe-zilzilä buluwı bu atnada Tөrek xalqın tınıçsızlandırğan bälki dä iñ mөhim täräqqiät ide. Zilzilä näticäsendä 50dän artıq keşe cäräxätlände. Baytaq toraqta çatnaqlar xasıyl buldı. Qayber өylär utırıla almaslıq xälgä kilde. Cir teträw tirä yaqtağı Erzincan, Erzurum, Muş, Ağrı, Tunceli häm Diyarbakır şähärlärendä dä sizelde. Jurnalistlar өçen iñ qızıq xäbär AB Komissiäseneñ Törkiä wäkile Hans Jorg Kretschmerneñ Erzurum valisına vizit yasağan waqıtta zilziläneñ buluwı häm anıñ panikağa birelüwe ide. İnde tönyaq Qara diñgez fay sızığında bulğan bu zilziläneñ kөnbatışqa taban xäräkät itü, yäğni İstanbulğa xätle barıp citü ixtimallığı küp keşene өrkette.

Säyäsi säxnädä isä bu atnada Ukrain Däwlät Başlığı Viktor Yuşçenko vizitı diqqätne cälep itte. Ul çit illärgä berençe vizitın Tөrkiägä yasadı. İke il arasında energiä, atom texnologiäse, timeryulları, cinayätçelärne almaşu kebek altı tөrle kileşügä qul quyıldı.

Premier Erdoğan AQŞ-qa kitte. Anı biredä Prezident Bush qabul itte. Ber säğatkä suzılğan söyläşülär ike aradağı kierenkelekne sülpänäytte. Läkin Süriägä basım taläben Erdoğan kire qaqtı. Yomğaqlap äytkändä, ike yaqlı strategik xezmättäşlek däwam itäçäk. Läkin Tөrkiäneñ Kөrd terror oyışması PKK-ğa qarata urtaq çara kürü, Kiper häm başqa mäsälälärdä konkret cawaplar alına almadı. Şulay Premierdän elek AQŞ-qa vizit yasağan General ştabnıñ 2-nçe başlığı armiä generalı İlker Başbuğ ta PKK mäsäläsendä AQŞ-tan ike yıldan birle konkret cawap alğanıbız yuq dip belderde.

Qazannıñ 1000 yıllığın qotlawmı, monnan soñ andıy zur bäyrämnär ütkärä almabız digän qurqu mı, Tөrkiädäge Tatarstan wäkilçelegen İstanbul belän Eskişähirdä 4-5 Yündä ütkärelgän Sabantuy yolalarına zur kөç saluwına säbäp buldı. Üzebez qatnaşqan İstanbul Sabatuyı yolası turında mäğlümät birü belän başlaw dөresräk bulır.

Sabantuy İstanbulnıñ Avropa өleşendä Belgrad Urmannarı qırıyındağı Tөrek milli gimınıñ aftorı Mehmet Akif Ersoy isemenä tөzelgän parkta oyıştırıldı. Sabantuyda İstanbulda yäşäwçe Tatar-Başqortlar, alarnıñ dus işläre, Tatarstan wäkilçelegeneñ çaqırılğan maxsus Rus häm Tөrek käsepçelärennän oyışqan qunaqlarına өstämä bularaq urta Anatoliäneñ Kütahya isemle şähärennän kilgän ber aftobus tulı Tatarlar häm Qazaqstannan biregä uqırğa kilgän yäşlär bar ide. Kürenekle qunaqlar arasında Başqortstannıñ Tөrkiädäge wäkälätle wäkile Kanşaubi Meziyev dä bar ide.

Sabantuy programasın Ruşaniä Altay belän Tatarstannan kilgän İldar Qıyamov alıp bardılar. Sabantuy räsmi çığışlar belän başlandı. Berençe bularaq Tatarstannıñ wäkälätle wäkile Ramil Mavylutov çığış yasadı. Yarıy, ul çığışınıñ ber өleşen Tөrekçä yasadı. Annan soñ Russiä Federatsiäseneñ İstanbuldağı Başkonsulı Sergey Veliçkin dä üz ana telendä sөyläde. Anı da añlarğa bula. Qazan merı urınbasarı Färit İşmakov isä borınğı Sovet traditsiäsen kire qaytarğan yaki saqlap qalğan şäxes ikän. Ul çığışın Rusça yasadı. Rusiädän kilep tä, şuşı traditsiägä iärmägän berdän ber qunaq Bөtendөnya Tatar Kongresı Başqarma Komitetı räiseneñ urınbasarı Rimzil Wäliev buldı. Ul xalıqqa bolay mөräcäğät itte:

Audio

Tatarstannan kilgän kürenekle qunaqlarnıñ çığışlarınnan soñ Tөrkiädän Sabantuy ütkärelgän Sarıyer rayonınıñ bälädiä citäkçese, Yeditepe Universitetınnan Prof. Nadir Devlet, İdel-Ural Oyışması citäkçese Attila Küntüz, Kütahya Tatarları isemennän Cemalettin Doğanay, Konya Böğrüdelik awılı ismennän Rahmätullah Kurtaran berär çığış yasadılar. Soñğısınıñ monnan ber ğasır elek qullanılğan şiğwä belän yasağan çığışı häm uqığan şiğere bik qızıq toyıldı.

İnde bu räsmi өleş betkännän soñ Tatarstannan kilgän sänğätkärlär cırçı Aydar Ğabitov; biyüçelär Ramil Şaydullin belän Miläwşä Fättahova; Läysän Zakirova, Zөlfiä Latıypova, Läysän Mäxmutovadan torğan cır häm biyü triosı; garmonçı Rөstäm Wäliev säğätlär buyı diärlek tamaşaçılarnıñ küñelen açtılar. Bolarğa Zäydän kilgän Miras Balalar Folklor tөrkemeneñ 14 baladan torğan biyü gruppası başqarğan Kräşen biyüläre quşıldı.

Aş-sular Biofarma şirkäte tarafınnan finansiälängän ide. Qatnaşqannarnıñ hämmäse diärlek soñğı yıllardağı iñ yaxşı, iñ küñelle sabantuy buluwı turında urtaq fikergä kildelär.

Eskişehirneñ Tatar awılı Osmaniädä ütkärelgän Sabantuyğa isä küberäk sanda qunaq qatnaştı. Biregä Ankaradan da, şulay uq Kütahyadan häm İstanbuldan qatnaşuçılar bar ide. Qayberäwlär häm İstanbul häm Eskişehir Sabantuyına da qatnaştılar. Tatarstanan kilgän sänğätkärlär dä Eskişehirdä üz ostalıqların kürsättelär. Tatarstan wäkile Mavylutov ta anda ide. Näticädä çit ildäge Tatarlar üz milli üzençäleklären iskä tөşerü, dus işläre belän küreşü forsatın taptılar. Xäzer inde kiläse yılda da şundıy zur qızıqsınu bulaçaq mikän dip uylası ğına qaldı.

Azatlıq radiosı өçen İstanbuldan Äxtäm İbrahim
XS
SM
MD
LG