“Yäşlär arasında tolerantlıq häm ksenofobiyä” digän seminarda Tatarstannıñ Qazan, Alabuğa, Rusiäneñ Samara, Sarıtaw, İjau, Yoşqar-Ola şähärlärennän yäşlärne öyränü üzäkläre, yäşlär oyışmaları xezmätkärläre qatnaştı.
Seminar, ağımdağı yılnı Semberdä oyışqan Yäşlärneñ resurs üzäge eşçänlege qısalarında oyıştırıldı. Üzäkneñ töp maqsatı bulıp yäşlär arasında tolerantlıqnı arttıru, ekstremizm häm ksenofobiyäne beterü buyınça köçlärne tuplap, törle fiker alışular uzdıru tora. Yäşlär resurs üzägenä sotsiologlar, xoquq yaqlawçılar, xoquq belgeçläre, İdel buyı töbäklärendäge ictimaği oyışma wäkilläre kerä.
Qazanda uzğan seminarda ber yaqtan yäşlär arasında törle millätlärgä, dinnärgä qarata dustanä mönäsäbät arta bara dielsä, ikençe yaqtan dini qarşılıqlar tudıruçı waq-töyaq mäs'älälär bulğalap tora dip assızıqlandı.
Qazannıñ Xoquq yaqlaw üzäge şurası räise Natal'ya Kablova “Tatarstan küpmillätle respublika, biredä barlıq din, millät wäkilläre dustanä yäşi häm räsmi räweştä ekstremistik qaraşlar millätçelek yuq dip äytelä. Ämma keşe xoquqların boza torğan waq qına misalnı da bez iğtibarsız qaldırırğa tieş tügel. Küptän tügel Arça ziratında yähüd qäberleklärenä yasalğan svastika bilgeläre respublikada dini qarşılıqlarnıñ barlığın kürsätä”, - dip assızıqladı.
Sember ölkäse şulay uq küpmillätle sanala. Şul säbäple Semberneñ “Töbäk” fänni-tikşerenü üzägen bu mäs'älä şaqtıy qızıqsındıra. Älege üzäk wäkilläre yäşlär arasında tolerantlıq häm ksenofobiyäne tikşerü öçen Qazan, Tübän Qama, Alabuğa şähärlärendä bulğannar.
Tıştan küzätüçelärgä çınnan da respublikadağı islam häm xristian mädäniätläre arasında qarşılıqlar bar kebek tıyıla. Ämma bezneñ üzäk uzdırğan tikşerenülär Tatarstanda bu mäs’äläneñ aktual' tügellegen kürsätä”, - dide “Töbäk” tikşerenü üzäge citäkçese Yılena Omelçenko. Soraştıru waqıtında yäşlärneñ kübese milli häm dini ayırımlıqlarnıñ bulmawın äytkän. Duslarınıñ nindi millättän buluına kübese iğtibar itmäwlären beldergän. Ämma biredä şähär belän awıl yäşlären ayırıp qararğa kiräk. Qala yäşläre ğailä qorğanda da, küp oçraqta saylağan yarınıñ nindi millättän buluına älläni iğtibar birmi.
Ä awıl cirendä bu faktorğa basım yasala. Şariğat qanunnarı belän yäşäwçe möselman tatar qızlarınıñ töreklärgä, ğäräplärgä kiäwgä çığuları törle qaraş uyata. Soñğı yıllarda möselman qızları tanıştıru üzäklärenä tatar yegetläre ezläp möräcäğät itä başlağannar. Bu xaqta “Bäräkät” tanıştıru üzägennän El'wira Safina belderde.
Yäşlärneñ resurs üzäge oyıştıruçıları, ksenofobiyä mäs’äläsen xäl itüneñ töp awırlığı bulıp - cämğiättäge ayırım törkemnärneñ ber-bersen añlamawı tora dip bilgeläp uzdı. Tatarstanda iñ berençelärdän bulıp yäşlär säyäsäte tikşerelä başlağan. Seminar ütüneñ näticäse dä şuña bäyle. Tizdän mondıy seminar Sarıtaw ölkäsendä häm Udmurtiä respublikasında uzaçaq.
Landış Xarrasova
