Bu comğada İranda prezident känäfie öçen köräşäçäk 8 namzätneñ bişese konservativ, öçese reforma qaraşlı. İrandağı fiker beleşülärgä ällä ni ışanıp bulmasa da, alar barısı diärlek berençe urınğa Ali Äqbär Haşemi Rafsancaninı çığara. Rafsancani''nıñ prezident bulıp qarağanı bar. 1989-1997 yıllarda ul bu wazifanı ike möddät rättän tarttı. 70 yäşen tutırğan Rafsancani konservativ ruxani bulsa da, eşquarlıqqa uñay qarağan urtaçıl qaraşlı säyäsätçe sanala. Saylaw aldı kampaniäse barışında ul üzen 8 namzät arasında iñ layıqlısı itep kürsätä. İrannı dönya iqtisadına iñderergä wäğdä itä. Xättä Quşma Ştatlar belän söyläşülär başlaw ixtimalın ıçqındıra:
"Bez Quşma Ştatlar kebek super däwlätne kürmämeşkä sabışa almıybız. Bezgä aqıl belän eş itergä kiräk, anı avantürizmğa etärmäskä. Yaqın könçığışta avanturizm anıñ mänfäğätendä bulmayaçağın añlatırğa kiräk."
İrannıñ tağın ber zur tışqı mäsäläse – atom programması belän niçek eş itäçägen äytmäsä dä, Rafsancani anı "bezneñ qanuni xoquqıbız" dip atıy.
Belgeçlär fikerençä, Rafsancani xalıqara säxnädä pragmatik säyäsät alıp barırğa cıyına, tik menä qadimçe dairä wäkile bularaq ul monı buldıra alırmı – monısı ikele. AQŞ kongressınıñ tikşerü bülegendä tışqı säyäsät belgeçe Kenneth Katzman:
"Ul üzen pragmatik itep kürsätä. Tik bareber, Quşma Ştatlarğa şiklänep qarawçılar arasınnan, İrannıñ üz atom qoralı bulırğa tieş dip sanıy, monı ilneñ iminlegen täemin itüçe töp närsä itep kürä."
Şuña da qaramastan, Könbatış illäre başqa, bilgesez namzätlärgä qarağanda Rafsancaninı xubraq kürä sıman. Londondağı Economist törkeme belgeçe Ben Faulks monı bolay añlata:
"Yevropa citäkçeläre açıqça äytmäsä dä, Rafsancaninı yağında. Anıñ belän eş itep bula, atom programması mäsäläsendä berär komromisqa ireşep bulır dilär. Rafsancani – abruyı belän, Ayatolla Xömänei''dän soñ ikençe urında tora. Mondıy eşlärne eşli alırlıq keşe bulsa, ul – Rafsancani."
Reformaçıl qaraştağı namzätlär arasında berençe urında elekke Mäğärif ministrı 54 yäşlek Mostafa Moin. Ul saylawlarğa wazifasınnan kitüçe preziden Möxämmät Xattaminıñ enese – Riza Xattami belän bergä bara.
Moin iqtisadnı liberalläşterü, Washington belän kierenkelekne kimetü tarafdarı. İran mänfäğätenä qarşı kilmäsä, uran bayıtu eşlären waqıtlıça tuqtatıp torırğa äzer. Bu niätlär Könbatış citäkçeläre öçen ber yaqtan ömetle yañğırasa, ikençe yaqtan Moinda şul uq Xattami külägäse bar. İke möddät eçendä Xattami üz niätlären tormışqa aşıra almadı.
Reformaçıl namzätlärneñ qalğan ikese – elekke Mäcles räise Mähdi Mahdawi-Qarrubi häm Mäğärif Oyışmassı başlığı, elekke gubernator Möhsän Mehralizade.
Rafsancanidan qala qalğan konservativ namzätlär: elekke politsiä başlığı Möxämmät Baqır Qalibaf, radio häm televidenie başlığı Ali Laricani, Tähran merı Mäxmüt Äxmädinecad, häm elekke Gvardia başlığı Möhsan Rezai.
-Ali Gilmi
"Bez Quşma Ştatlar kebek super däwlätne kürmämeşkä sabışa almıybız. Bezgä aqıl belän eş itergä kiräk, anı avantürizmğa etärmäskä. Yaqın könçığışta avanturizm anıñ mänfäğätendä bulmayaçağın añlatırğa kiräk."
İrannıñ tağın ber zur tışqı mäsäläse – atom programması belän niçek eş itäçägen äytmäsä dä, Rafsancani anı "bezneñ qanuni xoquqıbız" dip atıy.
Belgeçlär fikerençä, Rafsancani xalıqara säxnädä pragmatik säyäsät alıp barırğa cıyına, tik menä qadimçe dairä wäkile bularaq ul monı buldıra alırmı – monısı ikele. AQŞ kongressınıñ tikşerü bülegendä tışqı säyäsät belgeçe Kenneth Katzman:
"Ul üzen pragmatik itep kürsätä. Tik bareber, Quşma Ştatlarğa şiklänep qarawçılar arasınnan, İrannıñ üz atom qoralı bulırğa tieş dip sanıy, monı ilneñ iminlegen täemin itüçe töp närsä itep kürä."
Şuña da qaramastan, Könbatış illäre başqa, bilgesez namzätlärgä qarağanda Rafsancaninı xubraq kürä sıman. Londondağı Economist törkeme belgeçe Ben Faulks monı bolay añlata:
"Yevropa citäkçeläre açıqça äytmäsä dä, Rafsancaninı yağında. Anıñ belän eş itep bula, atom programması mäsäläsendä berär komromisqa ireşep bulır dilär. Rafsancani – abruyı belän, Ayatolla Xömänei''dän soñ ikençe urında tora. Mondıy eşlärne eşli alırlıq keşe bulsa, ul – Rafsancani."
Reformaçıl qaraştağı namzätlär arasında berençe urında elekke Mäğärif ministrı 54 yäşlek Mostafa Moin. Ul saylawlarğa wazifasınnan kitüçe preziden Möxämmät Xattaminıñ enese – Riza Xattami belän bergä bara.
Moin iqtisadnı liberalläşterü, Washington belän kierenkelekne kimetü tarafdarı. İran mänfäğätenä qarşı kilmäsä, uran bayıtu eşlären waqıtlıça tuqtatıp torırğa äzer. Bu niätlär Könbatış citäkçeläre öçen ber yaqtan ömetle yañğırasa, ikençe yaqtan Moinda şul uq Xattami külägäse bar. İke möddät eçendä Xattami üz niätlären tormışqa aşıra almadı.
Reformaçıl namzätlärneñ qalğan ikese – elekke Mäcles räise Mähdi Mahdawi-Qarrubi häm Mäğärif Oyışmassı başlığı, elekke gubernator Möhsän Mehralizade.
Rafsancanidan qala qalğan konservativ namzätlär: elekke politsiä başlığı Möxämmät Baqır Qalibaf, radio häm televidenie başlığı Ali Laricani, Tähran merı Mäxmüt Äxmädinecad, häm elekke Gvardia başlığı Möhsan Rezai.
-Ali Gilmi