Üzbäkstan watandaşı Alişer Qazan XizbutTaxrir xäräkäteneñ eşçänlegenä bäyle räweştä qulğa alınğan ide. Tatarstan diniä näzaräteneñ Ğölämälär şurası äğzası ide. Uzğan yılda, oktäber ayında Xizbut taxrir oyışması nıñ Tatarstandağı liderı bularaq qulğa alınğan ide. Qayber küzätüçelär, Alişer Usmanov 1999 yılda bu oyışmağa kergän häm berniçä yıldan soñ, üzeneñ ekstremistik törkemen buldırğan dilär. Qulğa alınğanda Alişer Usmanov yäşägän öydän granat, şartlatqıç, trotil şaşkası häm Xizbut taxrirnıñ däğwät käğäzlären tabalar. Şulay itep, anı, Rusiädä tıyılğan oyışma tözüdän tış, qorallar saqlawda da ğäyeplädelär. Häm näq menä qorallar saqlağanı öçen ul ğäyeple dip tabıldı da. Xizbut taxrir dä qatnaşuı häm ekstremistik oyışma tözüe raslanmadı. Tuğız ay törmä birelgän ide, şunıñ 8 ayın tikşerü barışında utırğanğa, mäxkämädän soñ, ber ay ğına törmädä utırıp, 9 aylıq möddäten tämamlap, Alişer irekkä çıqtı häm yuq buldı. Memorial oyışması xäbär itüenä qarağanda, Alişer Usmanovnıñ törmädän çığuın qarşı alırğa kilgän tuğannarı, anı kürä almağannar. Törmä xezmätkärläre, ul irtäñge biştä törmädän çığarıldı , anı qarşı aluçılar da bar ide dilär. Tuğannarı, Alişernı ezläw öçen, Qazannıñ Waxitov rayon eçke eşlär idäräsenä, ezläwne oyıştıru öçen ğariza birgännär. Älegä qädär, Alişer Usmanov yazmışı turında başqa bernindi dä mäğlümat yuq. Şul uq waqıtta, Memorial oyışması, anı Üzbäkstan maxsus orğannarı urlağannar buluı da ixtimal dip bara. Eş şunda ik, Alişernıñ watanı Üzbäkstanda ul xalıqara ezläwgä birelgän. Anda ul, 1992 yıllarda berniçä oyışmada aktiv qatnaşuda ğäyeplänä. Ä bu oyışmalar, Üzbäkstanda islam xälifäte tözü öçen köräş alıp barğannar imeş. Bu Üzbäkstan räsmiläre qaraşı. Näq menä şul waqıtta, Alişer şıp qına qazanğa qaçqan bulğan dilär alar. Tatarstan möftie, Azatlıqqa bu xaqta mäğlümat birüdän baş tarttı. Tatarstan Eçke eşlär ministrlığı FSBğa sıltadı. Federal' iminlek xezmäteneñ, yäğni FSBnıñ matbuğat üzäge Alişernıñ yuğaluı turında xäbärne Azatlıq radiosı, tulıraq mäğlümat alu öçen şaltıratqaç qına belde. Şulay uq, bernindi dä añlatmalar birmädelär. Barı tik, bu qaçu, yuqqa çığular aña xas, ä Qazan törmäse sabaq bulğandır üzenä dip kenä belderdelär. Şulay itep, Alişer Usmanov Qazan öçen dä yuqqa çıqtı. Kiläçäktä, bez monı küzätep barırbız.
Räfis Cämdixan
