Accessibility links

Кайнар хәбәр

Londondağı terrornı äl Qaida belän elemtäse bulğan cirle törkem oyıştırğan digän fiker bar


Londonda transport çaralarına bulğan höcüm Al-Qaida belän bäyläneşe bulğan törkemnärneñ eşe dip uylanıla. Terror buyınça belgeçlär bu höcüm belän Madrittağı terror arasında oxşaşlıq kürälär häm bu terrornıñ üzäkläşterelgän strukturadan Al Qaidanıñ radikal İslam ideologiäsenä sempatiä belän qarauçı bäysez törkemnägä küçkänen kürsätä digän fiker belderälär.

Londondağı höcümnär yaxşı koordinatsiälängän, jomışaq obyektlarğa yünälderelgän häm Britaniädä media G-8lek summitına ähämiät birgän vaqıtta turı kiterelgän. Terror buyınça belgeçlär, bolar Al-Qaida belän bäyläneşe bulğan törkemnärneñ eşe digän şik tudıra dip belderälär. Belgeçlär terror xäräkätendä desentralizatsiä barsa da, cirle törkemnärneñ metodlarında ezleklelek küzgä çağıla digän fikerdälär. Global politik xäfevsezlek buyınça kiñäş şirkäte Eurasia Group oyışmasınıñ prezidentı İan Bremmer radiobıznıñ Washingtondağı xäbärçesenä birgän ängämäsendä bolay dide

Audio

"Alar dönya külämendä diqqätne cälep itärgä telilär. Monııñ ber yulı höcüm oyıştırğanda töp şähärlärdä qorbannarnıñ buluın tämin itü. Bolarnı küz aldında totqanda häm terrornıñ globar sävdä häm finans üzäge Londonda buluın häm G-8lek summitına turı kiterelüen dä xisaplağanda, monıñ artında Al Qaida tora dip şiklänü öçen säbäplär bar."

Belgeçlär Londondağı terror belän uzğan yılda 191 keşeneñ hälak buluına ber meñ tuğız yöz keşeneñ yaralanuına kitergän Madrittağı höcüm arasında oxşaşlıq buluın azsızıqlıylar. Ul höcüm öçen cavaplılıqnı Al Qaida belän bäyläneşe bulan törkem üz östenä alğan ide. İspan xakimiätläre dä cavaplı cirle törkem belän Al Qaida arasında bäyäneş buluın bilgelädelär. FBİnıñ kontr-terror buyınça eleke belgeçe häm xäzer Yaqın Köncığış Säyäsäte buyınça Washington İnstitutı xezmätkäre Matthew Levittnıñ fikerençä dä, Madrit şartlatuı belän Londondağı terror arasında oxşaşlıq bar.

Audio

"Minem fikeremçä, bez monda höcümne oyıştıru öçen üzara bäyläneşe nıq bulmağan ber törkem belän eş itäbez. Anda nindider ber däräcädä Al Qaida belän bäyläneşe bulğan täcribäle şäxelär bulsa da , bu cirle yäçäykäneñ eşe häm bu terrornı planlaudan elek alar ber törkemdö bulmağannar."

Washingtondağı terrornı tikşerü häm mäğlümöt törkeme SİTE institutı direktorı Rita Katz Londondağı höcümneñ kamillegenä basım yasıy. Ul xäzer Ğıraqtağı teror lagerları, Taliban xakimiäte çorındağı Afğanistan lagerları funksiäsen ütilär dip borçıla.

Audio

"Monı planlay öçen vaqıt kiräk bulğandır. Çönki, urında tikşerülär ütkärergä, plannarğa , finans larğa häm anı niçek ğämälgä quyarğa kiräklegen belergä kiräk. Şul säbäple, monı eşlävçeneñ Afğan häm xätta bälkim Ğıraq lagerı veteranı buluı açıqlansa , moña şaqqatmas idem."

Xalıqara teror buyınça qayber belgeçlärneñ fikerençä, Britaniä üzendäge radikal İslam problemasın xäl itü öçen ikelätä tırışırğa tieş. Çönki London İslam radikalların rekrutlau, radikal ideologiä häm aqça cıu üzägenä äylängän.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG