Basayev üzen terrorçı dip tanığan häm Beslan kebek höcümnär tağın bula ala dip kisätkän videotasma Quşma Ştatlarnıñ ABC telekanalında comğağa qarşı töndä kürsätelde, xörmätle tıñlawçılar. Başı öçen Rusiä yağı 10 million dollar aqça wäğdä itkän çeçen suğışçısı belän "Azatlıq" xäbärçese Andrey Babitski söyläşkän ide. Mäğlüm ki, Mäskäw bar çeçen qarşılığın turıdan-turı terrorğa bäyli häm anıñ wäkillärenä ildäge yä çittäge mäğlümat çaralarında qaraşların belderü mömkinlegen birüne bik awır kiçerä. Basayevnıñ ABC-däge äñgämäse uñayınnan da Rusiä citäkçelege Mäskäwdäge iñ yuğarı amerikan wäkilen çaqırtıp, aña kisken protest belderde, anda "telekanal cawaplılıqnı jurnalizm standartlarına häm humanistik qimmätlärgä tökerep qarawın kürsätte" digän süzlär bar. ABC isä üz yağınnan bu ğäyepläwlärne kire qaqtı, üzeneñ Rusiä kebek möhim töbäktän xäbärlärne kiläçäktä dä tulısınça biräçägen äytte. Äñgämä kürsätelgän "Nightline" programmasın alıp baruçı Ted Koppel, tamaşaçınıñ xäbär yasarlıq här keşene tıñlaw xoquqı bar, fikerne işetkännän soñ ğına anı yä qabul itep, yä kire qağıp bula, berkemneñ dä bezneñ öçen qarar çığaru xoquqı yuq, monı bezneñ xökümät tä, başqa berär il dä eşli almıy" dip belderde. Üzeneñ düşämbe mäqäläsendä "Moscow Times" basması Şamil Basayev närsä äytte soñ digän soraw quya häm bolay dip däwam itä - üz äñgämäsendä Basayev, çeçen suğışın tuqtatu öçen anıñ yoğıntısın üz cilkäsendä Rusiädäge här keşe tätep qararğa tieş digän süzlären qabatlıy. "Çeçen xalqın qırunı tuqtatuğa ireşü yulında min başqa yul kürmim" dip belderä Basayev. Şuña da ul uzğan sintäberdä bulğan Beslan faciğäse, anda balalarnıñ hälak buluı öçen cawaplılıqnı üzennän töşerä, "monıñ öçen bar cawaplılıq Rusiä xalqında, Çeçnädä dä, annan çittä dä min barı tik mömkin bulğan çaralarnı ğına qullanam, min üzem dä, minem möcähidlärem dä balalarnı ütermäde", di çeçen suğışçısı. Beslan kebek höcümnär tağın qabatlana alamı digän sorawğa Basayev, "älbättä, çeçen xalqın qıru däwam itä ikän, här närsäne kötep bula" dip belderä. "Yarıy, min terrorçı di, ä menä federallar alaysa kem?" di ütä radikal qaraşları belän tanılğan Şamil Basayev ABC kanalınıñ yañalıqlar programmasına. Amerikan jurnalistları şuşı äñgämäne kürsäter aldınnan tapşıruda ikençe yaq qaraşın citkerü öçen Rusiäneñ Washingtondağı ilçelege wäkillären dä çaqırğan bulğan, ämma alar monı kire qaqqan, barı tik Basayev interviewsın kürsätügä qarşı xat qına yullağan. "Nightline"da uqılğan şul xatta, äñgämäne çığaru küp kenä terror höcümnärendä berğäyepsez keşelärne ütergän şul äl-Qaidä canatarına üz fikerklären belderü mömkinlegen birü bulıp tora dielä. Mäskäw çeçen qarşılığı wäkilläre belän yasalğan şundıy äñgämälärne kürsätügä härzaman qatği qarşı çığıp kilde. Mart ayında ul Basayev belän Şvetsiäneñ TT xäbär agentlığı yasağan äñgämäsen bäyän itügä qarşı çıqtı, aña qädär Rusiä citäkçelege britan xökümätenä möräcäğät itep añardan, Channel 4 telekanalınıñ şulay uq Basayev belän äzerlägän interviewsın çığarmawğa bulışuın sorağan ide. Britaniäneñ tışqı eşlär ministrlığı moña, üzeneñ telekanal säyäsätenä tıqşına almawın belderde, dip tämamlıy üz mäqäläsen "Moscow Times" basması.
Kärim Kamal
Kärim Kamal