Accessibility links

Кайнар хәбәр

Üzbäkstan qaçaqların başqa illärgä urnaştıru eşe ike ayda xäl iteläçäk


Berläşkän Millätlärneñ Qaçaqlar İdaräse May ayında könçığış Üzbäkstandağı çualışlar waqıtında Qırğızstanğa qaçıp kitkän häm xäzer waqıtlıça Rumıniädä tuqtalğan qaçaqlarnı başqa illärgä urnaştıru eşen ike ayda tämamlap bulır dip belderde. Elegräk, qaçaqlarnı urnaştıru eşe 6 ayğa suzılır dip kötelgän ide.

Berläşkän Millätlärneñ Jenevada urnaşqan Qaçaqlar İdaräse süzçese Astrid Van Genderen Stort radiobızğa äytüençä, alar Rumıniä räsmiläre belän Üzbäk qaçaqları Rumıniädä 6 ayğa qala ala dip kileşkän. Ämmä Stort süzlärençä, bu qaçaqlarğa başqa illärdä urın tabu eşe alay ozaqqa suzılmas, mäsälä küp digändä 2 ay eçendä xäl iteläçäk:

"Bezneñçä, bu küpkä tizräk bulaçaq. Älbättä, törle illärdä törleçä bulır. Bu niçä keşe buluğa, intervyular, qäğäz eşlärenä bäyle, qayadır berniçä atna, qayadır berniçä ay. Läkin niçek kenä bulmasın, 6 aydan qısqaraq bulaçaq."

Rumıniäneñ Timisoara digän urınında tuplanğan 439 Üzbäk qaçağın üzenä alu telägen älegä Quşma Ştatlar, Avstraliä häm Kanada belderde. Monnan tış anda Daniä, Finlandiä, Germaniä, Norvegiä, Şvetsiä häm Britaniä wäkilläre kilgän. Astrid Stort süzlärençä, xäzer ge waqıtta qaysı ilgä niçä qaçaq cibärü mäsäläse xäl itelä:

"Kwotalarğa kilgändä, bu mäsälä urında xäl itelä. Qabul itüçe illärneñ wäkilläre urınğa kilä başladı. Bu mäsälä berniçä köndä xäl iteläçäk."

İdaräneñ Üzbäk qaçaqları belän eş itüçe räsmie Jenifer Pagonic süzlärençä, xäzer qaçaqlarnı tikşerü, intervyular alu bara:

Bez qaçaqlarnı üzlärenä alırğa telägän illär belän eşlibez. Bu illärneñ wäkilläre xäzer Rumıniädä, bezneñ yärdäm belän qaçaqlardan intervyular alalar. Maqsat – eşne töbenä citkerep, läkin tiz başqarırğa, qaçaqlarnı artıq intektermäskä. Alar inde bolay da küp ğazap kürgän."

Astrid Stort süzlärençä, çärşämbedä Qırğızstan törmäsendäge 15 üzbäkneñ tağın bersenä räsmi qaçaq statusı birelgän. Şulay itep Qırğıstanda räsmi qaçaq statusı alğan üzbäklär sanı 12gä citkän. Qalğan 3-seneñ yazmışı şuşı könnärdä xäl iteläçäk.

Räsmi Taşkent bu 15 qaçaqnı radikal islamçılar häm cinayätçe dip atıy häm alarnı Üzbäkstanğa qaytarırğa taläp itep Bişkäkkä köçle basım yasadı.

Elegräk 4 qaçaq köç belän Üzbäkstanğa qaytarılğannan soñ, Qaçaqlar idaräse başqa monı buldırmasqa qarar itte, di Astrid Stort:

"Yün ayınnan birle ul keşelärdän ber xäbär dä yuq. Bezne alarğa yaqın kitermilär. Bezne genä tügel, xättä Berläşkän Millätlärneñ Keşe xoquqları komissarın da. Alarğa yaqın kilep bulmıy, törle ğäybätlär işetergä turı kilä. Bez şulay uylıybız: ägär bu qaytqan keşelärgä berni yanamıy ikän, alarnı ezärleklämilär ikän, ni öçen bezne alarğa yaqın kitermilär."

Awgustnıñ 1ndä Qaçaqlar idaräse bu 4 keşeneñ berse awır xäldä Taşkentnıñ xärbi xastaxanäsendä yata digän ğäyre räsmi xäbär alğan. İdarä Üzbäkstannıñ üzendä dä, Jenevadağı Üzbäkstan wäkilçelege aşa da, Üzbäk räsmiläre belän daimi elemtädä tora.

-Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG