26 august könne Tatarstannıñ başqalası Qazanda “Qazannıñ meñyıllığı” dip isemlängän park açıldı. Bu park şähärneñ üzägendä urnaşqan. Ul Tatenergo häm Basket-xoll ofisları urnaşqan binalar arasında 5-6 gektar täşkil itkän zur mäydanda urın alğan. Parknıñ sul yağında Qaban küle. Audio
Bu tawışlarnı min atna başında Meñyıllıq park tözeleşendä yazdırğan idem.Ä menä comğa könne monda güzäl baqça häm häykäl açıldı. Meñyıllıq parknı açu tantanasında Rossiä Prezidentı Putin belän Tatarstan prezidentı Mintimer Şäymiev yaña parknıñ duslıq alleyäsenä ağaç utırttılar. Anda ädäbiät , sänğät ähelläre dä qatnaşıp Qissa Yosıf poemasınnan özeklär uqıdılar. Ä nindi baqça soñ häm bu park niçek tözelde? Parkqa kergändä ük yal itüçelärne baqırdan qoyılğan yılannar qarşı alıp tora. Bäyrämnär ütkärer öçen qaralğan töp mäydanda , üzäktä -Qazan şähäreneñ bik borınğı riwayätläre buyınça, anıñ simvolı bulıp torğan, zur Qazan eçennän “qaynap” torğan fontan bärep tora. Fontannan törle yaqqa çırşı, qayın, yükä, miläş, imän qaştan ağaçları utırtılğan alleyalar cäyelep kitä. Ä “perekrestok” dip atalğan “Çat”ı Könçığış belän Könbatışnı oçraşuğa çaqıru urını bulıp toraçaq. Parknıñ bu urınında “Uyanu” “Şärekçä”, “Mäydan”, “Sağış baqçası”, “Mäxäbbät baqçası” dip atalğan törle isemnärdän torğan keçkenä baqçaçıqlar bulıp bizäläçäk.
Ä Park üzägeneñ sul yağında Qamal teatrına yöz totıp bolğar çorı şağire häm fälsäfäçese Qol Ğälineñ baqırdan qoyılğan 4 metrlı häykäle açıldı. Skul'pturanıñ avtorı Andrey Balaşov häm Asya Miñnullina häm arxitektor Rozalina Nurğaleewa. Bu zur monument Jukovskiy şähärendä qoyıla.
Petr I patşanıñ häykälen Qazannıñ üzäk uramnarına quyırğa cıyınalar ikän”.- digän xäbär işetkäç, Qazan şähäreneñ milli oyışmaları , cämäğätçelek, qarşı çıqqan ide. Ämma Qol Ğäligä häykäl quyuğa , anıñ Qazannıñ üzäk uramında toruına, häm xäbärçelärneñ “Qol Ğäligä häykäl quyarğa iñ başta kemneñ uyına kilde?”- digän sorawğa mädäniät idäräsendä: “Qol Ğäli sını - böten xalıq telägän häykäl ”dip cawap birgännär.
Kem ul Qol Ğäli? Tatar keşese Qol Ğäli (1183-1236) yıllarda yäşägän bolğar- tatar şağire , tatar yazma ädäbiyätına nigez saluçı, mäşhür “Qissai Yosıf”(1233)lira-epik poemasınıñ avtorı. Qol Ğadineñ bu poeması tatar xalqınıñ äxlağın tärbiäläwdä, ädäbi teleneñ formalaşuına zur yoğıntı yasağan äsär. Äsärneñ syujetı Yosıf päygambär turında Täwratta häm Qor’ändä bäyän itelgän qissadan alınğan. Tatarlar küpläp yäşägän töbäklärdä äsärneñ 200 dän artıq qulyazma nösxäläre häm küçermäläre tabıla. Kitap räweşendä berençe basması şağir Utız İmäni äzerlägän fänni tekst nigezendä 1839 yılda Qazanda dönya kürä. ( näşer itä Räxmätulla Ämirxanov). Äsärneñ Qazanda çıqqan basmaları 80 nän artıp kitä.Alar arasında Fazıl Fäsiev äzerlägän cıyılma tänqidi- fänni basması 1983елда näşer itelä.
Ä bügenge Qazannıñ Meñyıllıq bäyrämenä kilgän qunaqlarnı tıñlap qarıyq äle. Alarnıñ berse Sankt- Peterburg şähärendä çığıp kilgän “Nur” tatar gäziteneñ baş möxärrir urınbasarı Zäriä Xäsänova: audio
Häm Ufa şähäreneñ Başqortstan tatarlarınıñ Milli Mädäni Möxtäriäteneñ keşe xoquqları buyınça komissiä räise Rimma Vodenko audio.
Şunı da äytep kitäse kilä: bu parknı tözegän waqıtta, Parknı tözü eşlärendä qatnaşqan keşelär belän söyläşkän idek. Çuwaşiä, Ul'yan ölkäsennän , Tatarstannıñ Ägerce rayonınnan parknı tözergä yärdäm itärgä kilgän ğadi tözüçelär menä närsälär didelär. Audio Parknı tözegändäge sez işetkän traktor tawışları inde tınıp qaldı. Ämma bu parknı tözüçelärneñ xezmätläre saqlanaçaq. Park çınlap ta bik matur häm qazanlılarnıñ , häm Qazan qunaqlarınıñ ber-berse belän sağınıp oçraşu urınarına äwerelüenä şik yuq.
Mälikä Basıyr, Qazan.
