Accessibility links

Katrina ğarasatın kiçergän New Orleansta däwlät gvardiäsenä ut açu röxsäte birelde


Katrina ğarasatınıñ New Orleans şährenä kilep bärelüenä 4 ä saqlauçı säd-dambanıñ cimerelüenä 3 kön ütep şähärneñ tämamı diärlek su astında qaldı.Şartlar naçarlana bara.Xakimiätlär xalıqnıñ evakuatsiäsen qomaçaulağan talauçı häm köç qullanuçılarnı bastıru öçen kiräk bula qalsa däwlät gvardiäsenä ut açu kürsätmäse birde .AQŞ senatı tufannan zarar kürgän ilneñ qultıq töbägenä 10milliard dollardan artıq yardämne rasladı.

Louisiana ştatınıñ gubernatorı Kathleen Blanco su basqan New Orleanstağı talauçı häm qorallı cinayätçelärgä däwlät gvardiäsenä köç qullanunı tuqtatu öçen ut açu kürsätmäse birelde dip kisätte. Blanco xanım süzlärençä alar niçek atırğa kiräklägen belä.Talauçılarğa şundıy kisätüneñ yasaluı şähärdä iminlek problemasınıñ kiskennäşüen añlata. NYT gazetası New Orleans politsiä bülegeneñ baş idaräçese Edward Compassnıñ atnakiçtä qorallı cinayätçelär 25meñ keşe sıyınğan üzäkne kontrolläre astına aldı digän süzlären kiterä. Compass uramnarda höcüm ,köçläwlär baruı şähärdä tärtip saqlaw köçläreneñ täsirsezlegen kürsätä digän.Şähärdä yatqan mäyetlärne dä cıyuçı yuq.İsemen äytmägän ber xatın qız atnakiçtä Reuterga

xatın(audio)

Anda beräw dä yuq, däwlät gvardiäse dä, politsiä dä ber kem dä..ä kemder qararğa,oyıştırırğa tieş, xalıqnıñ iminlegen tämin itergä , kiem, köndälek kiräk yarak belän tämin itergä tieş.

Xabärlärgä qarağanda comğa könne New Orleansnıñ yılğa yağında şartlaw , yanğın bulğan.Ämma säbäbe bilgele tügel ide. Räsmilärneñ Katrina tufanı yaqınlaşa şähär buşaltılırğa tieş digän öndäwlärenä qaramastan 100meñ çaması keşe New Orleansta qalğan. Şähärdä qaluçılar , xalıqnıñ in yarlı öleşen täşkil itä. Bälä qazanıñ 5.könendä yort tübälärendä utıruçalarnı yä boralaq yä kimälär belän qotqarıp qorı olı yulğa yäki yuğarıraq urınnarğa çığarıp quyalar.Şähärneñ 80%tı su astında qayber urınnarda su 3 meter tiränlektä.Tufan belän New Orleans yanındağı küldä sular kütärelä tübändä yatqan şähärne saqlağan –damba-säd cimerelep şähärne su basa. Tufanda küpme keşe häläk bulğandır bilgele tügel.Gubernator Blanco meñnärçä dip farazlıy.Ul yardämçelär mäyet bulğan yortlarğa işarälär genä quya , alarnı cıştırırğa äle waqıtı yuq dip äytte.Belgeçlär çüplär belän pıçranğan sular sälämätlek öçen zur qurqınıç töşkil itä dip belderde.Prezident

G.Bush(audio)

Tözätü, yañartu eşläre ozaqqa suzılaçaq, qatı eşläw ,sabır şulayuq bik küp aqça kiräk bulaçaq.Federal xökümät üz öleşen başqaraçaq ämma xosusi sektor da üzenä töşkänne eşlärgä tieş.

G.Bush comğa irtän New Orleans häm Qultıqta zian kürgän başqa şähärlärgä yul tottı . Waşingtonnan kitkänçe ul jurnalistlarğa

G:Bush(audio)zian kürüçülärgä yardäm kürsätü öçen bik küp keşe eşli. Min alarğa tırışlıqları öçen räxmätläremne äytergä telim. Näticälär qabul itelerlek tügel. Min anda barıp urındağılar belän söyläşeçäkmem.

AQŞ senatı atnakiçtä häläqät täbäge öçen 10milliard yarım dollar aşığıç yardämne rasladı.Bush administratsiäse 11.sintäberdän soñ in zur eçke krizis aldında qaldı.Bälä-qaza urınındağı cirle räsmilär federal xakimiät bik aqırın cawap birä dip Washingtonnı tänqitli.New Orleans mere Ray Nagin atnakiçtä New Orleans radiosına birgän ängämädä federal xakimiätlärne tänqitläp söyläde.New Orleans politsiä departamentı idaräçese Edward Compass atnakiçtä häläqätneñ 5.könendä dä şartlarnı yaxşırtu öçen citärlek yardäm kilep citmäde dip äytte. Tanılğan sivil xoquq yaqlawçısı Jesse Jackson Waşington kübese afro-amerikan New Orleansnıñ yarlı xalqına iqtibar itmi dip äytte. Qayber komentatorlar basmalarda Ğıraq suğışı häm terrorğa zur ähämiät birgän ä äydä potensial tabiğıy afätlärgä citärlek äzerlek alıp barmağan Aqyortnı tänqitläp çıqtı. İkençeläre şulsanda AQŞ Qızıl Xaç Oyışması räsmie xökümätneñ krizisqa kürsätkän mönäsäbätne xuplap çıqtı. Küp kenä çit illär AQŞtağı qotoçqıç tabiğıy afät turında borçılu belän bergä yardäm täqdimnären cibärä. BMO general sekretarı

K.Annan(audio)

Kilgän zian küz aldına kiterelgännän yamanraq. dönyanıñ başqa öleşlärendä bulğan bälä qazalarğa här waqıt bik zur comartlıq belän cawap birgän Amerika xalqı äle üze yaman häläqät aldında qaldı. Min böten dönya ismennän söyläwemne beläm , alarğa şäfqätläremne belderep BMOnıñ kürsätä alğan här törle yardämne täqdim itäm

Katrina tufanınnan soñ NATo häm başqa illär AQŞqa yardäm täqdim itte. färidä xämit
XS
SM
MD
LG