Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yekaterinburda tolerantlıq çiklären ezlilär


Sverdlovski ölkäsendä tolerantlıq kul'turasın üsterü buyınça Rusiä-Germaniä urtaq proyektı eşe däwam itä. Bu könnärdä Yekaterinburg şähärendä Germaniädän kilgän belgeçlär qatnaşında ğämäli seminar ütä. Seminarnıñ teması tolerantlıq çiklären bilgeläwgä bağışlana. Demokratiä oyıştıru fondı wäkile, Germaniädän kilgän belgeçlärneñ berse Kriştoff äfände Stanovskiy äytüençä, Germaniä cirendä polyaklar häm nemetslar, başqa millät keşeläre arasında tolerant mönäsäbätlär probleması küp yıllar buyına aktual' bulğanlıqtan, bu misalda tolerantlıq kul'turasın üsterü ısulları zur fänni nigezgä salınıp eşlängän dip äytergä bula.

Seminarda qatnaşuçı törle milli oyışmalar wäkillärenä uyın räweşendä berniçä künegü täqdim itelde. Äytik, qatnaşuçılar, üzara alarnı närsä berläşterä häm närsä ayıra digän sorawlarğa cawap ezlädelär. Annan soñ tormışnıñ törle mizgellären yaqtırtqan maxsus fotolar yärdämendä törle küreneşlärgä qarata tolerantlıq çiklären bilgelärgä tırıştılar. Tağın başqa qızıqlı künegülär uzdırıldı. Alar bar da tolerantlıq çikläre digän töşençägä añlatma birügä yunältelgän ide.

Künegülär waqıtında qatnaşuçılarnıñ üzlären ük ğäcäpländererlek näticälär yasaldı. Äytik, keşelärneñ cämğiättäge küp kenä tiskäre küreneşlärgä öyränep kilüe, yäğni alarnı tabiği xäl bularaq qabul itä başlawı açıqlandı. Närsä yaxşı, närsä yaman turındağı elekkege töşençälär inde iskergän bulıp çığa tügelme soñ? Awızına tämäke qapqan, şärab käsäsen qulına totıp yılmayıp töşkän qız räseme, anıñ yanında ikençe räsem - xidjab kigän möselman xatın-qızı suräte törle keşelärdä törle fiker tudıra. Dimäk, härkemneñ üz tolerantlıq çige bar. Qayberäwlär qabul itä almağan küreneşne ikençelär bik teläp qabul itä. Ämma qayber küreneşlär, mäsälän, terrorizm, wäxşilek bu çiklärgä hiç tä sıymıy. Keşeneñ şäxsi kul'turası anıñ üz tolerantlıq çigen bilgeläsä, cämğiättä bu çiklärne niçek bilgelärgä?

Seminarda qatnaşuçılarnıñ kübese, şuşındıy uyın ısulları belän närsäneñ yaxşı, närsäneñ yaman ikänen bala waqıttan uq qanğa señderüne, yäğni mäktäplärdä tolerantlıq däresläre kertep, şuşındıy maxsus ısullarnı qullanunı xup dip taptılar.

Seminar şulay bik qızıqlı häm faydalı bulıp oyıştırılsa da, qayber millät wäkilläre bu temanı tormıştan bik yıraq dip sanadılar. Mäsälän, çeçen milli oyışması citäkçese Adam äfände Kalaev, däwlät säyäsäten tamırdan üzgärtmiçä, tolerantlıq kul'turasın üsterü mömkin tügel dip belderde.

Adam äfände fikerençä, massaküläm mäğlümat çaraları tege yäki bu millätne ğayıpläw säyäsäten däwam itä. Beslan faciğäsenä ber yıl tulğan bu könnärdä, açıqtan-açıq äytelmäsä dä, çeçennarğa işarä yasala. Bu bigräk tä federal' televizion kanallar tapşırularında çağıla. Ä bit Beslan waqiğaları waqıtında küpme gönahsız keşelärneñ ğömeren özgän banditlar arasında ber genä çeçen da bulmağan.

Süz uñayınnan: tolerantlıq kul'turasın üsterü buyınça Rusiä-Germaniä urtaq proyektı milli eşlär belän şöğellänüçelär belän genä tügel, xökümät orğannarında eşläwçelär belän dä, mäktäp uqıtuçıları belän da, jurnalistlar belän dä eşläwne küzdä tota.

Tolerantlıq çikläre turındağı ğämäli seminar berniçä kön buyına däwam itäçäk. Seminarnıñ ber öleşe milli oyışmalar wäkilläre belän oyıştırılsa, ikençe öleşe xökümät orğannarı wäkilläre häm xoquq saqlaw orğannarı belän uzdırılaçaq.

Fäwiä Safiullina, Yekaterinburg
XS
SM
MD
LG