Accessibility links

Кайнар хәбәр

Bay il buluğa qaramastan AQŞ bäla-qaza, terrorğa qarşı äzerlekle tügel


AQŞ xökümäte Katrina ğarasatınnan zian kürgän töbäkne tözekländerü öçen unmilliarlarça dollar aqça sarıf itergä äzerlänä. Amerika bik zur resursları buluına qaramastan -üzäk xökümät şulayuq könyaqtağı Louisiana häm Missisipi ştatlarındağı cirle xakimiätlär- Katrina afätennän zarar kürgän yözmännärçä keşegä aqrın yardäm kürsätüdä kisken tänqitlänä.Nindi xata yasaldı?

Katrina ğarasatı New Orleans şähren tirä yaqtağı yılğa küllärdän saqlap torğan säd –dambanı cimerep, şähärne su basqannan soñ da anda meñnärçä keşe bar ide .Şähärneñ qotoçqıç däräcädä cimerelüen meñnnärçä keşeneñ häläk buluın kürgän New Orleans mere Ray Nagin tizlektä reaksiä kürsätmägän federal räsmilärne kisken süzlär belän tänqitläde Ul cirle radio WWL-AMgä birgän ängämädä

Nagin(audio)

Federal xakimiätlärneñ monda bulıp betkän eşlär turında xabäre dä yuq.Alar tufannan soñ ike kön ütkäç TV kameraları Associated Press xabärçeläre belän kilep kitte –kähär suqqıralar. Ğafu itegez sügengän öçen , ämma min nıq açulı

Ğarasattan soñ ber atna ütkäç Washingtondağı xakimiätlär AQŞ tarıxındağı in yaman tabiği afätkä cawap birü mäsäläsendä federal, ştat häm cirle däräcädä nindi xatalar yasaldı añlarğa telibez dip äytä. Bälä qaza belän soña qalıp mäşğül bula başlağan öçen mätbuğat tarafınnan kisken tänqitlängän prezident G.Bush tikşerü başlataçağın belderde. Kongres şulsanda Senatnıñ Eçke İminlek Komitetı da tikşerülär ütkäräçäk. Bushnıñ respublikannnar partiäsennän senator Susan Collins sişämbe könne jurnalistlarğa

Collins(audio)

11 sintäber ilebezgä yasalğan höcümnän soñ 4yıl ütte bez milliardlarça dollar sarıf itep , äzerlegebezne arttırdıq, bu ilneñ möhim öleşe afätkä şundıy naçar äzerlängänme ide?

Bushnı tänqitläwçelärgä qarasan ğäyep federal xökümättä.Bigräk tä ğädättän tış xällärdä idarä agentlığı FEMA da , FEMA zur afätlär waqıtında berençe bulıp yardäm itä häm bu agentlıq älege waqıtta eçke iminlek ministırlığınıñ ber öleşe . Ämma dä läkin George Washington Universitetı Krizis, Afät häm Häwäflär İdaräse İnstitutı direktorı Jack Harrald äytüenä qarağanda ğarasattan elek töbäkne evakuatsiäläw ştat häm cirle xökümätlärneñ eşe ide . Harrald radiobızğa birgän ängämädä Katrinanıñ kilep bäräçäge bilgele ide. Xalıqnı evakuatsiäläw eşendä cirle häm federal xakimiätlär arasında koordinatsiä bulmadı dide

Harrald(audio)

Nigezdä federal häm cirle xökümätlärneñ törle ämma berbersenä östelgän cawaplılıqları bar.Eçke iminlek ministırlığınıñ planına kürä cirle häm ştat xökümätläreneñ eşe başınnan aşqaç federal xökümät eşkä kereşä ul citärlek resurslar mobiliazatsiälep här närsäne üz östenä ala – äle bulğan xäl. Ämma töp mäsälä xalıqnı annan çığaru bik qatmarlı eş.New Orleans ta säd cimerelgändä 150meñ yäki kübräk keşe bar ide , alarnıñ zur öleşe yarlılar.

Harrald in zur problema şähärdän kitä almağannnarnı evakuatsiäläw ide .Alarnı çığaru öçen federal plannar bulsa da , alar ber qayçan ğämälgä quyılmadı , ul kisätü häm planlaştıru äzerlek tügel dip äytte. Barlıq ğäyep FEMA direktärı Michel Brownğa quyıla. Kongressnıñ küp kenä äğzaları ä Demokratlarnıñ hämmäse anı çigenergä çaqıra yäisä quılaçaq dip belderä.G.Bush Brownı FEMAnıñ başlığı itep bilgeläde. Harrald elek at showları oyıştırğan Brown andıy möhim posqa kileşmägän keşe ,bu eştä citäkçelek säläte , täcribä bik möhim Min monı suğış waqıtındağı komandir postı belän çağıştıram dide. İkençe möhim borçılu Däwlät gvardiäse berlekläre . Alar ştatlarda gubernator qaramağında häm mondıy tabiğıy afätlärdä möhim rol uyımıy Ämma älege waqıtta Ğıraqta torğan 130meñ çaması amerikan köçläreneñ kübese şul gvardistlardan tora. Saqlanu ministrı D.Rumsfeld Ğıraq suğışı däwlät gvardiäseneñ eçke wazıyfalarına täsir itmi , öydä äle dä 300meñdän artıq däwlät gvardiäse xärbiläre häm hawaçılar bar, kiräk bulsa alar yardäm häm iminlek eşlärenä quyılır dip söyläde. Senator Collins sişämbedäge mätbuğat oçraşuında Katrina ğarasat tügel ä terror höcüme bulsa il nindi reaksiä kürsäter ide mikän dip soradı färidä xämit
XS
SM
MD
LG