Sovetlar berlege tarqalıp, ildä xakimlek üzgärgännän soñ, Rusiä xalqınıñ tormışı tamırdan üzgärde disäk, yalğış bulmastır. Awıllarda yäşäwçelärneñ könküreşe ayıruça qatlawlandı. Kolxoz – sovxozlar tarqalu, eşsezlek, törle qıyınlıqlar häm başqa problemalar Omski yağın da çitlätep ütmäde. Älbättä ul tatar awıllarına da qağıldı. İldä üzgäreşlär başlanğanğa inde 10 yıldan artıq waqıt uzıp kitte. Bügenge köndä awıl ni xäldä, tatar xalqı yaña şartlarğa yaraqlaşa alğanmı, tormış qaysı yaqqa üzgärgän? Bu sorawlarğa ölkäneñ tönyağında urnaşqan Ust'-İşim rayonınıñ Keçe Biçä awılında yäşäwçe Roza xanım Yäxina menä niçek cawap birde.
-Lespromxozlar. sovxozlar tarqalğannan soñ, awılda eş qalmadı, küplär yäşäw çığanağı ezläp ölkä üzägenä, başqa şähärlärgä, Tömän ölkäsenä eşkä kitärgä mäcbürlär. Emma çittä eş tabuı da ciñel tügel.Eleke yıllarda awıl xalqı urmannan narat-mük ciläge, erbet çikläwege cıyıp, alarnı satıp beraz aqça eşli ide. Urmannarğa alar sazlıqlar östennän salınğan küperlär, timer yullar aşa yöri idelär.
Xäzer keşelär urmanğa yöri almıylar, -di Roza xanım. Çönki, urmannarğa iltä torğan timer yullarnı sütep, metallolomğa sdavat' itep beterdelär. Sazlıqlar aşa 5-6 çaqrım yıraqlıqtağı urmannarğa cäyäw yörü bik qıyın, di ul. Küplär, yäşägän urınnarında eş tapmağaç Tömän ölkäsenä, başqa şähärlärgä vaxta ısulı belän eşkä yöri başlağannar. Ämma yörep eşläwneñ uñaysız yaqları da yuq tügel. Häm anıñ iñ çetereklese – awıldan şähärlärgä iltä torğan yullarnıñ bulmawı. Şunsı da ayanıç, soñğı yıllarda awılda eçkeçelek, cinayätçelek tä artqan.
Roza xanım awılda yäşlärgä dini tärbiä birelmäwe, kiresençä qayberäwlärneñ başqa dingä küçä başlawları turında da borçılıp söyläde. Anı häm milli canlı tatarlarnı borçığan tağın ber xäl – ölkäneñ qayber awıllarında mäktäplärdä tatar tele däresläre beterelü. Tuğan telen belmägän balalar mañqort bulıp üsälär. dip ütä borçuın belderde Roza xanım.
Saniä Mirxaleewa. Omski.
