Tönyaq Koreanıñ atom programmasına bağışlanğan 6-yaqlı söyläşülärdä taraflarnıñ ayaq-ürä basıp ber-bersenä alqışlawı siräk küreneş. Düşämbedä Pekinda söyläşülärneñ 4nçe öleşe näq menä şulay tämamlandı. 2 yıl barğan bäxäslärdän soñ Quşma Ştatlar, Qıtay, Rusiä, Yaponiä häm ike Korea nixäyät telgä alırlıq uñay urtaq belderü yasadılar. Qıtay wäkile Wu Dawei anıñ eçtälegen bolay añlattı:
"Tönyaq Korea bar atom qoralınnan häm programnarınnan baş tartırğa, Atom Qoralın Taratmaw kileşüenä häm Xalıqara atom idaräse taläplärenä qaytırğa wäğdä itä."
2003 yılda Pxenyan atom qoralına iä buluın häm Atom Qoralın Taratmaw kileşüennän çığuı turında iğlan itkän ide. Amerikan küzläwçeläre mäglümätenä qarağanda anıñ berdän alıp öçkä qädär atom bombası bar.
Pxenyan wäğdäsenä cawap itep söyläşülärdä qatnaşqan 5 il Tönyaq Koreanı neft häm energiä belän täemin itergä teläk belderde. Washington isä Tönyaq Koreanıñ möstäqillegen ixtiram itüen häm aña qarşı höcüm itergä cıyınmawın iğlan itte. Quşma Ştatlar şulay uq Korea yarımutrawında atom qoralı totmawın da rasladı. Tönyaq Koreanı "zolım ile" dip atağan Quşma Ştatlar xäzer anıñ belän mönäsäbätlärne caylarğa niät belderde. Şunıñ uq Yaponiä dä eşlärgä cıyına.
Belgeçlär, bu äle yaxşı niät belderüe genä, kileşüneñ neçkäleklären xäl itep beteräse bar, disälär dä, xäzer kübese Tönyaq Korea krizisı tınıç yul belän xäl iteler digän ömet belderä. Singapordağı Könçığış Aziä institutı belgeçe Lai Hongyi radiobızğa bolay dide:
"Bu ireşelgän kileşügä min ğäcäplänäm dä beraz dulqınlanam da. Bu bik uñay täräqqiät taraflarnıñ söyläşülärneñ körçekkä terälüen telämägänen kürsätä."
Ämmä Hongyi süzlärençä, söyläşülär körçekkä terälergä dä mömkin, çönki qayber iñ çeterekle mäsälälär kiläçäkkä qaldırılğan. Şularnıñ berse – Tönyaq Koreanıñ tınıç atom proramması bulaçaqmı-yuqmı?
Elegräk Washington Pxenyannıñ tınıç atom programmasına qarşı çığıp kilde. Könbatış Tönyaq Koreanıñ tınıç programma pärdäse artında qoral yasawınnan qurıqtı. Şuşı üz-ara şiklänülär Quşma Ştatlar belän Tönyaq Korea arasında 1994 yılda tözelgän kileşüneñ dä çäl-pärämä kilüenä kiterde. Soñraq Pxenyan üzeneñ atom qoral yasawın Washingtonnan saqlanu ixtiacı belän añlattı.
Şuşı üzara şiklänülärneñ ni däräcädä kimegänen kiläse söyläşülär kürsätäçäk. Alarnıñ çirattağı öleşe noyäberdä Pekinda ütäçäk. Tögäl köne äle builgelänmägän.
-Ali Gilmi
"Tönyaq Korea bar atom qoralınnan häm programnarınnan baş tartırğa, Atom Qoralın Taratmaw kileşüenä häm Xalıqara atom idaräse taläplärenä qaytırğa wäğdä itä."
2003 yılda Pxenyan atom qoralına iä buluın häm Atom Qoralın Taratmaw kileşüennän çığuı turında iğlan itkän ide. Amerikan küzläwçeläre mäglümätenä qarağanda anıñ berdän alıp öçkä qädär atom bombası bar.
Pxenyan wäğdäsenä cawap itep söyläşülärdä qatnaşqan 5 il Tönyaq Koreanı neft häm energiä belän täemin itergä teläk belderde. Washington isä Tönyaq Koreanıñ möstäqillegen ixtiram itüen häm aña qarşı höcüm itergä cıyınmawın iğlan itte. Quşma Ştatlar şulay uq Korea yarımutrawında atom qoralı totmawın da rasladı. Tönyaq Koreanı "zolım ile" dip atağan Quşma Ştatlar xäzer anıñ belän mönäsäbätlärne caylarğa niät belderde. Şunıñ uq Yaponiä dä eşlärgä cıyına.
Belgeçlär, bu äle yaxşı niät belderüe genä, kileşüneñ neçkäleklären xäl itep beteräse bar, disälär dä, xäzer kübese Tönyaq Korea krizisı tınıç yul belän xäl iteler digän ömet belderä. Singapordağı Könçığış Aziä institutı belgeçe Lai Hongyi radiobızğa bolay dide:
"Bu ireşelgän kileşügä min ğäcäplänäm dä beraz dulqınlanam da. Bu bik uñay täräqqiät taraflarnıñ söyläşülärneñ körçekkä terälüen telämägänen kürsätä."
Ämmä Hongyi süzlärençä, söyläşülär körçekkä terälergä dä mömkin, çönki qayber iñ çeterekle mäsälälär kiläçäkkä qaldırılğan. Şularnıñ berse – Tönyaq Koreanıñ tınıç atom proramması bulaçaqmı-yuqmı?
Elegräk Washington Pxenyannıñ tınıç atom programmasına qarşı çığıp kilde. Könbatış Tönyaq Koreanıñ tınıç programma pärdäse artında qoral yasawınnan qurıqtı. Şuşı üz-ara şiklänülär Quşma Ştatlar belän Tönyaq Korea arasında 1994 yılda tözelgän kileşüneñ dä çäl-pärämä kilüenä kiterde. Soñraq Pxenyan üzeneñ atom qoral yasawın Washingtonnan saqlanu ixtiacı belän añlattı.
Şuşı üzara şiklänülärneñ ni däräcädä kimegänen kiläse söyläşülär kürsätäçäk. Alarnıñ çirattağı öleşe noyäberdä Pekinda ütäçäk. Tögäl köne äle builgelänmägän.
-Ali Gilmi